داوود آزاددل یکی از علاقمندان به پرورش کبک است که بعد از بازنشستگی، تحمل خانه‌نشینی را نداشته و آستین هایش را بالا زده تا با اشتغالزایی از وقت خود نهایت استفاده را ببرد و غیر از کمک به خودکفایی کشور به اقتصاد خودش نیز کمک نماید.

کبک از پرندگانی است که به سهولت قابل پرورش بوده و در صورت تولید انبوه, از درصد بهره‌وری بالایی برخوردار است. به طوری که می‌توان گوشت آن را عرضه داشت. کبک را می‌توان با به کار گیری تکنیک‌های مدیریتی ویژه و استفاده از سیکل نوری معین, در تمام طول سال پرورش داد.

بسیاری از خانواده‌های ایرانی کبک را می‌شناسند و اکثر روستاییان میزبان این پرنده زیبا در مزارع خود هستند. گوشت کبک با سابقه مصرف طولانی به عنوان گوشتی لذیذ با خواص درمانی زیاد شناخته شده است. امروزه تصور بسیاری از مردم برای به دست آوردن گوشت کبک از طریق شکار است.

*ویژگی‌های گوشت کبک

کبک از خانواده ماکیان با خصوصیات پرندگان وحشی شکاری است. میزان پروتئین موجود در گوشت این پرنده در مقایسه با دیگر پرندگان 5 تا 10 درصد بیشتر است و انواع اسید آمینه ی ضروری در آن به وفور یافت می‌شود. به همین دلیل است که در اغلب نقاط دنیا پزشکان برای بیماری‌هایی چون ضعف اعصاب، ناراحتی‌های روانی و بی‌ خوابی مصرف این گوشت را توصیه می‌کنند.

این گوشت به دلیل چربی و کلسترول بسیار پایین از بروز بیماری‌های قلبی ـ عروقی پیشگیری کرده و به دلیل غنی بودن از پتاسیم، مصرف به اندازه‌ آن برای افراد با فشار خون بالا مانعی ندارد.

گوشت کبک می‌تواند نیاز بدن به فسفر، منیزیم، آهن و گوگرد را تامین کند و به تقویت حافظه و قوای جنسی بیفزاید و ضعف عمومی بدن را هم برطرف سازد.

*خواص داروئی گوشت و سایر اجزاء کبک

اطبا سنتی به افرادی که به یرقان‌های سرد مزاج مبتلا بوده‌اند دستور می‌داده‌اند که یک مثقال از مغز سر کبک را با نیم مثقال صندل ساییده شده مخلوط و ناشتا میل نمایند و چند روز این عمل را ادامه دهند.

جگر خام این پرنده برای بیماران صرعی و زهره او برای تقویت چشم مفید است که آن را با قدری روغن زیتون رقیق کرده و در چشم می‌چکانندکه چشم را بسیار شفاف و قوی می‌سازد.

داوود آزاددل  انگیزه خود را از این کار علاقه به پرندگان به ویژه کبک می‌داند و می‌گوید با این کار می‌خواهم با تولید انبوه آن هم به درآمدزایی مناسب برسم و هم به خودکفایی کشور در زمینه کبک کمک نمایم.

*از درآمدم راضی‌ام/ یکی از بزرگترین نیکی‌ها و خدمت‌ها کارآفرینی است

این بازنشسته فعال اقتصاد مقاومتی می‌گوید: کبک پرنده زیبایی است و صدای زیبایی هم دارد . دوره پرورش کبک به نسبت سایر پرندگان کمی بیشتر است. کبک در سنین 3-4 ماهگی برای کشتار و درسن 6-7 ماهگی برای تخم‌گذاری آماده می‌شود. این در حالی است که مثلا بلدرچین در 40 روزگی به سن کشتار و 50-45 روزگی به سن تخم گذاری می‌رسد. تخم گذاری کبک‌ها دوره ای است. من در سالن 500 متری خودم دوتا گله مولد دارم. وجود دو گله باعث می‌شود که من در تولید جوجه و تخم  معطلی نداشته باشم  چون دوتا گله دارم در طول سال معمولا مشغول هستیم. هر گله ای 4 ماه تخم گذاری دارد بعدش 2 ماه استراحت می‌کند و فقط می‌خورد و می‌خوابد. حجم اصلی کار من در جوجه کشی است و بعضا جوجه‌ها را برای پرواربندی نگه می‌دارم و تا سن 4 ماهگی که برسند انها را به کشتارگاه می‌دهم. فعلا برای 3 نفر توانسته ام اشتغالزایی کنم البته با برنامه ریزی که دارم تصمیم به گسترش کارم دارم که در اینصورت برای افراد بیشتری می‌توانم اشتغالزایی داشته باشم. اشتغالزایی برای جوانان لذت بخش است زیرا یکی از بزرگترین نیکی‌ها و خدمت‌ها کارآفرینی است

 فعلا در اول راه هستم اما با این وجود از درآمدم راضیم. بعد از دادن هزینه‌های آب و برق و کارگر برای خودم میانگین ماهی 3 میلیون تومان می‌ماند که از این درآمدم در دوره بازنشستگی خودم راضی هستم.

