به گزارش مشرق، کمی از آغاز سفر «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان به آمریکا –همزمان با سفر وی به انگلیس و چند کشور اروپایی- گزارشهایی از مذاکرات سعودی-آمریکایی درباره توافق اتمی احتمالی این دو خبر داد؛ توافقی که به موجب آن آمریکا چند رآکتور اتمی در عربستان خواهد ساخت.
«علی مراد» تحلیلگر مسائل خاورمیانه در گزارش خود در این باره نوشت: صحبت از این رآکتورها «جدید» نیست و مقامات آلسعود از دهه هشتاد از برنامهریزی برای افتتاح و توسعه برنامه اتمی سخن میگویند اما آنطور که ادعا میکنند، این امر محقق نشده است. ادامه این گزارش به شرح زیر است:
مشخص است که عربستانیها از پاکستان به علت قدرت هستهای و نیز دارا بدون بمب اتم، حمایت مالی میکنند و نظام سعودی سالها عادت کرده بود از طریق بلندگوهای رسانهای و نیز مسئولان سابقش تهدیدات و اشاراتی به امکان خرید بمبهای اتمی آماده از اسلامآباد داشته باشد تا شاید بر مسیر مذاکرات هستهای ایران و ۵+۱ بگذارد اما این تهدیدات در حد همان «سر و صدا» باقی ماند و نتیجهای ندارد و ایران در سال ۲۰۱۵ موفق شد به توافق هستهای با قدرتهای بزرگ دست یابد؛ این فریاد سعودی-اسرائیلی از آن زمان همچنان ادامه پیدا کرد.
چندین دهه است که گفته میشود رژیم صهیونیستی «برخورداری هر کشور عربی از برنامه مسالمت آمیز یا غیر مسالمتآمیز یعنی نظامی» را وتو خواهد کرد و با آن موافقت نمیکند؛ اما امروز صحبت از تلاش عربستان برای عملی کردن ایدههای اتمی است –برای پاسخ به اینکه ، این موضوع چگونه امکانپذیر است- باید مکثی در روابط رو به پیشرفت سعودی- صهیونیستی داشته باشیم.
بسیاری معتقدند با توجه به پیشرفت روابط میان صهیونیستها و سعودیها پس از اینکه محمد بن سلمان کلید حاکمیت در عربستان را به دست گرفته، موافقت تلآویو با عملی شدن برنامه هستهای عربستان توسط آمریکاییها، روسها یا چینیها امکانپذیر است.
اخیرا روزنامه واشنگتنپست در گزارشی اعلام کرد «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا به فکر اصلاح پروتکل ویژه آمریکا درباره قراردادهای ساخت رآکتورهای اتمی برای اهداف مسالمتآمیز با کشورهای دیگر است؛ به موجب این پروتکل، کشورها اجازه غنیسازی اورانیوم را ندارند و متعهد به دفع زبالههای هستهای میشوند اما عربستانیها سالهاست خواستار مستثنی بودن از این تعهدها هستند موضوعی که برخی را نسبت به نیتهای این کشور مشکوک کرده و این احتمال را میدهند که دنبال تولید بمب اتم است مخصوصا اینکه عربستان مخازن اورانیوک خام دارد و سعی میکند در آینده آن را استخراج کند.
شاید آنچه ترامپ را به سمت این قرارداد هل میدهد شباهت بسیار به اقدام «رونالد ریگان» رئیسجمهور اسبق آمریکا در سال ۱۹۸۱ دارد زمانی که با قرارداد فروش جنگندههای ویژه «آواکس» موافقت کرد که شامل پنج جنگنده به علاوه سامانههای الکترونیکی جدید ویژه جنگندههای F-۱۵s میشد که ریاض یک سال قبل به آنها دست پیدا کرده بود.
در مقاله دیگر واشنگتنپست، «داگلاس بلومفیلد» مشاور اسبق «آیپک» در این باره اعلام کرد، «افرایم آرون» سفیر وقت رژیم صهیونیستی در آمریکا علیرغم موضع رسمی این رژیم تلاش کرد این قرارداد در کنگره به تصویب برسد و بعدا مشخص شد تلآویو امتیازی از آمریکا در مقابل موافقت با این تصمیم ریگان گرفته است و این امتیاز همان ساخت مخازن سوخت اضافی برای جنگندههای F-۱۵ عربستان در نزدیکی فرودگاه بنگوریون بود.
بلومفیلد میگوید دولت ترامپ، تلآویو را تشویق خواهد کرد با قراردادهای تسلیحاتی راهبردی میان ریاض و واشنگتن مخالفت نکند زیرا هیچ تهدیدی برای امنیت اسرائیل نخواهد بود. او تأکید کرد آمریکاییها درباره معامله «موشکها اتمی» نیز چنین چیزی را بیان خواهند کرد.
ترامپ ظرف چند هفته آینده، نهایتا ماه آینده از «معامله قرن» پرده برمیدارد؛ این بر کسی پوشیده نیست که عربستانیها طرف اصلی در این معامله هستند، معاملهای که معاونان ترامپ میگویند مضمون آن منجر به تعجب حداقل یک طرف (تشکیلات خودگردان) نخواهد شد.
«بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی از سعودی ها میخواند با اعمال فشار بر فلسطینیها آنها را از اصول خود و در مقدمه آن مسأله قدس و حق بازگشت منحرف کنند. شاهزاده شکستخورده –محمد بن سلمان- تلاش میکند چیزی را ارائه دهد که هیچ کدام از عموهایش جرأت ارائه آن را نداشتند، او در کنارش انتظار دارد در برابر گام پر از خطرش، به امتیازی گرانقیمت دست پیدا کند.
این منطقی است که بگوییم بن سلمان در درجه اول دنبال کسب موافقت تلآویو برای قرارداد اتمی با ترامپ است و در درجه دوم دنبال به کارگیری لابی صهیونیسم برای کسب موافقت کنگره با این قرارداد است همانگونه که «مناحیم بیگن» نخستوزیر رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۱ همین کار را انجام داد.
در صورتی که این قرارداد در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا به تصویب برسد بن سلمان از آن به عنوان اهرم قدرت خود برای دوره حکومت طولانی استفاده خواهد کرد و هر زمانی که ببیند حکومتش در داخل تهدید میشود از این برگه قدرت استفاده میکند. زبان حال او در اینجا این است: از حکومت من حمایت کنید تا نگهبان تأسیسات اتمی باشم و به دست حکومت یا گروههایی نیفتد که از آن برای تهدید اسرائیل استفاده کنند.
اما موسسات امنیتی اسرائیلی درباره بیم و ترس خود از توافقها و قراردادهای حساس با محمد بن سلمان جوان و بی تجربه ابراز نگرانی کردهاند؛ «عاموس یدلین و یوآل گالانسکی» (از مقامات سابق صهیونیست) در گزارشی که پژوهشگاه پژوهشهای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی آن را منتشر کرد، نسبت به نتایج و پیامدهای انفجار وضعیت در عربستان به دلیل سیاستهای شتابزده و شکستخورده بن سلمان هشدار دادهاند و گفتهاند بیم آن وجود دارد که سلاحهای پیشرفته عربستان به دستان کسانی برسد که از استفاده از آن علیه تلآویو هراسی نداشته باشند.
موضوع قابل تأکید آن است که ترامپ دنبال افزایش سود شرکتهای آمریکایی است و او در استفاده از فرصت تعیین محمد بن سلمان در رأس حکومت عربستان جدی است تا میلیاردها دلار به سمت کشورش بکشاند و با بهبود اقتصاد، حملات دموکراتها را علیه خودش کم کند.