به گزارش مشرق،  علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه گفتگوی ویژه خبری امشب ۲۰ فروردین با موضوع نگاهی به دستاوردهای هسته‌ای کشور با اشاره به دستاوردهای این بخش اظهار کرد: صنعت هسته‌ای در افکار عمومی ما تحت عنوان غنی‌سازی و آب سنگین تصور می‌شود در صورتی که این صنعت بسیار وسیع بوده و حوزه‌های متعددی مانند سلامت، کشاورزی و دیگر صنایع را در برمی‌گیرد.

بیشتر بخوانید:

کمالوندی:غنی‌سازی ۲۰ درصدی را طی دو روز انجام دهیم

وی افزود: ما از این فناوری می‌توانیم در حوزه‌های مختلف استفاده کنیم به عنوان مثال در حوزه سلامت تا امروز طی ۲ الی سه سال اخیر سه نوع سانتریفیوژ که برای تولید واکسن و داروهای جدید به کار گرفته می‌شود، به وزارت بهداشت تحویل دادیم.

صالحی تصریح کرد: همچنین سانتریفیوژ سنگ را به وزارت نفت تحویل دادیم تا زمانی که حفاری می‌کنند و نمونه‌های حفاری را از دل چاه بیرون می‌آورند و می‌خواهند تخلخل چاه را تخمین بزنند آن نمونه را در سانتریفیوژی که ما به آن‌ها داده ایم می‌گذارند و جدایی آب و روغن و نفت را اندازه گرفته و میزان تخلخل سنگ را در می‌آورند.

رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: ایران تا به امروز تنها یک عدد از این سانتریفیوژ داشت که حدود ۴۵ سال پیش از آمریکا گرفته بود. سانتیرفیوژ دیگری که ما امروز به آن اشاره کردیم "دِ کانتر" نام دارد و این سانتریفیوژ به وزارت نفت تحویل داده خواهد  شد و در صنایع مختلف کاربرد دارد.

صالحی با اشاره به کارکرد سانتریفیوژ "د کانتر" تاکید کرد: سانتریفیوژ گل‌های حفاری که در چاه‌های نفت به کار گرفته شده را حفظ می‌کنند به گونه‌ای که اگر این سانتریفیوژ نباشد هر دفعه باید گل‌های جدیدی وارد شود، اما با "د کانتر" گل‌ها برمی گردد و دوباره جدا می‌شود و می‌توان از آن استفاده کرد در نتیجه هم محیط زیست کمتر آلوده می‌شود و هم از نظر هزینه صرفه جویی می‌کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: از کشورهایی که می‌توانند به تولید این گونه سانتریفیوژها بپردازند می‌توان به آمریکا اشاره کرد و احتمالاً یکی دو کشور اروپایی نیز این توانایی را دارند اما در مجموع کشورهای معدودی قادر به تولید این سانتریفیوژ هستند و اگر بخواهیم این سانتریفیوژها را در حد یک الی ۴ عدد تولید کنیم هزینه بسیار بالایی دارد، اما ما به دلایل شرایط خاصی که داریم و قیمت هایی که برای مان تمام می شود قابل مقایسه با قیمت های خارج از کشور نیست.

وی گفت: ۱ سال قبل وقتی سانتریفیوژهای مورد نیاز وزارت بهداشت را تحویل دادیم گروهی از این وزارتخانه و بخش خصوصی رفته بودند تا یک تجهیزات یک کارخانه داروسازی را از فرانسه خریداری کنند و زمانی که فرانسوی ها لیست تجهیزات را ارائه دادند در آن نام سانتریفیوژی به چشم می‌خورد که گفته بودند آن را در لیست این وسایل به ما نمی‌دهند و نمایندگانی که از ایران رفته بودند به فرانسوی ها گفتند که اتفاقا ما تمامی این وسایل را به جز سانتریفیوژ می خواهیم.

صالحی اذعان کرد: وقتی طرفین خارجی می بینند که ما توانایی ظرفیت تولید نیازهای داخلی را داریم، وارد گفتگو و تامین نیاز خواهند شد. به دلایل شرایط خاصی که داریم باید لاجرم به سمت خود اتکایی در زمینه های استراتژی که مورد نیاز است، پیش برویم.

وی تصریح کرد: ماده استراتژیکی که در صنعت هسته ای به کار گرفته می شود اورانیوم است، ما فکر می کردیم از نظر معادن اورانیوم فقیر هستیم  تا زمانی هنوز اکتشاف وسیعی در سطح کشور صورت نگرفته بود اما از اواخر سال ۸۸ با اجازه مقام معظم رهبری توانستیم اکتشاف هوایی را آغاز کنیم تا به عملیات اکتشاف سرعت ببخشیم.

