براین اساس تولیدکنندگان، صادرکنندگان و حتی کارشناسان امر اقتصادی معتقدند علاوه بر تحریم ها و نوسات بازار ارز، دستورالعمل های دولت، میزان تولیدات کالاهای داخلی و همچنین انگیزه صادرات را به شدت تحت الشعاع قرار داده است. این نوع اقدامات دولت، یادآور خاطره ای تلخ برای تولیدکنندگان و صادراکنندگان فرش است به طوری که در سال ۹۱ صدور بخشنامه پیمان سپاری ارزی سبب افول برخی از صادرات نفتی به ویژه فرش شد.

بیشتر بخوانید:

ایجاد معامله مشترک با چین، روسیه و اروپا

امروز نیز علاوه بر مشکلات سرمایه گذاری خارجی و نوسات نرخ ارز، دستورالعمل های سخت گیرانه توام با کاستی به سبب سیاستگذاری های داخلی بر تحریم ها غلبه کرده است.

رانت خواری روح تولیدکنندگان را آزار داده

یکی از صادرکنندگان نمونه کشوری درباره علت مشکلات پیش روی تولید و صادرات در خراسان شمالی می گوید: دیوانسالاری دولتی در استان سبب ایجاد فساد مالی و رانت خواری در بخش تولید و صادرات کالا شده به طوری که روح و روان تولیدکنندگان از شرایط حاکم آزار می بیند.

عبدالله خدابنده اظهار می کند: متاسفانه مدیران خراسان شمالی، دستورالعمل قانونی حوزه صادرات کشور را براساس موقعیت و منفعت خود، تغییر و آنچه که شرایط اقتضا کند، عملیاتی می کنند.

به علت رفتارهای غیر منصفانه و منفعت طلبانه برخی مدیران خراسان شمالی به زودی شاهد تعطیلی کارخانه ها و بنگاه های صنعتی استان خواهیم بود.

خدابنده با بیان اینکه انگیزه کارآفرینان خراسان شمالی سلب شده، می افزاید: بی قانونی و زیرپا گذاشتن حق صادرکننده انگیزه تولید و توسعه صنعت را از تولیدکنندگان گرفته است.

وی تصریح می کند: علاوه بر تورم پنهان، نوسانات نرخ ارز و رکود حاکم در کشور با رفتارهای غیر منصفانه و منفعت طلبانه برخی مدیران خراسان شمالی به زودی شاهد تعطیلی کارخانه ها و بنگاه های صنعتی استان خواهیم بود.

این کارآفرین برتر می گوید: بنده باوجود کسب رتبه دوم صادرکننده کشور و داشتن بازار فروش محصول در کشورهای مختلف، در آستانه تعطیلی کردن کارخانه ام هستم و این امر بیکاری ۱۵۰ کارگر را به همراه دارد.

خدابنده می افزاید: براساس قانون باید ارزش افزوده اعتبار مالیاتی صادرکننده پس داده شود اما در خراسان شمالی با فاکتورسازی، ۱۰ برابر فروش محصول، مالیات صادر می کنند و در نهایت با اعتراض های متعدد تنها ۷۰درصد آن تعدیل می شود در حالی که ۳۰ درصد باقی مانده نیز هزینه تولید را جبران نمی کند.

وی در ادامه به ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در بجنورد طی امسال اشاره و اظهار می کند: وقتی کارخانه های استان در آستانه تعطیلی است، راه اندازی منطقه جدید چه سودی خواهد داشت.

وقفه در بازار تولید، تولیدی را به صفر می رساند

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی درباره عواقب تعطیلی تولیدی در بازار فروش می گوید: مسلما بازارفروش محصول یک روزه به وجود نخواهد آمد و قطعا وقفه در بازار تولید و فروش، کارخانه را همانند روز نخست به صفر تبدیل می کند.

امید حیدریان با بیان اینکه سیاست های حمایتی اولویت نخست کمک دولت به بخش تولیدی هر جامعه ای است، اظهار کرد: بنگاه های درون سازمانی هر اندازه برای رشد سازمان تلاش کنند اما اگر از داخل دچار مشکل باشند، موفق نخواهند بود.

حیدریان می افزاید: بنابراین اگر مشکلات داخلی رفع نشود تولیدکنندگان نمی توانند به تنهایی برای برندسازی و صادرات محصول اقدام کنند.

