به گزارش مشرق، «رضا دانش ­پسند» طی یادداشتی در خصوص طرح آمریکا برای حمله به سوریه نوشت:

بعد از شویی که غرب بر سر حمله شیمیایی به دومای سوریه به راه انداخت، حالا ترامپ و برخی از کشورهای غرب به همراه عربستان سعودی، همنوا نجوایی را سر می دهند که «جنگ علیه سوریه» را پر رنگ می کند. ابتدا در اقدامی، صهیونیست ها دست به حمله به سوریه زدند. پایگاه هوایی تی فور را هدف قرار دادند و آسیب هایی به بار آوردند. بعد از آن از بیم اقدام متقابل، هشدار دادند که در صورت پاسخ، بشار اسد را ترور خواهند کرد. از سوی دیگر ترامپ ساز جنگ را کوک کرد. عربستان و برخی از کشورهای غربی نیز همصدا به دنبال تحقق سناریوی جنگ علیه سوریه بر آمدند. در این جا چند سوال پیش می آید که عبارتند از اینکه عوامل مشوق و بازدارنده جنگ آمریکا علیه سوریه چیست؟ در صورت این عمل اقدام روسیه به عنوان همپیمان سوریه چگونه خواهد بود؟

سوال اول؛ عوامل مشوق و بازدارنده جنگ آمریکا علیه سوریه چیست؟

در خصوص حمله چند ملیتی به خاک سوریه، گزارش ها و یادداشت های بسیاری در وب سایت های غربی منتشر شده است و حتی در زمان نگارش این متن نیز گزارش هایی در حال نگارش است که از نیات، اهداف، آینده و مسائلی که در خصوص این حمله به آن پرداخته شده است، سخن گفته شده است. برای مثال آسوشیتدپرس می نویسد واشنگتن، پاریس و لندن در حال مشورت‌های فشرده درباره حمله نظامی به سوریه تا یکشنبه هفته آینده هستند.

اقداماتی هم در راستای مانور بر سر حمله نظامی توسط برخی از طرف ها صورت گرفته است. برای مثال کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی برای بررسی حمله چند ملیتی به سوریه به رهبری آمریکا، چهارشنبه تشکیل جلسه داد. برخی از وب سایت ها به صورت جانبدارانه این حمله احتمالی را تشویق کرده اند و برخی نیز نسبت به آن هشدار داده اند. در این بین برخی نیز آن را ابتنا بر پایه یک دروغ عنوان کرده اند. برای نمونه شبکه خبری آلمانی با اشاره به مستنداتی در زمینه جنگی که آمریکا در عراق به راه انداخت نوشت که شواهدی که لزوم این جنگ را توجیه کردند، همگی بر مبنای دروغ بودند.

در خصوص چینش کشورهای احتمالی حمله کننده نیز، گمانه زنی های بسیاری مطرح شده است. برخی از قطعیت حضور فرانسه، انگلیس و عربستان به همراه آمریکا سخن گفته اند و برخی نیز از حضور برخی از بازیگران منطقه ای همچون ترکیه سخن گفته اند. برای مثال راغب سویلو، تحلیلگر ارشد ترکیه گفته است «ترکیه احتمالا به‌ طور محرمانه در حمله چندملیتی به سوریه شرکت می‌کند.»

اما سوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا آمریکایی ها مرتکب این اشتباه استراتژیک می شوند؟ در پاسخ بایستی به وجود عوامل مشوق و بازدارنده آن اشاره کرد.

مهمترین عناصر مشوق این موضوع عبارتند از:‌ شیفتگی عربستان و رژیم صهیونیستی به حمله به سوریه.

۱. صهیونیست ها

تکلیف صهیونیست ها کاملا مشخص است. آن ها با دو موضوع مشکل اساسی دارند:

نخست. حضور ایران در سوریه

وزیر جنگ رژیم صهیونیستی بلافاصله بعد از حمله به پایگاه تی فور گفته «به هر قیمتی که شده، اجازه تأسیس پایگاه‌ نظامی ایران را در سوریه نمی‌دهیم. ما گزینه‌ای دیگری نداریم. پذیرش پایگاه نظامی ایران در سوریه، قبول این است که آنها حلقه‌ای دور گردن ما بیندازند (و راه تنفس ما را ببندند). نمی‌توانیم اجازه دهیم چنین اتفاقی رخ دهد.» صهیونیست ها در خصوص باز کردن راه تنفسشان در منطقه به هر ابزاری متوسل می شوند. حمله آمریکا به سوریه، برای صهیونیست ها چند مزیت دارد، که یکی از آن ها وجود یک ائتلاف چند ملیتی است که نمایندگی اسرائیل در حمله به سوریه را بر عهده دارند، این ائتلاف هم هزینه ای برای اسرائیل ندارد (که در صورتی که اسرائیل به صورت یک جانبه بخواهد دست به چنین اقدامی بزند، هزینه های بین المللی و داخلی برای او دارد)، هم اسرائیل را به هدفش یعنی بی ثباتی در سوریه و (به زعم صهیونیست ها) مهار ایران می رساند. همچنین صهیونیست ها به خوبی از واکنش ایران به حمله یک جانبه آن ها با خبر هستند. در همین زمان نگارش متن کنونی، رسانه های صهیونیستی در حال بازنشر سخنان علی ‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین‌الملل هستند که روز سه‌شنبه هشدار داد که حمله هوایی رژیم صهیونیستی به فرودگاه T۴، بی‌پاسخ نمی‌ماند. به همین دلیل لیبرمن گفت «در صورتی که ایران بخواهد به حملات علیه سوریه پاسخ دهد، تل‌آویو دولت دمشق را ساقط کرده و بشار اسد را نیز ترور خواهد کرد.» تا پیام بازدارنده توام با هراس خود را به ایران منتقل کرده باشد.