صالحی گفت: اگر ما می خواستیم زمینی به جستجوی اورانیوم بپردازیم سال ها طول می کشید، مکان هایی که به نظر می رسید امکان پیدایش دارد پی‌جویی زمینی می کردیم اما اکنون حدود ۷۸ درصد مساحت کل ایران را توانسته ایم به صورت هوایی اکتشاف کنیم و خوشبختانه موارد امیدبخش بسیاری دیدیم و حالا می دانیم که در این زمینه حداقل فقیر نیستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: ان‌شاءالله در آینده و همچنین در سال ۹۷ تولیدات ما به رقم قابل توجهی می رسد و هر سال تولیدات بیشتر خواهد شد. خوشبختانه ایران از نظر اورانیوم در وضعیت مناسبی قرار دارد و با اکتشافاتی که انجام گرفته می توانیم بگوییم که شرایط خوبی داریم اما هنوز بخشی از اکتشافات هوایی باقی مانده و امید داریم که در مناطق مرزی کشور و شرقی و شمالی اکتشافات بیشتری داشته باشیم.

در همین زمینه بخوانید:

طرف‌های مقابل همچنان بدعهدی می‌کنند و دیوار بی‌اعتمادی پابرجاست/ اگر طرف‌های مقابل در برجام نوایی دیگر ساز کنند تصمیمات لازم را اتخاذ می‌کنیم

صالحی بیان کرد: ما می توانیم نیازهای داخلی کشور را در حد نیروگاه هایی که داریم تامین کنیم و همینطور که نیروگاه ها را گسترش می دهیم اکتشافات بیشتری داریم، البته منابع بیشتری هست که می توان از آن اورانیوم گرفت.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به وضعیت راکتورهای تهران افزود: عمر سنی راکتور حدود ۵۰ سال اما عمر مفید آن حدود ۴۰ سال است چرا که خیلی وقت ها علی الخصوص پیش از انقلاب از راکتور استفاده چندانی نمی شد و همچنین در اوایل پیروزی انقلاب نیز استفاده چندانی نداشت لذا نیم قرن از سن این راکتورها از نظر سنی می گذرد و زمانی که وارد آن می شدیم متوجه می شدیم که پیر شده و حتی قسمت اتاق کنترل بسیار قدیمی و فرسوده بود لذا دو سال پیش اقدام کردیم تا راکتور را به ویژه در قسمت اتاق کنترل نوسازی کنیم، اما راکتور را به صورت کامل بازسازی کردیم و طبقه زیرین آن ۸ کانال پرتودهی داشت که از آن استفاده نشده بود.

وی گفت: در صورتی که هر کدام از این کانال ها می توانند در تحقیقات وسیعی استفاده شوند اما به دلایلی استفاده نشده ، کانال های پوسیده را درآوردیم که یک عدد از آنها را توانستند جاسازی کنند و هفت عدد آن را نیز در دستور کار داریم.

صالحی ادامه داد: به عبارت دیگر این راکتورها به گونه‌ای فعال خواهند شد که بتوانیم از تمام ظرفیت‌های آن استفاده کنیم به عنوان مثال می‌توان از آن در جهت بهداشت استفاده کرد که در حال راه اندازی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: یک تست لوپی را در راکتور ساختیم که صدا و سیما از آن گزارش خوبی تهیه کرد و امروز نیز از آن رونمایی شد، این مدار آزمایش به گونه ای است که در راکتور تهران که یک استخر است محفظه ای را درست کردیم که داخل استخر می گذاریم و دیگر آن وارد محفظه نمی شود ولی لوله ها از محفظه ها جدا شده و بیرون می آید.

وی گفت :اگر بخواهیم در آینده راکتور تحقیقاتی بسازیم ممکن است سوخت آن را عوض کرده و سوخت جدیدی طراحی کنیم .لذا باید تست های لازم را انجام دهیم و نمونه ای از سوخت را ساخته و در داخل محفظه قرار داده تا در معرض تشعشعات قرار بگیرد و فشار و حرارت مورد نیاز به دست بیاید تا ببینیم که تاب آوری دارد و یا خیر. این حرکت راه را هموار می کند تا در آینده سوخت های جدیدی را بسازیم.