 مالیات بر ارزش افزوده تنها برای صنعت گری که غیر قانونی کار می کند، ثمربخش خواهد بود البته آن هم در حد روزمرگی و تاثیری برای برندسازی و سودآوری نخواهد داشتوی در ادامه با بیان اینکه از زمان ابلاغ دستورالعمل های دولت، واحدهای تولیدی و صادراتی خراسان شمالی تعطیل شده اند، بیان می کند: تا زمانی که  سیاست های مرتبط با بهبود وضعیت صادرات و تولید به طور کلی تغییر نکند، حمایت های مسئولان استانی کارساز نخواهد بود.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی مالیات بر ارزش افزوده را نمونه ای از دستورالعمل مورد نظر دولت اعلام و  تصریح می کند: مالیات بر ارزش افزوده تنها برای صنعت گری که غیر قانونی کار می کند، ثمربخش خواهد بود البته آن هم در حد روزمرگی و تاثیری برای برندسازی و سودآوری نخواهد داشت.

حیدریان همچنین درباره دستورالعمل بخش صادرات می گوید: علاوه بر اینکه طی چند سال اخیر مشوقات صادراتی پرداخت نمی شد، دستورالعمل پیمان سپاری ارزی نیز شرکت های صادر کننده را مکلف کرده تا ارز حاصل از صادرات را به دولت باز گرداند، این در حالی است که دولت نرخ ارز را چهار هزار و ۲۰۰ تومان اعلام کرده و ارز با این نرخ در بازار وجود ندارد.

وی اضافه می کند: با وجود اینکه راهکاری برای نقل و انتقالات بانکی به داخل کشور وجود ندارد، دولت انتظار بازگرداند ارز با نرخ تعیین شده را از صادر کننده دارد، به همین علت تمام صادرات خراسان شمالی متوقف شده است.

این صادرکننده خراسان شمالی می گوید: همچنین با افزایش قیمت مواد اولیه تولید کالا برخی از واحدهای بازرگانی کالاهای تولید شده را به امید گران شدن دپو می کنند.

حیدریان همچنین برابری چک با برگه قرارداد، نبود حمل و نقل ریلی در خراسان شمالی را از دیگر مشکلات صادرات استان اعلام کرد.

یکی دیگر از تولید کنندگان خراسان شمالی با ارائه راهکار برون رفت از مشکلات پیش روی بخش تولیدی و صادراتی می گوید: در ایران تولیدی موفق خواهد بود که مواد اولیه مصرفی آن تولید تماما وابسته به داخل کشور باشد و به صورت ریال رایج خریداری شود و همچنین کالای تولیدی ما تماما صادراتی و پول آن به صورت ارز وارد کشور شود.

اگر کالاهای ایرانی براساس استاندارهای روز دنیا تولید شوند، قطعا مشتری دست به نقد در پشت مرزها در انتظار خرید کالای ایرانی خواهد ایستادکامران مظهری اظهار می کند: چنانچه این اقدام انجام شود تمامی تولیدات داخلی سود چند درصدی خواهند داشت در غیر این تولیدات کشور محکوم به فنا است.

مظهری بیان می کند: همچنین اگر کالاهای ایرانی براساس استاندارهای روز دنیا تولید شوند، قطعا مشتری دست به نقد پشت مرزها در انتظار خرید کالای ایرانی خواهد ایستاد.

وی ادامه می دهد: چنانچه تمام مردم ایران تنها کالای داخلی هرچند بی کیفیت را خریداری کنند، قطعا مشکل اشتغال، رفاه، اقتصاد برطرف و همچنین سبب ارتقاء کیفیت محصولات خواهد شد.

این تولیدکننده با گلایه از برخی ناپایداری ها در کشور می گوید: متاسفانه تعرفه یکسان حق بیمه و حامل های انرژی همچون برق، آب و گاز برای تمامی بنگاه های اقتصادی و مناطق کشور یکسان درنظر گرفته شده که این به ضرر مناطق محروم و کارگاه های زیان دیده است.

غفلت از طرح های ملی و تولیدات داخلی

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره تعلل در اجرای طرح های ملی خراسان شمالی می گوید: چرخ توسعه استان با عملیاتی شدن طرح های ملی و حمایت از کارخانه های بزرگ حرکت خواهد کرد.

هادی قوامی اظهار می کند: باوجود اینکه دوکارخانه بزرگ و مهم صنعت نفت و گاز کشور در خراسان شمالی فعالیت دارد اما انحصار واردات تجهیزات مورد نیاز این صنعت به دست دلالان داخلی سپرده شده و مسلما تعطیلی و چالش های کارگری را در پیش خواهد داشت.

قوامی با بیان اینکه محصولات جدید براساس تقاضای بازار، تولید و توسعه می یابد، بیان می کند: متاسفانه از سال گذشته تاکنون قرارداد جدید با این دو کارخانه منعقد نشده و چرخ آن با تولید سفارشات پیشین می چرخد.