دوم. یک سوریه با ثبات

دومین عامل تعیین کننده رفتار صهیونیست ها در قبال سوریه، وجود ثبات در این کشور است. وجود یک سوریه یکپارچه و منسجم، دشمنی منسجم برای اسرائیل را به تصویر می کشد و این نقطه قرمز صهیونیست هاست. از نظر آن ها ، بی ثباتی در سوریه تحت هر شرایطی باید ادامه یابد.

۲. عربستان

مشوق دیگر آمریکا برای حمله، عربستان است. مشکل اصلی عربستان، ایران است. عربستان از نقش منطقه ای ایران هراسان است. طی ۱۵ روز اخیر ولیعهد سعودی هم به امریکا سفر کرده و هم به فرانسه و در تمام ملاقات های خود یک ترجیع بند را فراموش نکرده؛ ایران. سعودی معتقد است نفوذ ایران باید مهار شود و این موضوع نیز باید از سوریه شروع شود. برای تحقق این موضوع پیشاپیش چک آن را نیز نقد خواهد کرد.

رفتار ترامپ؟

بنابراین باید دید نقش این مشوق ها برای ترامپ تا چه حد خواهد بود و آیا این دو، او را ترغیب می کنند تا دست به چنین اشتباه استراتژیکی بزند. اما حتی اگر این مشوق ها کارساز باشند، برای ترامپ یک مانع جدی وجود دارد. در کنار این دو مشوق یک عامل بازدارنده نیز وجود دارد؛ روسیه که جلوتر در خصوص واکنش احتمالی آن سخن خواهیم گفت یکی از موانع اصلی ترامپ است.

سوال دوم؛ در صورت حمله آمریکا واکنش روس ها چیست؟

تا همین حالا هم روسیه جلوی اقدامات آمریکا در خصوص سوریه را گرفته است. روسیه پیش‌نویس ارائه شده از سوی آمریکا و متحدانش درباره سوریه را وتو کرد. نماینده روسیه در جلسه شورای امنیت گفت «پارسال هم دقیقا همین مسیر طی شد و شما با همین بهانه به سوریه حمله موشکی کردید. این بار هم کلاه سفیدها بهانه لازم را در اختیار شما قرار دادند.» واسیلی نبنزیا، سفیر این کشور در سازمان ملل، روز سه شنبه گفت: «من یک بار دیگر از شما تمنا می کنم از طرح هایی که هم اکنون درحال آماده کردن آن هستید خودداری کنید.» او اخطار داد که مسئولیت هرگونه «ماجراجویی غیرقانونی نظامی بر دوش دولت آمریکا خواهد بود.» این در حالی است که سال ۲۰۱۳ نیز آمریکا به رهبری باراک اوباما در حال تدارک یک اقدام نظامی به سوریه بودند. واکنش های روسیه مبنی بر فرستادن کمیته حقیقت یاب برای بررسی حمله شیمیایی و سخنان حکیمانه رهبر انقلاب در آن زمان مانع از اقدام آمریکایی ها علیه سوریه شد.

در واکنشی دیگر «یوگنی سربرنکوف»، معاون اول کمیته دفاعی پارلمان روسیه به آمریکا هشدار داده «آمریکا در صورت حمله به سوریه با پاسخ فوری مواجه خواهد شد». همچنین در اقدامی مشابه سفیر روسیه در لبنان گفته «موشک‌های آمریکا به سمت سوریه را سرنگون می‌کنیم. محل‌های پرتاب موشک نیز هدف قرار خواهند گرفت.»

بنابراین مسکو نیز پیام خود را به آمریکا مخابره کرده است. شاید به دلیل همین پیام بازدارنده محکم مسکو است که ترامپ از قید «فوریت» حمله به سوریه گذشته و آن را به روز های آینده موکول کرده است. در همین خصوص آسوشیتدپرس در این خصوص نوشت «وعده حمله فوری ترامپ به پایان هفته (یک شنبه) انتقال یافت!»

توصیه:

حالا که پول پاشی عربستان به دامان ترامپ فزونی گرفته و صهیونیست ها نیز در حال داغ کردن التهابات و احساسات ترامپ هستند، وجود همکاری استراتژیک بین ایران و روسیه با متحدانشان به همراه چین ضروری می نماید. همانطور که مدیر تحقیقاتی اندیشکده «باشگاه گفت‌وگوی والدای» روسیه بیان می کند مسکو و تهران برای ایجاد نظام جدید جهانی [باید] همکاری کنند و همکاری تاکتیکی، باید به همکاری راهبردی بدل شود.» بی شک راه خنثی سازی توطئه های بین المللی، هم از مسیر بازدارندگی نظامی می گذرد و هم برنامه ریزی برای همسویی فضای عمومی بین المللی.