صالحی در ادامه برنامه با اشاره به فعالیت کوانتومی سازمان انرژی اتمی گفت : سازمان انرژی اتمی تنها به دنبال تولید آب سنگین و سانتریفیوژ نیست بلکه یکی از مسئولیت‌های ما رصدکردن فناوری های نوین در جهان است لذا یکی از فناوری های جدید در دنیا فناوری کوانتومی است .

وی تصریح کرد: رصد کردن مرزهای دانش و فناوری در جهان یکی از مسؤلیت هایمان است لذا در سال ۲۰۱۶ اتحادیه اروپا نقشه راه خود را در این حوزه مطرح کرد که همانا فن آوری کوانتومی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه برای تمثیل این فناوری می توان دنیای با موبایل و بی موبایل، دنیای با برق و بدون برق اشاره کرد اظهار داشت: فناوری کوانتوم در بخش های محاسبات، ارتباطات، سنسور ها و مسائل زیستی و درمانی می تواند فعالیت داشته باشد.

صالحی یکی از حوزه‌های کاربردی فناوری کوانتوم را در علم محاسبات و کامپیوتر ها دانست و عنوان کرد: کوانتوم سرعت خیلی بالایی دارد و البته حوزه کار آنها متفاوت است و اَبَر کامپیوتر های امروزی در برابر آنها چیزی به حساب نمی آیند ، گوگل سرمایه‌گذاری عظیمی بر روی کامپیوترهای کوانتوم انجام داده است.

وی با اشاره به اینکه حوزه دیگر استفاده از فناوری کوانتوم امنیت ارتباطات است افزود: در حوزه ارتباطات اولین ماهواره کوانتوم به کار گرفته شده را چینی ها استفاده کردند لذا، بهترین راه برای ایجاد ارتباطات کوانتوم است که امنیت و سرعت را افزایش می دهد ، علت سرعت بالا را می توان در درهم‌تنیدگی دانست، یعنی اگر دو الکترون با هم باشند و اگر بخواهیم آنها را از یکدیگر جدا کنیم یکی را در یک دست و دیگری را در دست دیگر قرار دهیم این دو می توانند در هم تنیدگی داشته باشند.

وی افزود: ما توانایی انجام آزمایش درهم تنیدگی را در کشور داریم ، فعلا اعلام رسمی نکرده ایم ولی اولین کشور جهان اسلام و دو یا سومین کشور آسیایی هستیم اما تا زمانی که آزمایش را تکرار نکنیم، نمی توانیم اعلام کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی حوزه دیگر کاربرد کوانتوم را در سنسور و اندازه گیری دانست و گفت : هر چه وسیله اندازه گیری حساس تر و ظریف تر باشد آن وسیله بهتر خواهد بود، لذا در آینده می توانیم مغناطیس زمین را با استفاده از فناوری کوانتومی اندازه گیری کنیم به طوری که، در هلیکوپتر ها وسایلی تعبیه شده که می تواند مغناطیس زمین را اندازه گیری کند.

صالحی در پاسخ به سوال دیگر مجری برنامه پیرامون موضوع برجام ادامه داد: برجام ابعاد مختلف سیاسی، حقوقی، فنی و تحریمی دارد لذا در بُعد فنی کارهای ما رو به جلو و در حال پیشرفت است.

وی تصریح کرد: در فردو هزار و۴۴ ماشین سانتریفیوژ نصب شده داریم ، به طوری که تعدادی از آنها در حال کار و تعدادی در حال چرخش هستند لذا فقط گاز تزریق نمی شود اما هر زمان اراده کنیم می توانیم گازدهی را در ماشین های خود داشته باشیم به طوری که، ۴ روزه می توانیم ۲۰ درصد را فعال کنیم که این برای طرف مقابل حاوی پیام خاصی است.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه سفیر فرانسه در واشنگتن اعلام کرده است که اگر این کار از سوی ایران انجام شود ، آنها دیگر چه کاری باید انجام دهند افزود: در فردو با کمک روس ها کارها رو به پیشرفت است، امیدواریم در آینده ای نه چندان دور ایزوتوپ های پایدار را در فردو داشته باشیم.

صالحی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون آخرین وضعیت راکتور اراک خاطرنشان کرد : در برجام اصرار ما بر این بود که همه کارها را ایران انجام دهد، اما ما استقبال می کنیم که آنها طراحی های ما را مرور و اشکالات را مطرح کنند چرا که در این حوزه آنها پیشرفته هستند و زمانی که تایید کنند ما با اطمینان خاطر بیشتری گام های بعدی را بر می داریم.

