از نرخ‌های پایین کرایه حمل گرفته تا گرانی قطعات کامیون‌ و وابستگی آنها به قیمت دلار، دستمزدهای نجومی تعمیرگاه‌ها و نبود نظارت بر خدمات پس از فروش؛ می‌گویند با این کرایه‌های ارزان و هزینه‌های سنگین خودرو، چرخ زندگی‌شان که نمی‌چرخد هیچ، باید با مشکلات بزرگتری هم در این صنف دست و پنجه نرم کنند که خود از حل آن عاجز هستند.

* زندگی‌مان شده نرخ دلار؛ بابت فروش لاستیک و قطعه و دستمزد مکانیک‌ هم نرخ دلار را وسط می‌کشند

یکی از همین‌ رانندگان کامیون در این‌باره می‌گوید: نرخ کرایه‌های کامیون و تریلی اصلاً منطقی نیست و کفاف هزینه‌های سنگین کامیون را هم نمی‌دهد چه برسد به آنکه بتوان با این درآمدها یک زندگی معمولی را چرخاند.

این راننده باسابقه کامیون که خود را سیدمحمد معرفی می‌کند، می‌گوید: در این شرایط نرخ‌های کرایه نامطلوب، نرخ دستمزد تعمیر موتور هم اصلاً منطقی نیست، قیمت‌های بالای قطعه نفس رانندگان را می‌گیرد و با رفتن به تعمیرگاه و دستمزدهای کلان تعمیر یک موتور کامیون، که اصلاً نظارتی هم بر آن وجود ندارد، راننده کل نقدینگی خود را از دست می‌دهد.

به گفته این راننده کامیون‌ در حال حاضر تعداد زیادی ماشین سنگین در تعمیرگاه‌ها خوابیده است، چون هزینه تعمیر آنها گران است و نرخ‌های کنونی کرایه، کفاف این هزینه‌ها را نمی‌دهد.

وی می‌گوید: زندگی‌مان شده نرخ دلار؛ بابت فروش لاستیک و قطعه و دستمزد مکانیک‌ هم نرخ دلار را وسط می‌کشند، چرا باید نوسان قیمت دلار این همه بر قیمت قطعه کامیون و تریلی تأثیرگذار باشد به طوری که اغلب قطعه‌فروشان این روزها مغازه‌های خود را می‌بندند تا قطعه نفروشند و روزهای بعد گران‌تر بفروشند؟

سیدمحمد معتقد است: هزینه مالکان اتوبوس و کامیون طی این مدت افزایش سرسام‌آوری داشت به‌طوری که طبق ادعای اغلب رانندگان، قیمت یک دستگاه اتوبوس و یا کامیون که برند خارجی داشته اما در داخل کشور و توسط خودروسازان داخلی مونتاژ می‌شود امروز 600 الی 700 میلیون تومان است، قطعات هم که با نرخ‌های گران ارائه می‌شود، بنابراین تأمین قطعه هم برای مالکان در این شرایط اقتصادی مشکل شده بود.

به گفته این راننده کامیون‌ یک تعمیر موتور برای خودروهای فرسوده 15 تا 17 میلیون تومان و برای خودروهای جوان‌تر 30 تا 32 میلیون تومان هزینه دارد هر زمانی که سراغ تعمیرگاه یا قطعه فروش می‌رویم مدام دَم از قیمت دلار می‌زنند و دستمزدهای نجومی می‌گیرند؛ ‌یک جفت لاستیک کامیون حدود 3 میلیون تومان قیمت دارد و آن هم به ما نمی‌فروشند و به تازگی هم اعلام می‌کنند که منتظریم نرخ دلار منطقی شود و بعد می‌فروشیم، باید لاستیک‌های تولید داخل هم کیفیت خود را ارتقاء دهند ‌همین امر موجب شده است که به سمت استفاده از لاستیک‌های هندی برویم.

وی درباره درآمد حاصل از فعالیت مداوم یک کامیون در یک ماه، توضیح داد: در حال حاضر اگر کامیون هیچ خرجی نداشته باشد ماهانه یک میلیون و 300 هزار تومان هزینه گازوئیل و حدود 600 هزار تومان هزینه تعویض روغن و فیلتر دارد که با این نرخ کرایه‌ها اصلاً منطقی نیست؛ اگر خیلی خوب کار کنیم ماهانه حداکثر 5 میلیون تومان خواهیم داشت که 2 میلیون تومان آن هزینه سوخت و روغن است و این هم به شرطی که ماشین هیچ خرج اضافه‌ای نداشته باشد، حالا خرج خوراک روزانه راننده و شاگرد هم بماند.

* جولان ‌دلالان شناخته شده در ‌پایانه بار بندرعباس/ بارهای خوب دست دلال‌ها است

این راننده کامیون با بیان اینکه در حال حاضر پایانه‌های بار بندرعباس و بندر امام خمینی (ره) یکی از بزرگترین پایانه‌ها است که رانندگان برای دریافت بار به آنجا مراجعه می‌کنند، گفت: در پایانه بار بندرعباس یکی از بزرگترین مشکلات ما رانندگان، دلال‌بازی و واسطه‌گری است.