وی طول عمر هر کبک را حدود هفت سال عنوان کرد وافزود: جوجه کبک، بعد از سه ماه و 15 روز تبدیل به کبک می‌شود، طول عمر مفید یک کبک چهارسال و عمر غیرمفید آن هفت سال است.

*ابتدا بازار را خوب شناسایی کنیم/ ماهی 3 هزار عدد جوجه تولید می‌کنم

در تولید کبک نباید به یکباره حجم زیادی از این پرنده را  پرورش داد مخصوصا بدون این که از قبل برای آن برنامه‌ریزی کرده باشیم. باید بتوانیم قبل از تولید تخم و گوشت کبک، ابتدا بازار کبک را خوب شناسایی کنیم. با فروشندگان و تأمین کنندگان محصولات کبک دوستانه مذاکره و با عقد قراردادهایی همکاری مان را محکم تر کنیم. در بازاریابی موفق بوده‌ام و محصولات را به استان‌های همجوار تهران نیز ارسال می‌کنم و حتی بعضی وقت‌ها کم هم می‌آورم. ماهی 3 هزار عدد جوجه تولید می‌کنم که توانایی نگه داری همه اینها را در سالن 500 متری خودم ندارم بنابراین این جوجه‌ها را می‌فروشم. شروع کار با راه‌اندازی یک کارگاه کوچک بسیار به صرفه‌تر از شروع با ایجاد کارگاه‌های بزرگ است. کارگاه‌های بزرگ خطر و ریسک بالایی دارد و کنترل کردن انهم مکافات است و اگر مریضی در بین پرنده‌ها شایع شود انوقت دیگر جمع کردن کارگاه بسیار کار سختی است.  اما کارگاه کوچک در صورت شکست حتی انسان را ورشکسته نخواهد کرد.

در ایران بیشتر مصرف‌کنندگان افرادی هستند که یا از نظر مالی مشکلی ندارند و یا به علت یک بیماری خاص توسط پزشک مصرف این گونه مواد غذایی به آن‌ها تجویز شده است.

در ایران برای کشتار کبک به صورت صنعتی اقدامی صورت نگرفته است و این برای پرورش‌دهندگان کبک یک معضل است ، که سبب می‌شود پرورش دهنده حتما در مزرعه خود فضایی برای کشتارگاه در نظر گرفته و کار کشتار را خود در مزرعه انجام دهد، و این موضوع هزینه‌هایی برای پرورش دهنده به وجود می‌آورد.

با توجه به این که در ایران اتحادیه مشخصی جهت نظم دادن به بازار فروش محصولا پرندگانی مانند کبک و بلدرچین وجود ندارد. بعضی اشخاصی را که تمایل به پرورش این پرندگان دارند از شروع کار بازمی‌دارد.

*جوجه‌کشی چگونه است؟

تخم کبک به طور میانگین پس از 24 روز به جوجه تبدیل می‌شود.اما بعضی از تخم‌ها در روز 23و برخی در روز 25 هچ می‌شوند.

مرحله هچ به 2 یا 3 روز آخر دوره جوجه کشی گفته می‌شود که در این روزها جوجه‌ها پوسته تخم را شکسته و بیرون می‌آیند.

دوره جوجه‌کشی به مدت 24 روز طول میکشد و لذا درجه حرارت ماشین جوجه کشی باید 99/8 درجه فارن‌هایت تنظیم و میزان رطوبت 60 درصد تنظیم گردد . در روز هچ جوجه‌ها میزان رطوبت بایستی 75 درصد باشد .

*از کجا شروع کنیم؟

این فعال اقتصاد مقاومتی در آموزش به جوانان گفت: بر اساس ضوابط نظام دامپروری کشور در ابتدا باید از سازمان جهاد کشاورزی استان مربوطه پروانه تاسیس گرفت؛ بنابراین بهتر است قبل از تهیه زمین برای ایجاد مزرعه پرورش کبک به واحد صدور پروانه معاونت امور دام سازمان جهادکشاورزی استان مراجعه و با کارشناسان مذاکره کرده تا با درنظرگرفتن ضوابط نظام دامپروری کشور، اقدامات لازم انجام شود. بعد از دریافت موافقت اصولی باید با ادارات دامپزشکی، محیط‌زیست، میراث فرهنگی، امور اراضی درباره بلامانع‌بودن ایجاد واحد پرورشی کبک، هماهنگی‌های لازم انجام شود.‌ پرورش کبک با خرید گله مولد مادر که باید در سن پنج‌ماهگی باشد شروع می‌شود. پس از خرید گله مولد و نگه‌داشتن گله در یک سیکل 50روزه نوری فعالیت کبک برای تخم‌گذاری آغاز می‌شود. این سن بهترین زمان برای تخم‌گذاری است. کبک در هفت‌ماهگی به بلوغ جنسی و در چهارماهگی به بلوغ وزنی می‌رسد.

