به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، با گذشت بیش از هزار روز از حمله ارتش سعودی و امارات به یمن، آنچه بیش از کشته شدن روزانه زنان و کودکان این کشور، باعث توجه کارشناسان و نهادهای بین المللی شده، ابداعات و ابتکارات جالبی است که از طرف یمنی ها در مقابل حملات متجاوزان رخ نمایی می کند؛ یک روز قایق های بدون سرنشین انتحاری، روز دیگر ارتقاء موشک های بالستیک و البته اخیرا حرکت هایی چشمگیر در بخش پدافند هوایی.

با توجه به اینکه از ابتدای این تجاوز همه جانبه، مسئله نابود شدن شبکه دفاع هوایی یمن و جنگنده های ارتش آن یکی از مشکلات بزرگ در دفاع مدافعان این کشور از سرزمین خود بود، ارتش سعودی با تمام قوا اقدام به برنامه ریزی حملات هوایی علیه مناطق نظامی و غیرنظامی یمن می کرد و هر بار، علی رغم کشته شدن بسیاری مردم بی دفاع و غیرنظامی، دولت یا نهادی، یارای متوقف کردن آنرا نداشت اما اکنون به نظر می رسد با اقدامات ابتکاری نیروهای یمنی، این یکه تازی و جنایت هوایی عربستان و امارات، تا حدودی قابل رفع شدن است.

آغاز حرکات ابتکاری در پدافند هوایی یمن

روز اول اکتبر سال ۲۰۱۷ میلادی، یک فروند پهپاد MQ-۹ آمریکا در نزدیکی صنعا سرنگون شد و نیروهای یمنی اعلام کردند که آنها این عملیات را به انجام رسانده و توانسته اند این پهپاد آمریکایی که در حال جاسوسی و کسب اطلاع از مواضع و مناطق حساس پایتخت یمن بود را با موفقیت شناسایی و سپس در زمانی مناسب، سرنگون کنند. سوال بزرگی که در این میان پیش آمد این بود که این پهپاد چگونه سرنگون شده است؟

اندکی بعد هم، فیلمی از شلیک یک موشک به سمت پهپاد مورد نظر و ساقط کردن آن منتشر شد. با دقت و رعایت اصول حفاظتی توسط نیروهای یمنی، در فیلم مذکور، پرتابگر و موشک به طور کامل تار شده اند و نمی توان از آن تصاویر به هویت کامل و دقیق موشک پی برد. البته دود خارج شده از پشت موشک حداقل نشانگر این مسئله بود که با یک سامانه پدافندی سوخت جامد رو به رو هستیم.

ساقط شدن پهپاد آمریکایی در یمن

سپس تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که به نظر قطعات گمشده پازل را در کنار هم قرار می داد چراکه برخی تصاویر شناسایی که توسط ارتش عربستان تهیه شده و در فضای مجازی پخش شده نشانگر نصب موشک های هوا به هوای R-۲۷ آلامو و R-۷۳ آرچر ساخت روسیه بر پشت خودروهایی در یمن است.

موشک R-۲۷ یمنی ها _ مدل حرارتی ، نصب شده بر روی یک خودرو

موشک آر ۷۳ یمنی ها روی خودرو

یمنی ها در سالهای قبل تعدادی از این دو نوع موشک را برای جنگنده های میگ ۲۹ خود از روسیه خریداری کرده اند. با توجه به تصاویر رویت شده، مشخص است نوع موشک آر ۲۷ استفاده شده از یمنی ها نیز حرارتی و نه راداری است. موشک آر ۷۳ نیز که خود یک موشک حرارتی است و نیازی به قفل راداری برای شلیک ندارد. احتمالا یمنی ها این دو موشک را تغییر کاربری داده و با استفاده از سیستم هدفگیری حرارتی آنها، روی هدف قفل کرده و به سمت آنها شلیک می کنند. برخی نمونه های این حرکت یعنی تبدیل موشک های حرارتی هوا به هوا به سامانه های دفاع هوایی،  کوتاه، قبلا در دنیا نیز سابقه داشته و انجام شده است.

