سرویس اقتصاد مشرق - در روزهای اخیر خبرگزاری رسمی مجلس (خانه ملت) در گزارشی مدعی شد بودجه نظامی و دفاعی در لایحه بودجه سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ افزایش چشمگیری داشته است.
در گزارش این خبرگزاری آمده است: حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه علنی یکشنبه (۱۹ آذرماه) مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه ۹۷ را تقدیم مجلس کرد که بر اساس آن، بودجه پیشنهادی حوزه دفاعی، نظامی و امنیتی کشور نسبت به سال ۹۶ افزایش چشمگیری داشته است.
در گزارش خانه ملت ذکر شده است:
بودجه سپاه پاسداران ۲۶۷.۳۶۶.۹۷۱ میلیون ریال تعیین شده که نسبت به سال گذشته ۱۹۷.۳۵۵.۲۶۴ میلیون ریال افزایش داشته است. {یعنی افزایش ۱۹۷۳۵ میلیارد تومانی بودجه سپاه! }
همچنین بودجه ارتش جمهوری اسلامی ۹۷.۰۸۰.۸۶۶ میلیون ریال پیشنهاد شده که این میزان نیز نسبت به قانون بودجه سال ۹۶، ۲۶۰.۴۳۳.۵۹۷ میلیون ریال افزایش اعتبار داشته است.
بودجه ستاد کل نیروهای مسلح نیز ۱۶.۹۷۵.۲۱۹ میلیون ریال پیشنهاد شده که این میزان نیز نسبت به قانون بودجه سال ۹۶، ۱۵.۰۷۷.۹۰۴ میلیون ریال افزایش اعتبار داشته است.
همچنین بودجه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ۴۴.۹۷۱.۳۵۵ میلیون ریال پیشنهاد شده که این میزان نیز نسبت به قانون بودجه سال گذشته ۲۹.۷۱۶.۰۷۹ میلیون ریال افزایش اعتبار داشته است.
(جدول منتشرشده در سایت خانه ملت)
متاسفانه خبرگزاری مجلس عامدانه یا ناآگاهانه اقدام به ارائه آمار نادرست درباره بودجه نیروهای مسلح کرده افزایش چشمگیر بودجه آنها را ترویج کرده است.
برای تشریح اشتباه خبرگزاری مجلس باید توضیحی درباره نحوه درج بودجه دستگاه‌ها در لایحه داد.
در لوایح بودجه، معمولا اعتبارات دستگاه‌های همرده را در یک ردیف بودجه با شماره انحصاری قرار می‌دهند و نام ردیف بودجه مذکور را نیز از مهمترین دستگاه از دستگاه‌های مذکور انتخاب می‌کنند.
به عنوان مثال، ردیف بودجه شماره ۱۱۱٬۳۰۰ شامل بودجه ۲۰ دستگاه مربوط به سپاه است و از آنجا که ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مهمترین دستگاه در میان ۲۰ دستگاه مذکور است، عنوان ردیف بودجه شماره ۱۱۱٬۳۰۰ نیز ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نظر گرفته شده است. شماره ردیف اختصاصی ستاد مشترک سپاه که بودجه آن را نشان می‌دهد ۱-۱۱۱۳۰۰ است.
بنابراین یکی از اشتباهات رایج در بودجه‌خوانی این است که برخی افراد، بودجه ردیف‌های مرجع را که به نام یکی از دستگاه‌های اصلی نامگذاری شده، به منزله بودجه همان دستگاه برداشت می‌کنند.
به عنوان مثال، در ردیف شماره ۱۱۱٬۳۰۰ با عنوان ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مجموع بودجه جاری در سال ۱٬۳۹۷ حدود ۱۶۷۳۶ میلیارد تومان ذکر شده است. اما نباید اینطور تصور کرد که بودجه جاری ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تنهایی این رقم است، بلکه رقم مذکور شامل مجموع بودجه جاری ۲۰ دستگاه زیرمجموعه ردیف ۱۱۱٬۳۰۰ است که ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از آن ۲۰ دستگاه و البته مهمترین آنها است. در لایحه بودجه سال ۱٬۳۹۷ بودجه جاری ستاد مشترک سپاه ۱۰۳۷۵ میلیارد تومان است.
نکته دوم: بودجه دستگاه‌های اجرایی شامل دو بخش بودجه هزینه‌ای (جاری) و بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (عمرانی) است.
آنچه به طور عرف در مقایسه بودجه دستگاه‌ها مورد استناد قرار می‌گیرد، بودجه جاری است، نه بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای. زیرا بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای مربوط به دستگاه‌های اجرایی، معمولا موردی است؛ مثلا درباره خرید ساختمان یا زمین یا ماشین‌آلات مورد نیاز یک دستگاه، در یک سال در بودجه سالیانه اعتباری لحاظ می‌شود و پس از تامین آن، در بودجه سال بعد برای آن اعتباری لحاظ نمی‌شود.
متاسفانه خبرگزاری مجلس در گزارش خود، مجموع بودجه جاری و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ردیف بودجه ۱۱۱٬۳۰۰ (ردیف مادر ستاد مشترک سپاه) در لایحه سال ۱٬۳۹۷ را با بودجه جاری ستاد مشترک سپاه (یکی از دستگاه‌های زیرمجموعه ردیف ۱۱۱٬۳۰۰) در لایحه بودجه ۱٬۳۹۶ مقایسه کرده و از رشد ۱۹۷۳۵ میلیارد تومانی آن خبر داده است.
این در حالی است که بودجه جاری ستاد مشترک سپاه ردیف بودجه ۱۱۱٬۳۰۰ در لایحه بودجه سال ۹۷ نسبت به امسال حدود ۱۲۷۰ میلیارد تومان (۸٫۲ درصد) بیشتر شده که با توجه به تورم، رقم معمولی است.
همچنین برخلاف گزارش سایت مجلس، بودجه ارتش در لایحه سال آینده نسبت به امسال افزایش نیم میلیاردی داشته است، نه ۲۶ هزار میلیارد تومان.
بودجه هزینه‌ای ستاد کل نیروهای مسلح هم در لایحه سال آینده تقریبا نصف شده که بابت کاهش ردیف بودجه مربوط به تقویت بنیه دفاعی کشور است که در لایحه بودجه سال جاری رقم چشمگیری برای آن تصویب شده بود.
۱۱:۱۳ - ۱۳۹۶/۱۰/۰۴