وی می افزاید: وقتی دولت در برابر واردات این چنین محصولاتی که مشابه باکیفیت آن در داخل کشور وجود دارد بی تفاوت است، چطور سرمایه گذار می تواند در بحبوبه نوسانات ارز و تغییرات غیرقابل پیش بینی، به بازار فروش اطمینان کند.

نماینده مردم اسفراین در ادامه به کسب رتبه نخست جذب سرمایه گذار خارجی در خراسان شمالی اشاره و می گوید: ادعای جذب سرمایه گذار خارجی تاکنون ثمره ای برای استان نداشته و نمونه آن بلاتکلیفی تنها سرمایه گذار خارجی در پروژه نیروگاه خورشیدی جاجرم است چرا که افزایش نرخ ارز و نقض برجام آنان را برای ادامه پروژه مردد کرده است.

برخورد با متخلفان ایجاد موانع غیر قانونی بخش صادرات

استاندار خراسان شمالی درباره مشکلات پیش روی تولیدکنندگان و صادرکنندگان استان می گوید: قطعا با متخلفان ایجاد موانع غیر قانونی حوزه صادرات برخورد جدی خواهد شد.

محمدرضا صالحی اظهار می کند: موانع موجود در بخش صادارت خراسان شمالی باید احصاء شود تا برای حل موانع قانونی نظرات و پیشنهادات به مرکز ارسال شود البته اصلاح قوانین و مقرارت زمان بر است و تلاش ما باید حل موانع موجود در استان با ایجاد هم افزایی و همفکری و ارائه راهکارهای کارشناسی باشد.

با متخلفان ایجاد موانع غیر قانونی حوزه صادرات برخورد جدی خواهد شدصالحی می افزاید: دولت از بخش خصوصی حمایت خواهد کرد البته بخش خصوصی باید برای احصاء و اعلام چالش های صادرات و واردات استان اهتمام داشته باشد.

وی با تاکید بر برندسازی تولیدات داخلی خراسان شمالی، می گوید: اعتماد مردم نسبت به مصرف محصولات استان ضرورت دارد، ضمن اینکه تولیدات داخلی باید برون گرا و قابل رقابت با نمونه های خارجی و دیگر استان ها باشد.

استاندار خراسان شمالی بیان می کند: علت عدم استفاده از تولیدات خراسان شمالی باید مورد بررسی قرار گیرد، که آیا رانت است یا عدم کیفیت و عدم ثبت نام در سامانه ستاد؟

دستگاه های اجرایی موظف به رفع مشکلات واحدهای تولیدی هستند

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار خراسان شمالی درباره مشکلات و چرایی عدم استقبال از کالاهی تولیدی استان در سطح کشور و برون مرزی می گوید: باتوجه به اینکه عوامل مختلفی سبب پیچیدگی فضای کسب و کار می شود از این رو تمام دستگاه های اجرایی استان را ملزم به رفع مشکلات پیش روی واحدهای تولیدی کرده ایم.

تغییر خط تولید واحدهای قدیمی که با تکنولوژی قدیمی کار می کنند، استراتژیک جدید برای ورود به بازار فروش استمجید پورعیسی اظهار می کند: همچنین تمامی دستگاه ها، بخش های خصوصی، بانک ها، موسسات و سایر نهادها را ملزم به مصرف تولیدات داخل استان کرده ایم و درصورت نبود آن کالا می توانند از سایر محصولات تولید داخل کشور استفاده کنند.

پور عیسی می افزاید: تغییر خط تولید واحدهای قدیمی که با تکنولوژی قدیمی کار می کنند، استراتژیک جدید برای ورود به بازار فروش است.

وی تصریح می کند: باوجود اینکه فضای کسب و کار به بازار مصرفی بستگی دارد اما دولت با تمام ابزارهای موجود از تولید کنندگان حمایت می کند.

بنابر این گزارش، علرغم اینکه مدیران و مسئولان ارشد خراسان شمالی با شعار وحدت و یکپارچگی برای رفع موانع و مشکلات حوزه تولید و صادرات استان تلاش دارند اما چالش های موجود در سطح کشور، دامن تمام تولیدکنندگان و صنعتگران استان های محروم و توسعه یافته را گرفته و تا زمانی که دولت از منافع خود چشم پوشی نکند انگیزه ای برای افزایش تولید باقی نخواهد ماند و قطعا بازارهای جهانی توان و قدرت رقابتی را از واحدهای تولیدی ایران خواهند گرفت.

با این اوصاف امیدی هم برای سرمایه گذاری خارجی باقی نمی ماند تا چرخ رشد اقتصادی را به حرکت درآورند چرا که ترس از تحریم های آمریکا و نوسانات نرخ ارز در بازارهای ایران قدرت تصمیم را از آنان گرفته است.