آیا تورنادو نیز ساقط شد؟

اما طی ۴۸ ساعت اخیر شاهد اتفاقات جالب و قابل تاملی در یمن بوده ایم. در ابتدا خبر سقوط یک جنگنده تورنادوی سعودی اعلام شد و یمنی ها تاکید کردند که این جنگنده توسط پدافند هوایی ارتش یمن سقوط کرده اما ارتش سعودی مشکل فنی را دلیل سقوط جنگنده خود اعلام کرد. دو خلبان جنگنده مذکور از هواپیما خروج اضطراری و نجات پیدا کردند. فیلمی از لاشه این جنگنده سعودی اخیرا منتشر شده است. موضوع بروز مشکل فنی در جنگنده مذکور، می توانست مورد قبول واقع شود تا اینکه خبری مهمتر و مستندی قابل توجه تر، توسط نیروهای یمنی منتشر شد.

پیدا شدن لاشه تورنادوی سعودی در یمن

خلبان تورنادوی سعودی در بیمارستان

با فاصله کمی از اتفاق بالا، خبر اصابت یک فروند اف ۱۵ سعودی نیز توسط یمنی ها منتشر شد. در ابتدا یمنی ها سندی برای حرف خود ارائه نکردند و سعودی ها نیز در این باره سکوت کردند. اما پس از آنکه یمنی ها با انتشار فیلمی تهیه شده از یک دوربین حرارتی، لحظه رهگیری و مورد اصابت قرار گرفتن جنگنده سعودی را پخش کردند ورق به طور کلی برگشت. البته در فیلم مشخص است که این جنگنده با خیال راحت و با ارتفاع نسبتا پایین در  آسمان یمن در حال پرواز بوده که متوجه خطر و شلیک موشک می شود و با استفاده از حالت پس سوز، به سرعت خود اضافه کرده تا از مهلکه بگریزد اما در عین حال، اقدام به پرتاب شراره های حرارتی برای فریب موشک نیز می کند.

اما این دو اقدام خلبان سعودی نیز باعث نشد تا موشک به هواپیمای مورد نظر اصابت نکند و اتفاقی رقم خورد که تا مدتها، می تواند مورد بحث و بررسی کارشناسان پدافندی و هوانوردی قرار بگیرد چراکه پس از عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱، هیچگونه برخورد موشک به این مدل هواپیما توسط طرف مقابل، برای اف  -۱۵ مدل E ثبت نشده بود.

فیلم مورد اصابت قرار گرفتن اف ۱۵ سعودی

با توجه به فیلم مورد نظر، این نکته که سعودی ها همچنان درباره این فیلم سکوت اختیار کرده اند، امری قابل توجه به نظر می رسد چراکه اصابت به جنگنده مورد نظر، امری تایید شده است اما این که سقوط کرده یا توانسته به پایگاه خود بازگردد، هنوز در این مرحله قابل تایید نیست. سکوت عجیب نه فقط مقامات بلکه کاربران سعودی حامی اقدامات نظامی این کشور در فضای مجازی، که روز قبل از آن خبر سقوط جنگنده تورنادو و بستری شدن خلبانان آن در بیمارستان را منتشر کرده بودند، جالب و دستمایه تمسخر کاربران حامی مقاومت یمن شده است.

ارتش سعودی دارای دو مدل از جنگنده اف ۱۵ است که یکی مدل سی، مخصوص دفاع و رزم هوایی و دیگری مدل اس است که برای تهاجم به اهداف سطحی و بر اساس مدل E یا استرایک ایگل توسعه پیدا کرده است. با توجه به حضور در خاک یمن و عدم وجود تهدید هوا به هوا در این منطقه، به احتمال بسیار بالا هواپیمای مورد نظر از گونه اس بوده است. عربستان سعودی ۷۲ فروند از این مدل را از آمریکا خریداری کرده است.

