به گزارش مشرق، با گذشت دو سال از نهایی و اجرایی شدن برجام علاوه بر آنکه دستاورد آن برای معیشت مردم تقریبا و تحقیقا هیچ بوده است آمریکا خواستار افزوده شدن قدرت موشکی ایران به برجام و دائمی شدن محدودیتهای ایران شده و اروپا نیز علیرغم تکیه بر حفظ ظاهر برجام آمادگی خود را برای همراهی با آمریکا در تحریمهای موشکی علیه ایران اعلام کرده است.
همزمان با تلاش آمریکا برای تجدیدنظر یکطرفه در برجام و اعمال محدودیتهای مادامالعمر و افزودن توان موشکی ایران به برجام علیرغم تبلیغات مدعیان اصلاحات و روزنامههای زنجیرهای که اروپا را در موضوع برجام حامی ایران و حفظکننده آن میدانستند کشورهای اروپایی عضو ۵+۱ ازجمله فرانسه و انگلیس به دنبال اعمال محدودیتهای مورد خواست آمریکا در چارچوب برجام هستند.
جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا طرحی ۴۱ صفحهای آماده کردهاند که هدف آن عملا «تغییر یکجانبه مفاد برجام» است.
به گزارش فارس این طرح ضدایرانی که توسط جمعی از جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا از جمله «پینتر روسکام»، «لیز چنی» و گروهی دیگر آماده شده است، ادامه تعلیق تحریمهای هستهای ایران را به شروطی منوط کرده که جزئی از توافق هستهای نبودهاند.
جمعه هفته گذشته، «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا تمدید تعلیق تحریمهای مرتبط با هستهای ایران را برای مدت ۱۲۰ روز دیگر امضا و تأکید کرد که این آخرین باری است که تعلیق تحریمهای ایران را تمدید میکند، مگر آنکه اصلاحاتی در برجام اعمال شود.
رئیسجمهور آمریکا تصریح کرد که این «آخرین فرصت» برای کنگره و شرکای اروپایی آمریکا است که برجام را اصلاح کنند. ترامپ در بیانیه هفته گذشتهاش شروطی فراتر از برجام از جمله دائمی شدن محدودیتهای برنامه هستهای ایران و اعمال محدودیت بر برنامه موشکی ایران را مطرح کرد و گفت اگر این شروط محقق نشود، آمریکا از توافق هستهای خارج میشود.
برخی از مفاد طرح مجلس نمایندگان آمریکا تحت عنوان «قانون سیاست آزادی ایران و تحریمها» شامل موارد زیر میباشد:
- به هیچ عنوان موشکهای بالستیک ایران تحمل نخواهد شد: اگر هرگونه اقدامی مرتبط با «موشکهای بالستیک که برای داشتن توانایی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند» انجام بگیرد از جمله پرتاب موشکهایی که در آن از فناوری موشک بالستیک استفاده شود، تحریمهای آمریکا بلافاصه علیه ایران بازمیگردد.
- اگر ایران هرگونه اقدامی را مرتکب شود «که ایران را قادر به تولید اورانیوم یا پلوتونیوم کافی برای تولید سلاح ظرف ۱۲ ماه کند»، تحریمهای آمریکا بلافاصله علیه ایران بازمیگردد.
- اگر ایران هر اقدامی را مرتکب شود که «دسترسی نامحدود، اعلام نشده و بدون محدودیت جامعه بینالملل به برنامه هستهای ایران از جمله دسترسی هرزمان و هرمکان و بازرسی از تأسیسات نظامی را رد کند»، تحریمهای آمریکا بلافاصله بازمیگردد.
این شروط در حالی در این طرح مطرح شدهاند که برنامه موشکی ایران تحت پوشش توافق هستهای قرار نداشته و مسئلهای مربوط به قطعنامه ۲۲۳۱ است. در این قطعنامه صرفا با عباراتی غیرالزامآور از ایران «خواسته» شده که از کار بر روی موشکهای بالستیک «که برای داشتن توانمندی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند» خودداری کند.
مسئله محدودیت غنیسازی نیز به یک بازه زمانی ۱۰ ساله محدود شده و تصویب قانونی که افزایش میزان غنیسازی ایران پس از این بازه زمانی را به بازگشت تحریمها منجر کند، نقض رسمی توافق هستهای خواهد بود. برای بازرسیها نیز در برجام ساز و کاری ۲۴ روزه طراحی شده، که طرح پیشنهادی در کنگره، این ساز و کار را نیز نقض میکند.
