به گزارش مشرق، سامانه شناسه کالا، مصوب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف شده تا این سامانه را تشکیل داده و به 11 گروه کالایی، شناسه کالا ارائه کند و به این ترتیب زیرساختی فراهم گردد تا در ادامه فرآیند جنس قاچاق از جنس قانونی قابل تشخیص گردد. در واقع، ضرورت این سامانه، شناسه‌دار شدن کالاهایی است که از طریق واردات قانونی و یا تولیدات قانونی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند و با شناسه‌دار شدن کالا، می‌توان فرآیند تولید و توزیع محصول واقعی را یافت و آنها را ردیابی کرد.

بیشتر بخوانید:

این همه قاچاق از کوه و کمر ممکن نیست

بنابراین سامانه شناسه کالا، سامانه‌ای به منظور تولید و دریافت شناسه کالا و تشکیل شناسنامه کالا است که فرآیندهای درخواست و صدور شناسه کالا را دربر گرفته و امکان استعلام شناسه کالا را برای سامانه‌ها و افراد مرتبط فراهم می‌کند؛ شناسه باید روی کالا نصب شود و به این ترتیب وقتی بازرسان مبارزه با کالای قاچاق به بازار یا انبارها مراجعه می‌کنند و چنانچه شناسه کالا بر روی کالا نصب نباشد، ظن ورود کالا به زنجیره تجاری کشور از مسیر غیرررسمی افزایش یافته و این شروع فرآیند پیچیده تشخیص کالای قاچاق، جعلی یا تقلبی است.

علت شکل‌گیری این سامانه، مدیریت کالا در طول زنجیره تجاری کشور است و بر این اساس زبان مشترک در کل فعالیت‌های تجاری فراهم می‌شود؛ این اتفاق تا حد زیادی می‌تواند زیرساختی را فراهم کند که در وهله نخست از ورود کالای قاچاق از مبادی رسمی جلوگیری کند و در وهله دوم کالاهای وارد شده دارای نظم خاصی در فرآیند تجاری کشور شوند.

 در جدول زیر گروه‌های کالایی مختلف مشمول سامانه شناسه کالا و نیز اقدامات انجام شده در خصوص دریافت این شناسه برای واردکنندگان و تولیدکنندگان به تفکیک آمده است:

کوتاهی برخی کارگروه های گروه‌های کالایی در پیشبرد طرح

بر اساس آیین‌نامه و دستورالعمل‌های مربوطه، یک‌سال پس از راه‌اندازی سامانه شناسه کالا، باید وارد مرحله بعدی طرح یعنی شناسه رهگیری شویم؛ حال با توجه به آنکه برای اجرای عملیات پس از از این مدت، باید دست کم پس از 6 ماه برنامه‌ریزی‌های طرح رهگیری و برنامه کلان آن توسط گروه ها تهیه شود اما تاکنون بیشتر گروه‌های کالایی در این خصوص اقدامی نکرده‌اند. بر این اساس، گروه‌های کالایی دخانیات، تجهیزات دارای سیم‌کارت، پوشاک، لوازم خانگی، داروهای دامی و داروهای انسانی از جمله گروه‌های کالایی هستند که تا کنون شناسه کالا را اخذ کرده و فرآیند واردات و ثبت سفارش آنها با شناسه کالا صورت می‌گیرد. در حال حاضر نیز این روند برای انواع خودرو الزامی شده و پس از دریافت شناسه کالای این گروه کالایی، ثبت سفارش خودرو نیز بر اساس شناسه صورت خواهد گرفت.

در پایان باید یادآور شد که عمل به قانون، از وظایف تک‌تک دستگاه‌های اجرایی کشور است. اکنون که طرح شناسه کالا، در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، به روش کاملاً جدید و بی‌همتا در کشور عملیاتی شده، بهتر است گروه‌های کالایی که سرعت کمتری دارند از روش‌ها و راهکارهای یکتای گروه‌های کالایی عملیاتی شده، الگوبرداری کرده و به مسیر اجرای طرح بازگردند.