سرویس سیاست مشرق - رهبر معظم انقلاب هفته گذشته در دیدار با مسئولان نظام، از اطلاعات نادرستی که درباره ورود ۱۰۰ میلیارد دلار پول به کشور با اجرای برجام مطرح شد، انتقاد کردند و فرمودند:

ما در مواجههٔ با این قضیّه، قضایا را واقع‌بینانه بسنجیم؛ دل خودمان را خوش نکنیم به احتمالات و چیزهایی که گفته می‌شود، ذکر می‌شود و معلوم نیست که واقعیّتی پشت سرش باشد یا اطمینانی به آنها نیست؛ واقع‌بینانه بسنجیم، واقع‌بینانه هم به مردم منتقل کنیم. اینکه ما در قضایای اوّلِ مذاکرات در ذهنمان بود و خودمان تصوّر کردیم و به دیگران هم گفتیم که «بله، اگر ما مذاکره کنیم، صد میلیارد دلار پول وارد کشور می‌شود»، خب این یک معنایی دارد؛ برای کشور ما صد میلیارد مبلغ معتنابه‌ای است، مبلغ مهمّی است، اصلاً بکلّی می‌تواند خیلی از مشکلات کشور را برطرف کند؛ این واقعیّت نداشت.

حالا رئیس‌جمهور وقیح آمریکا هنوز می‌گوید که ما ۱۰۰ میلیارد، گاهی می‌گوید ۱۵۰ میلیارد به ایران دادیم؛ شما غلط کردید دادید! شما کِی به ایران [پول دادید]؟ یک دلار هم شماها ندادید به ایران. خود ما هم در واقع به یک نحوی باور کردیم این ۱۰۰ میلیارد را؛ خب این گمان [بود]، تصوّر بود، توهّم بود، واقعیّت نداشت. بایستی مراقب باشیم آنچه را برای آیندهٔ خودمان و منافع خودمان و عوض هزینه‌هایی که می‌پردازیم مشخّص می‌کنیم، واقعیّت داشته باشد و همان واقعیّت را بفهمیم و همان واقعیّت را هم صریح با مردم در میان بگذاریم.

* خشت اول

بررسی تحولات قبل از برجام نشان می‌دهد برای اولین بار مسئولان دولتی بودند که ادعای آزادسازی ۱۰۰ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده کشور را مطرح کردند.

 از ابتدای روی کار آمدن دولت روحانی یکی از وعده‌های اصلی مسئولان برای توجیه نیاز کشور به توافق هسته‌ای، باز پس گیری پول‌های بلوکه شده ایران در سال‌های تحریم بود.

از زمان روی کار آمدن دولت روحانی و آغاز دور جدید مذاکرات، مقامات و مسئولین دولتی، اقدام به طرح مبالغ کلان و عمدتاً بالای ۱۰۰ میلیارد دلار می‌کردند.

براساس شواهد،‌ یکی از مهم‌ترین دلایل طرح این ارقام کلان توسط دولتی‌ها برای پول‌های بلوکه شده، همراه سازی مردم با سیاست خارجی دولت بود و با این اقدام قصد داشتند نیاز به انعقاد قرارداد به هر قیمتی را توجیه کنند.

در این زمینه می‌توان به اظهارات سیدحسین هاشمی استاندار تهران اشاره کرد که پیش از امضای توافقنامه هسته‌ای، گرانی کالاها را نیز نتیجه پول‌های بلوکه شده دانست.

وی همچنین در جای دیگری رقم نجومی ۱۸۰ میلیارد دلار را میزان پول‌های بلوکه شده ایران دانست که در پسابرجام با آزادسازی آن، بسیاری از مشکلات اقتصادی مردم حل می‌شود. وی بعداً اعلام کرد رسانه‌ها سخنانش را تحریف کردند.

دیگر مسئولی که وعده آزادسازی دارایی کلان در پسابرجام را داد اکبر کمیجانی معاون بانک مرکزی بود که در مصاحبه وال استریت ژورنال میزان دارایی ایران را ۱۵۰ میلیارد دلار اعلام کرده بود.

پس از اجرای برجام در اواخر دی ۱۳۹۴ نیز دولتی‌ها همچنان همین خط را ادامه دادند به طوری که در ۱۱ بهمن ۱۳۹۴ محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در گفتگو با شبکه العالم مدعی شد ۱۰۰ میلیارد دلار پول‌های بلوکه‌شده ایران آزاد شده است.

سخنگوی دولت دارایی‌های آزاد شده ایران را افزون بر ۱۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت که این دارایی‌ها به طور کلی آزاد شده است و ما می‌توانیم از آن استفاده کنیم. لازم به ذکر است ادعای نوبخت، تیتر یک روزنامه دولت (ایران) شد.

علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز ۷ اسفند ۱۳۹۵ در گفتگو با ایسنا در پاسخ به این پرسش که بالاخره پول‌های بلوکه شده ایران به خاطر تحریم‌های سال‌های اخیر چقدر بود؟ یک زمان جان کری می‌گفت حدود ۳۰ میلیارد دلار و حالا ترامپ می‌گوید ۱۵۰ میلیارد دلار؟ گفت: چیزی حدود ۱۰۰ میلیارد دلار پول جمهوری اسلامی ایران آزاد شده است و می‌توانیم از آن استفاده کنیم؛ اما این پول‌ها متعلق به همه نهادهای ذی‌ربط در جمهوری اسلامی است نه صرفاً دولت یا بانک مرکزی.