این طرح پا را فراتر از این گذاشته تا برای آنچه که حمایت ایران از تروریسم و نقض حقوق بشر خوانده است، اقداماتی را انجام دهد.
بر اساس این طرح، مجلس نمایندگان از دولت این کشور میخواهد به بهانههای حقوق بشر و تروریسم، تحریمهای تازهای علیه سپاه پاسداران، بسیج و دیگر نهادهای ایرانی اعمال کند.
پیش از این «باب کورکر» و «تام کاتن» دو سناتور جمهوریخواه نیز طرح مشابهی در سنا مطرح کرده بودند که با عدم همراهی دموکراتهایی که میگویند این طرح ناقض متن برجام است، ناکام ماند.
اروپا به دنبال افزایش فشار به ایران با حفظ برجام!
از سوی دیگر هر چند کشورهای اروپایی عضو ۱+۵ از جمله فرانسه و انگلیس از حفظ برجام حمایت کرده و آن را موفقیتی برای خود میدانند ولی در عین حال به دنبال همراهی با آمریکا در اعمال فشار و تحریمهای ضدایرانی به بهانه قدرت دفاعی کشورمان هستند!
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز پنجشنبه برای بحث درباره اشاعه تسلیحات کشتار جمعی، جلسهای سطح بالا با حضور برخی روسایجمهور، برخی وزرای خارجه و نمایندگان اعضا برگزار کرد.
در این جلسه «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در شورای امنیت به تکرار اتهامزنی علیه ایران پرداخت و گفت: «رژیم ایران عامل اصلی بیثباتی در یکی از بیثباتترین نقاط جهان است و از تروریسم و شبهنظامیان نیابتی حمایت میکند.»
هیلی با متهم کردن ایران به نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و ارسال موشک به یمن، گفت این موشکها برای هدف قرار دادن اهداف غیرنظامی در عربستان به کار گرفته میشوند.
وی پس از تکرار اتهاماتی که ارتباطی به مسئله جلسه نداشت، به موضوع برجام پرداخت و گفت: «زمانی که شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ را تصویب کرد، مجموعهای از ممنوعیتها بر رفتار ایران را حفظ کرد. رژیم ایران بارها این ممنوعیت را نقض کرده و با این کار نشان داده است که ارزش اعتماد و اطمینان ما را ندارد.»
نماینده آمریکا با بیان اینکه کشورها باید به «تعهدات موجود» پایبند باشند، گفت: «در مسئله ایران، ایالات متحده در حالی که به پایبندی به تعهداتش ذیل برنامه جامع اقدام مشترک ادامه میدهد، جامعه بینالملل هم باید از ایران بخواهد که به تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ پایبند باشد.»
وی افزود: «ما این الزامات را به عنوان شورای امنیت اعمال کردیم و باید با هم به نقض خطرناک آنها توسط ایران، پاسخ دهیم. نه به این دلیل که میخواهیم توافق هستهای شکست بخورد، بلکه به این دلیل که میخواهیم آرمان منعاشاعه موفق شود.»
در ادامه نماینده انگلیس طی سخنانی اظهار داشت: ما با هم، بر سر برنامه جامع اقدام مشترک توافق کردیم. توافقی که ما در انگلستان، در حمایت از آن ثابت قدم هستیم. همیشه باید به یاد داشته باشیم که پیش از توافق، ایران میتوانست ظرف چند ماه مواد هستهای لازم برای ساخت سلاح را تولید کند، اما اکنون تمام کارشناسان تائید میکنند که این کار دست کم یک سال طول میکشد.
نماینده انگلیس ادامه داد: «همه ما در شورای امنیت باید به کاری که کردیم مفتخر باشیم. لطفا اجازه دهید به این کار ادامه دهیم.»
نماینده فرانسه نیز در ادامه به حمایت از توافق هستهای پرداخت و با اشاره به اینکه کشورش در تدوین توافق هستهای نقشی فعال ایفا کرده، گفت: «ما خواهان آن هستیم که شاهد اجرای دقیق توافقنامه و همچنین قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد باشیم.»
وی افزود: «این دو متن، در کنار هم سنگ بنایی برای امنیت و ثبات منطقهای و بینالمللی هستند. البته درست است که این توافق تمام نگرانیهای ما، به خصوص نگرانیهای ما در زمینه برنامه موشکی را پوشش نمیدهد و ما به همین دلیل خواهان گفتوگویی صریح در این رابطه هستیم.»
در این جلسه «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه نیز تأکید کرد «برجام دستاوردی است که همه باید به آن پایبند باشند.»