این فعال اقتصاد مقاومتی اشتغالزایی برای جوانان را دغدغه همیشگی اش عنوان می‌کند و می‌گوید: «فکر می‌کنم یکی از بزرگترین نیکی‌ها و خدمت‌ها کارآفرینی است، به خصوص برای جوانان.

*گوشت کبک بسیار مفید و لذیذ است

غلامی با اشاره به خواص گوشت کبک  می‌گوید: گوشت‌ کبک‌جوان، نرم و به‌سرعت پخته می‌شود. بر خلاف قرقاول که باید پس از کشتن چند روز با پر در داخل یخچال نگهداری شود، کبک با فاصله کوتاهی بعد از ذبح، قابل‌خوردن است. گوشت کبک گرم و خشک و زود هضم است. گوشت کبک به‌علت پروتئین بالا و درصد چربی پایین، مصارف فراوانی دارد و برای درمان بعضی از بیماری‌ها مانند ضعف اعصاب توصیه می‌شود. ناراحتی‌های روانی و بی‌خوابی موثر است. در افراد مسن قوای ازدست‌رفته جوانی را بازمی‌گرداند.

ای کاش زودتر بازنشسته می‌شدم/ پشت میزنشینی فرهنگ بدی شده است

اقتصاد مقاومتی طرح بسیار خوبی است و الان بسیار از شرایطم راضی هستم. ای کاش زودتر بازنشسته می‌شدم. چون کارمند بودم نمی توانستم به خوبی در این عرصه فعالیت کنم اما به محض اتمام بازنشستگی توانستم برای راه‌اندازی مزرعه پرورش کبک برنامه‌ریزی کنم. این کارگاهها زودبازده و اقتصادی هستند. جوان‌ها باید قدر لحظه‌های خویش را بدانند و نگویند که کار نیست. پشت میز نشینی عادت و فرهنگ بدی شده است که به جان جوانان ما افتاده است. جوان‌ها آستین‌هایشان را بالا بزنند و فکر کنند اصلا هیچ اداره‌ای در کشور وجود ندارد آنوقت جوانان باید چیگار می‌کردند؟!

*دولت باید از جوانان حمایت کند/ جوانان با تحقیق وارد عرصه اقتصاد مقاومتی شوند

البته باید دولت نیز به یاری جوانان بیاید و از آنها حمایت کند. این حرف تمامی تولیدکنندگان است که دولت با حمایت خود می‌تواند به اشتغالزایی جوانان کمک نماید. اقتصاد مقاومتی در روستاها را باید دست کم نگرفت و باید جوانان با با شناخت روستای خود به دنبال کسب و کار باشند. و اگر قرار است هر جوانی وارد فعالیتهای اقتصادی شود باید حتما با تحقیق و مطالعه این کار را آغاز کند تا پایه‌های کاری او مستحکم‌تر باشد و خدایی نکرده شکست نخورد.

جوجه کشی مصنوعی از کبک

جوجه کشی مصنوعی از کبک به کمک دستگاه جوجه کشی امکان پذیر است. خوشبختانه امروزه ماشین های جوجه کشی پیشرفت قابل توجهی پیدا کرده اند و روند تکثیر و پروش پرندگان را بسیار تسهیل نموده اند. در حقیقت دستگاه ها این امکان را برای کاربر فراهم نموده اند تا پروش دهنده بر اساس نیاز و توان خود در ابعاد و ظرفیت های مختلف اقدام به جوجه کشی نماید.

همانند روش طبیعی، جوجه کشی مصنوعی کبک نیز 24 روز زمان نیاز دارد. البته در برخی از نژادها این عدد کمی متفاوت می باشد. حتی ممکن است که به دلیل تغییرات دما و رطوبت دوره هچ بیش از چند روز به تأخیر بیانجامد.

مطلوب ترین دما برای جوجه کشی از تخم های نطفه دار کبک در زمان ستر، دمای 37.2 الی 37.5 درجه سانتی گراد می باشد. همچنین میزان رطوبت ایده آل برای ایام ستر نیز 55 الی 60 درصد است. در روزهای پایانی نیز بهتر است که دما بر روی 36.5 تا 37 و رطوبت بر روی 75 الی 80 درصد تنظیم شود. بدین ترتیب در صورت نطفه دار بودن تخم ها می توان راندمان مطلوبی از دستگاه به دست آورد. البته برای موفقیت در جوجه کشی رعایت ضریب نر به ماده و تغذیه کافی و مقوی بسیار مهم می باشد. همچنین تخم های نطفه دار باید مدت زمانی کمتری در انبار ذخیره شوند. زیرا با گذشت زمان از قدرت باروری آنها کاسته میشود و در نتیجه نطفه بصورت ناقص درون تخم رشد میکند.