سرویس جهان مشرق - پایگاه اینترنتی مرکز مطالعات الجزیره در مقاله تحلیلی به بررسی اغتشاشات اخیر پرداخته و  به عوامل و ماهیت پشت پرده  این اغتشاشات اشاره کرد. الجزیره نوشت که این تظاهرات ابتدا از سوی رسانه‌های ایرانی مورد غفلت واقع شده،  تا جایی که برخی رسانه ها از  عدم توجه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به این اعتراضات شکایت می‌کردند.  در ادامه سایتهای خبری ایران به بازتاب اخبار مربوط به تظاهرات متفرق در شهرهای مختلف پرداخته و در این زمینه  به محورهای زیر اشاره کردند. 

·         وجاهت مطالبات اقتصادی مردم.

·         لیدر نداشتن  اعتراضات،  البته عدم تعامل با مطالبات مردم می‌تواند وزنه سنگینی برای آن ایجاد کنند. 

·         اعتراضات موجود معیشتی است و سیاسی نیست. 

·         این اعتراضات گرایش ها و مشخصه های مربوط به درگیری جنبش سبز (فتنه ۸۸) را ندارد.

این گزارش در ادامه به شکست حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در بهبود اوضاع معیشتی مردم  اشاره و تاکید کرد که با وجود امضای توافق هسته ای برجام و تعهد به رفع تحریم های اعمال شده  ضد برنامه هسته ای این کشور،  برخی کشورها به تحریم های آمریکا  ادامه دادند و این موضوع مشارکت اروپا در سطح گسترده در بهبود اقتصاد ایران را با مشکل مواجه کرد. 

گرچه دولت روحانی آمار خوبی از رشد اقتصادی در کشور به میزان ۵ درصد ارائه کرده است ، اما کارشناسان مسائل اقتصادی در برخی پژوهش های خود  مشکلی را مطرح می‌کنند که به نظر می‌رسد توسعه اقتصادی به خودی خود نمی‌تواند شاخصی برای رشد اجتماعی و اقتصادی و معیشتی مردم باشد،  چرا که در این زمینه باید توسعه فراگیر مد نظر قرار گیرد، یعنی توسعه اقتصادی که بر اساس آن درآمدها به صورت مساوی تقسیم شود و سود موجود شامل بخش بیشتری از مردم گردد و منحصر به قشر معینی نشود. این در حالی است که گزارش‌های موجود نشان می‌دهد که میزان فقر و عدم مساوات در  دوران ریاست جمهوری حسن روحانی افزایش پیدا کرده است.

الجزیره با اشاره به اینکه روند مبارزه دولت با تورم به رکود اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری در کشور منجر شد، تاکید کرد که بر اساس آمارهای رسمی در حال حاضر ۱۱میلیون ایرانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند.  این در حالی است که یک مسئول دیگر ایرانی معتقد است که ۱۲میلیون  ایرانی زیر خط فقر مطلق هستند و حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون  ایرانی نیز در فقر نسبی به سر می‌برند.

گزارش مذکور با اشاره به  اغتشاشات به وجود آمده در ایران و راهکارهای بررسی آنها می افزاید که مشخص است که نه جریان اصولگرا و اصلاح طلبان و نه رویکرد اعتدال به دنبال افزایش دامنه درگیری ها  نیستند،  با این وجود در رابطه با این درگیری ها باید به مسائل زیادی اشاره شود که مهم ترین آنها  عبارتند از: 

·         این درگیری ها طبیعی و در نتیجه اوضاع نابسامان اقتصادی کشور به وجود آمده اند و نیازمند تحلیل های امنیتی پیچیده با عوامل مشخص نیست. 

·         کشمکش های روزانه موجود بین سیاستمداران و متفکران و عناصر فرهنگی کشور به عنوان بستر این اعتراضات خود را نشان داده است.  لذا باید نخبگان مسئول در کشور توجه بیشتری به فضای جامعه از خود نشان بدهند.

·         قطعاً برخی از معاندین حاکمیت ایران نقش مهمی در آماده سازی طرح اعتراضات ایفا کرده اند. 

·         اعتراضات در حال حاضر بدون رهبر دنبال می شود،  اما در آینده ممکن است برای خود هزاران رهبر داشته باشد تا جایی که تعیین آنها مشکل باشد. سامان دهندگان این اعتراضات تعریفی اجتماعی و سیاسی از خود ندارند.  آنها حتی در چارچوب دیدگاه سیاسی نسبت به  تحرکات فکر نمی‌کنند و در نتایج این اعتراضات نیز  تفکری انجام نداده اند. 

·         تنها راه حل مشکلات کنونی اجرای سیاست های اقتصادی کوتاه مدت در کنار مدیریت بلند مدت اختلالات اقتصادی موجود در کشور و مبارزه واقعی با فساد اقتصادی است.  مسئولان کشور باید در میان  تظاهرات‌کنندگان حضور پیدا کنند و به مطالبات آنها گوش دهند.