وی گفت: «یکی از اقدامات مهم برای اطمینان از عدم گسترش تسلیحات اتمی، انجام اقداماتی برای اطمینان از اجرای پایدار برنامه جامع اقدام مشترک برای حل مناقشه مربوط به برنامه هستهای ایران است.»
لاوروف افزود: «شورای امنیت سازمان ملل از برجام حمایت و به اتفاق آرا قطعنامه ۲۲۳۱ را تصویب کرده است. با توجه به اینکه ایران کاملا به تعهدات خود پایبند بوده و این مسئله مکررا از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی تائید شده، آژانس نسبت به اجرای این توافق مسئول است.»
وزیر خارجه روسیه ادامه داد: «اکثریت قریب به اتفاق جامعه بینالملل اذعان دارند که برجام کمکی ملموس به نظام منعاشاعه و صلح و امنیت بینالملل بوده است و نمیتوانیم به خاطر دستور کار سیاسی برخی کشورها یک دستاورد واقعی دیپلماسی بینالمللی را کنار بگذاریم. این دستاورد درخشان نه فقط حاصل تلاش کشورهای شرکتکننده در توافق، بلکه حاصل تلاش همه طرفهای مربوطه از جمله قزاقستان بود که به این مذاکرات کمک کرد.»
لاوروف ادامه داد: «شکست برجام، به خصوص به واسطه اقدامات یکی از اعضای ۱+۵، پیامی نگرانکننده برای تمام ساختار امنیتی بینالمللی از جمله چشمانداز حل و فصل مسئله اتمی شبه جزیره کره خواهد بود.»
نماینده چین نیز با اشاره به اهمیت دیپلماسی چندجانبه، گفت: «برنامه جامع اقدام مشترک با ایران، دستاوردی برای چندجانبهگرایی است که به سختی به دست آمده است.»
وی افزود: «این [توافق] همچنین مدلی برای حل مسائل از طریق مسالمتآمیز و دیپلماتیک است. طرفهای مربوطه باید با به خاطر داشتن کلیت موضوع و منافع بلندمدت و پایداری در اراده سیاسی، اختلافاتشان را مدیریت کرده و به اجرای جامع و موثر برجام ادامه دهند.»
اروپا آماده همراهی آمریکا در تحریم ایران!
در حالیکه اکثر کشورهای اروپایی به ظاهر از برجام حمایت کرده و خواستار تداوم آن شدهاند عضو ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی مجلس سنا روز چهارشنبه گفت اروپا آماده همراهی آمریکا در تحریم ایران است!
«بن کاردین» گفته است : شروطی که «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا برای باقی ماندن در برجام گذاشت باعث شده کار اعضای کنگره برای مذاکره بر سر حفظ این توافق دشوارتر شود.
«کاردین» درباره شرط ترامپ برای گنجاندن تعهدات موشکی در توافق هستهای ایران گفت: «موشکهای بالستیک، اصلاً جزئی از برجام نیستند، بنابراین گنجاندن آنها در قانون، اقدام مناسبی نیست.»
وی اضافه کرد: «حسب اطلاع من، هیچ مشکلی برای تحریم ایران، بابت موشکهای بالستیک وجود ندارد. ما همین حالا یک قانون در این زمینه تصویب کردهایم و به قوانین بیشتری نیاز داریم؛ میتوانیم این کار را انجام بدهیم و اروپا آماده است با ما همراه شود.»
براساس آنچه ذکر شد اروپا آماده همراهی با آمریکا در اعمال تحریمهای جدید علیه ایران به بهانههای موشکی است و مدعیان اصلاحات بایستی از گلآلود کردن آب به این بهانه و ادعا که اروپا حامی ایران است خودداری کنند. چراکه آمریکا و اروپا در اعمال فشار به ایران و تحریمهای فزاینده علیه کشورمان اختلافی ندارند.
مذاکره یکجانبه راه به جایی نخواهد برد
«ریچارد هاس»، مقام اسبق آمریکایی و رئیساندیشکده «شورای روابط خارجی آمریکا» در یادداشتی تاکید کرد اقدامات یکجانبه برای مذاکره بر سر توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ (برجام) راه به جایی نخواهد برد.
وی در این یادداشت در «آکسیوس» نوشت: «دلایل متعددی برای بیزاری از توافق هستهای ایران وجود دارد؛ این توافق چالشهای ناشی از برنامه هستهای این کشور را معلق کردهاما به هیچ وجه آن را حل نکرده است.»