این هواپیما تقریبا مشابه نمونه F-۱۵E استرایک ایگل نیروی هوایی آمریکا است. هشدار دهنده های راداری AN/ALR-۵۶ ، سامانه اقدامات متقابل الکترونیکی ALQ-۱۳۵  و سامانه پخش کننده پوشاله و شراره مدل AN/ALE-۴۵ از جمله سامانه های نصب شده بر روی این هواپیما هستند. این جنگنده دارای توانایی انجام ماموریت های رزم هوایی و حمله به اهداف سطحی است و می تواند تا نهایتا ۱۰ تن مهمات را با خود حمل کند.

سامانه شناسایی آمریکایی یمنی ها از کجا آمد ؟

اما در جریان این رهگیری و هدف قراردادن اف ۱۵ سعودی تصویری از سامانه شناسایی حرارتی مورد استفاده برای شناسایی و تعقیب اف ۱۵ سعودی منتشر شد که مشخصا آرم و مدل ساخت شرکت آمریکایی را برخود داشت و برای بسیاری این سوال پیش آمد که یمنی ها این سامانه را از کجا بدست آورده اند. پاسخ این سوال این است که: به احتمال زیاد از خود آمریکا !

سامانه شناسایی ساخت آمریکا در یمن

سامانه ULTRA ۸۵۰۰ ساخت شرکت آمریکایی FLIR است. ماجرا از آنجا آغاز شد که در سال ۲۰۰۹ میلادی، وزارت آمریکا با فروش بسته ارتقایی برای بالگردهای هیویی یمن موافقت کرد که سامانه ULTRA ۸۵۰۰ بخشی از این قرارداد بود. در سند مربوط به این قرارداد، فروش سامانه ULTRA ۸۵۰۰ و یا چیزی شبیه به آن تایید شده است. به احتمال بسیار بالا، منبع تهیه این سامانه همین فروش آمریکایی در سال ۲۰۰۹ بوده است. این سامانه دارای دوربین دید در روز، دید فروسرخ ، توان تعقیب خودکار و البته نشانه گذار لیزری است.

سند مربوط به فروش این سامانه به یمن در سال ۲۰۰۹

به هر حال هر آنچه که در رخداد مذکور قابل توجه جدی است این مسئله است که در حال حاضر و حداقل در شرایط فعلی، یمنی ها دارای نوعی از دفاع هوایی (حداقل در ارتفاع پایین) برای مقابله با تهدیدات جنگنده ها، بالگردها و پهپادهای دشمن هستند و از هم اکنون نیز بسیاری از کارشناسان این حرکت یمنی ها را نوعی اخطار و مجبور کردن هواپیماهای سعودی و اماراتی به افزایش ارتفاع پروازی یا احتیاط در نزدیک شدن به مناطق حساس این کشور تفسیر کرده اند که پیام کوچکی محسوب نمی شود

از سوی دیگر، کشیده شدن خط بطلان بر این نظریه که یمنی ها تجهیزات دفاعی خود را از کشورهای دیگر بویژه ایران تهیه می کنند، در ماجرای اخیر بیش از هر چیز نمایان شد چراکه برخی کارشناسان عربی بدون اطلاع از قراردادی که دقیقا نشان می دهد سامانه مذکور از آمریکا تهیه و علیه جنگنده ساخت این کشور به کار رفته، تصور می کردند این سامانه از سوی دیگران به یمنی ها داده شده است. با این اوصاف، این آرزو و تصور که روزی فرارسد که تجهیزات پیشرفته آمریکایی موجود در منطقه، علیه همپیمانان و نیروهای آمریکایی مصرف شود، دیگر یک رخداد غیرممکن تصور نمی شود و روزی فرا خواهد رسید که هر سرباز متجاوز آمریکایی، در مقابل خود سلاح هایی مدرن از جمله آنهایی که آمریکا به کشورهای منطقه فروخته را خواهد دید؛ انشاء الله..