صالحی بیان داشت: طراحی مفهومی تمام شده و گفتگوهای خود را برای تامین تجهیزات شروع کرده ایم و باید بگویم از برنامه پنج ساله خود جلوتر هستیم، امیدواریم تا ۳ سال آینده راکتور اراک را آماده داشته باشیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه همکاری های ما با چین منجر به انتقال تکنولوژی شده است افزود: طراحی مفهومی ما تمام شده و کارشناسانمان با کارشناسان چینی در حال رد و بدل علمی هستند به طوری که تاییدیه چینی ها را بر روی طراحی مفهومی داریم و از سوی دیگر طراحی پایه را انجام داده‌ایم و مورد تایید قرار گرفته است .

وی با اشاره به اینکه ایمنی در حوزه فناوری هسته‌ای امر بسیار مهمی است گفت: با اطمینان خاطر در این حوزه گام بر می داریم لذا انتقال دانش فنی به خوبی در حال انجام است ، همچنین بخش قابل توجهی از طراحی تفصیلی تمام و به چینی ها ارائه داده شده است.

صالحی با اشاره به اینکه ۷۰ تن آب سنگین داریم به طوری که بخشی را به آمریکا و روسیه فروخته ایم گفت: یکی از توافقات جانبی با ۱+۵ ورود ۳۰۰ تن کیک زرد از قزاقستان به شکل چرخشی به کشور بود که این مسئله با کارشکنی انگلیسی ها متوقف شد.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه کیک زرد قبل از انقلاب انقلاب حدود ۵۵۰ تن داشتیم اما بعد از برجام توانستیم حدوداً ۴۰۰ تن دیگر اضافه کنیم اظهار داشت: برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس باتری می‌خرند نه نیروگاه هسته‌ای.

صالحی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون خروج آمریکا از برجام ادامه داد: واکنش ایران به اقدام آنها در خروج از برجام برعهده مقامات عالی نظام و هیئت نظارت بر برجام است، همه چیز آماده است و ما در هر حوزه ای از مسائل فنی می‌توانیم به سرعت باز گردیم به جایی که سابق در آن قرار داشتیم لذا، باید آماده باشیم تا وقتی فرمانده اعلام حرکت داد نگوییم آذوقه و فشنگ نیست.

صالحی با اشاره به اینکه فشنگ و آذوقه و همه چیز آماده است گفت: همه چیز در اشل های مختلف فناوری هسته‌ای موجود است ، در نطنز ۲۰ هزار ماشین نصب شده داشتیم که ۱۰ هزار تا از آنها کار نمی کرد و امروز در شرایطی هستیم که تفاوت چندانی با دوران قبل از برجام نداریم.

وی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون پیشران های هسته‌ای افزود: در عملکرد همکاران خود در سازمان معجزه می بینم، وقتی این پروژه ملی آغاز شد ما کار را شروع کردیم ، علی رغم امکانات محدودی که داشتیم، ولی باید بگویم که خیلی خوب در این حوزه کار کردیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه به لحاظ مفهومی می دانیم که چه می خواهیم بیان کرد: ۵ کشور در جهان پیشران نظامی هسته ای هستند، این در حالی است که ما اعلام کرده ایم که پیشران هایمان غیرنظامی است.

وی با اشاره به اینکه ژاپن، روسیه، آمریکا در گذشته پیشران های تجاری بودند و به مرور به سمت نظامی پیش رفتند ادامه داد: ولی آنها دوباره به سمت پیشران های تجاری حرکت کردند.

وی با اشاره به سامانه سنجش فرآیندی عنوان کرد: همکاران بنده توانستند سامانه شبیه ساز فرآیندی را بسازند.

صالحی با اشاره به اینکه در بحث پیشران ها به لحاظ محاسباتی خیلی جلو هستیم و دیگر باید آنها را در واقعیت و زمین مورد آزمایش های مختلفی قرار دهیم که وسعت کار زیاد است افزود: کشورهای منطقه سرمایه گذاری های زیادی در خصوص نیروگاه های هسته ای می کنند اما این در حالی است که اینها از خارج از کشور تجهیزات و نیرو می آورند و دانش آنها بومی نیست.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه نیروگاه بوشهر کاملا بومی است گفت: دانش هسته ای در ایران با آنچه که در برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس می گذرد خیلی متفاوت است، یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس از یک کشور چهار نیروگاه خریداری کرده که البته اسم آن نیروگاه نمی شود، زیرا بعد از گذشت ۴۰ - ۵۰ سال جمع می‌کنند می‌برند.