وی در ادامه نوشته است: «اما از آنجا که این توافق به شدت مورد استقبال است و ایران به آن پایبند بوده، تلاشهای یکجانبه برای مذاکره بر سر نقائص آن، احتمالاً راه به جایی نخواهد برد.»
اشاره «هاس» از «تلاشهای یکجانبه» ضربالاجلی است که «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا برای متحدان اروپایی این کشور جهت اصلاح «نقائص فجیع برجام»-به گفته او- تعیین کرده است.
«ریچارد هاس» مینویسد: «رئیسجمهور ترامپ در موعد بعدی برای تأیید برجام در ماه مه یا یکجانبه وارد عمل میشود و یا موفق نخواهد شد تهدیدش را عملی کند. در حالت اول، او بحرانی را پدید میآورد که به منزوی شدن ایالات متحده منجر میشود، و حالت دوم هم به اعتبار او لطمه خواهد زد.»
گفتنی است مرتبط کردن همه امور به برجام و معطل و بلاتکلیف نگهداشتن مدیریت و اقتصاد کشور به دیوانهبازیهای ترامپ، همان خسارت بزرگی است که دشمن میپسندد. اکنون تعلیق و انتظاری که به جان فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان و مدیران ما افتاده، مجال حرکت و خلاقیت را از آنان گرفته است.
قرار بود با اجرای برجام در ازای محدودیت گسترده در صنعت هستهای ایران، تمامی تحریمها بالمره لغو شود اما- همانطور که منتقدان نیز از ابتدا به درستی تشخیص دادند- اکنون برجام به عاملی برای خالی کردن دست ایران از مولفههای قدرت تبدیل شده است.
برجام اکنون عبارت است از «اقدامات نقد ایران در مقابل وعدههای نسیه طرف مقابل»، بنابراین هیچ گاه طرف وعدهدهنده از ادامه قرارداد صرفنظر نمیکند چون ضرری برای او نخواهد داشت.
اکنون حدود ۳۰ ماه از امضای برجام و همچنین حدود ۲۴ ماه از آغاز اجرای تعهدات ۱+۵ ذیل برجام سپری شده است.
در طول مذاکرات، منتقدان دلسوز با دلایل فنی و کارشناسی تاکید میکردند که دولت ایران میبایست قبل از امضای توافق، قواعد بدیهی همچون «توازن تعهدات»، «همزمانی اجرای تعهدات»، «اخذ تضمین از طرف مقابل» و «پیشبینی برگشتپذیری امتیازات واگذار شده در صورت نقض عهد» را به جهت حفظ منافع ملی و عزت مردم کشورمان رعایت کند اما برخی مقامات ارشد دولت و رسانههای به ظاهر حامی آن در اقدامی تاملبرانگیز نه تنها از این انتقادات کارشناسی استقبال نکرده بلکه با فحاشی به منتقدان، آنها را به جهنم حواله دادند.
هیچ مذاکره یا قرارداد و معاملهای، به خودی خود اصالت و ارزش ندارد؛ بلکه اهمیت و اعتبار آن، به اهداف و نتایج است. اما متاسفانه دولت و تیم مذاکرهکننده، از ابتدا به خودِ مذاکره و توافق به هر قیمت اصالت دادند.
مقامات ارشد دولت تاکید داشتند که در روز اجرای برجام- دی ماه ۹۴- تمامی تحریمها بالمره لغو خواهد شد و نه تعلیق و روزنامههای مدعی اصلاحات نیز با تیترهایی همچون «تحریمها به تاریخ پیوست»، «صبح بدون تحریم»، «فروپاشی تحریم»، «اینک بدون تحریم»، «تحریم رفت»، «پیروزی، بدون جنگ» و... به استقبال این توافق رفتند.
با هیاهوی رسانهای، برجام به عنوان «فتحالفتوح»!، «آفتاب تابان»!، «توافق قرن»!، «بزرگترین دستاورد تاریخ ایران»!، «نشانه تسلیم همه قدرتهای بزرگ در برابر اراده ملت»!، «ورقخوردن تاریخ به نفع ایران»!، «پیروزی بزرگتر از فتح خرمشهر»! و... معرفی شد و امروز با گذشت نزدیک به دو سال از اجرایی شدن برجام این توافق نه تنها هیچ دستاوردی برای ایران نداشته است که طرف آمریکایی با اجرایی شدن تمام تعهدات از سوی ایران به فکر تحمیل تعهدات و الزامات جدیدی افتاده است تا ایران ضمن اجرایی کردن این تعهدات جدید الزام آور مثل سابق هیچ دستاوردی نیز نداشته باشد!