وی توضیح داد: به عنوان مثال در پایانه بار بندرعباس، باری مثلا در مسیر بندر-تبریز با کرایه 2.5 میلیون تا 3 میلیون تومان از طریق اعلام بار، اعلام می‌شود، همان زمان دلال وارد می‌شود و به راننده اعلام می‌کند که 200 هزار تومان می‌گیرد و این بار را بدون نوبت به شما می‌دهد و بدین‌ترتیب نوبت نفری که در صف بوده است هم از بین می‌رود. 

این راننده کامیون گفت: اگر سیستم اعلام بار منطقی باشد و طبق نوبت پیش برود مشکلی نخواهیم داشت، در حالی‌که در پایانه بار بندرعباس، بارهای خوش‌قیمت و کرایه بالا، دست دلال‌ها است و از هر راننده 200 تا 300 هزار تومان می‌گیرند و آن بار را بدون نوبت به راننده‌ها می‌دهند چون اغلب کرایه‌ها هم پایین است، راننده‌ها از این بارهای خوش‌قیمت استقبال می‌کنند.

وی درباره مکان استقرار دلال‌ها نیز توضیح داد: دلال‌های بار در پایانه بار بندرعباس شناخته شده‌اند و در همان پایانه می‌چرخند و همه هم آنها را می‌شناسند، وقتی باری با کرایه مناسب پیدا می‌شود رانندگان می‌دانند، که این بار خوش‌قیمت دست دلال‌ها است، سراغ دلال‌ها می‌روند و بار را دریافت می‌کنند در حالیکه اگر دست دلال‌ها کوتاه می‌شد و شرکت‌ها به صورت مستقیم با راننده طرف بودند، این مشکلات پیش نمی‌آمد.

این راننده کامیون ادامه داد: پس از آنکه دلال مبلغ 200 تا 300 هزار تومان را بابت حق واسطه‌گری دریافت کرد راننده را به سراغ آن دفتر می‌برد و بار از اعلام بار آزاد می‌شود.

وی می‌گوید: یکی دیگر از مشکلات ما این است که زمانی که بابت دریافت بار به انبار شرکت می‌رویم آنجا هم به ما می‌گویند که اگر مایل بودید بارهای بعدی ما را ببرید و مایل باشید بارهایمان را به شما بدهیم باید بابت هر بار، یک رقم حق‌دلالی به ما بدهید.

* کامیون‌داران بومی هرمزگان در پایانه بار بندرعباس مظلوم واقع شده‌اند

بنابراین گزارش در راستای بررسی بیشتر مشکلات پایانه بار بندرعباس به عنوان یکی از دروازه‌های اقتصادی کشور، به سراغ یکی دیگر از رانندگان رفتیم.

رضا که خود راننده تریلی است، در این‌باره می‌گوید: چند سالی است تریلی‌داران استان هرمزگان برای خود شرکت تعاونی با 1550 عضو تشکیل داده‌اند؛ اغلب آنها با قرض و وام‌های سنگین، تریلی خریده‌اند تا در کنار تلاش برای چرخیدن چرخه اقتصادی کشور، نان زن و بچه خود را هم تأمین کنند، بعضی از این راننده‌ها جانباز جنگ تحمیلی هستند که ‌هنوز آثار سال‌های جنگ را با خود حمل می‌کند.

وی می‌گوید: این راننده‌ها دور از خانواده در سرما و گرما رانندگی می‌کنند تا چرخه زندگی‌شان و چرخه اقتصاد کشور بچرخد، ‌اما این روزها باید 8 تا 12 روز در نوبت بار در پایانه بار بندرعباس بخوابد در حالی که خوابیدن کار راننده نیست.

به گفته این راننده تریلی ‌قانون از حق بومی‌ها برای گرفتن بار حمایت می‌کند اما در پایانه بار بندرعباس به ما بار نمی‌دهند و در برابر 1550 دستگاه تریلی متقاضی دریافت بار، سهمیه تریلی داران بندرعباس حدود 50 دستگاه است.

او هم می‌گوید: دلال‌ها، بازار بار در پایانه‌ها را می‌چرخانند پول‌های گزاف می‌گیرند و بار می‌فروشند و مسئولان هم هیچ نظارتی ندارند؛ ما خود اعتراضات خود را به صورت مکتوب به همه ارگان‌های متولی، نماینده‌های مجلس، استاندار، اداره راه و غیره فرستاده‌ایم اما جوابی نشنیدیم.

وی می‌گوید: جانبازی باید با 50 درصد جانبازی، که دکتر هم گفته است هرگز نباید پشت ماشین سنگین بنشیند، اینهمه ظلم را تحمل کند تا فقط عده‌ای واسطه‌گر این وسط خون راننده‌ها را در شیشه کنند؛ «ما که می‌دانیم با این درآمدهای کم و هزینه‌های سنگین، آخرش هم از پس قسط‌های سنگین این تریلی‌ها بر نمی‌آییم و باید بفروشیم و بزنیم به دریا تا زن و بچه‌هایمان گرسنه نمانند».

این راننده کامیون می‌گوید: از طریق شرکت تعاونی خودمان به مسئولان اعلام کردیم حداقل سهمیه 20 درصدی بابت دریافت بار به ما بومی‌ها بدهند، یعنی از 1000 دستگاه بار غیربومی 200 دستگاه آن را به ما اختصاص دهند، ما آماده خدمت‌رسانی به کشور هستیم اما اجازه خدمت نمی‌دهند، ولی دلالان بدون هیچ مشکلی در حال کسب درآمدهای کلان و غیرمشروع از این محل هستند.