سرویس اقتصاد مشرق - تجارب سه دهه اخیر نشان میدهد هر بار که افزایش تسهیلات خرید مسکن اتفاق افتاده به دلیل تحریک تقاضا، قیمت مسکن نیز بالا رفته است. به همین دلیل، در دولتهای نهم و دهم، با هدف جلوگیری از تحریک قیمت مسکن با افزایش وام، جلوی افزایش وام خرید گرفته شد و به جای آن، دولت وام ساخت مسکن را در دستور کار قرار داد که طرح عظیم مسکن مهر نیز در همین چارچوب راه افتاد.
اما در دولت یازدهم، طرح مسکن مهر کنار گذاشته شد و وزارت راه و بانک مرکزی سیاست افزایش وام خرید را در دستور کار قرار دادند. بدین ترتیب در حالی که در دولت دهم وام خرید مسکن 25 میلیون تومان بود، اکنون در دولت دوازدهم وام خرید مسکن در قالب طرح پسانداز یکم به 80 میلیون تومان افزایش یافته است.
بیشتر بخوانید
خانه گران میشود؟+ نمودار
البته برای زوجین این امکان وجود دارد که یک واحد مسکونی را به صورت اشتراکی و با 160 میلیون تومان وام، خریداری کنند. طرح صندوق پسانداز یکم از ابتدای سال 1394 راهاندازی شد و از آن زمان تاکنون طی چند مرحله وام خرید افزایش یافته است و وزارت راه نیز همچنان به دنبال افزایش بیشتر آن است.
هرچند افزایش وام خرید، در ظاهر به نفع خریداران است اما به علت آن که تقاضا را در بازار تحریک میکند، موجب گرانی شده و نهایتا دود آن به چشم خریداران میرود که محاسبات نیز این مسئله را اثبات میکند.
بر اساس آمار بانک مرکزی، از فروردین 1393 تا اردیبهشت 1397 قیمت مسکن در تهران هر مترمربع 2 میلیون و 380 هزار تومان گران شده است. در فروردین 1393 قیمت هر مترمربع مسکن در تهران 3 میلیون و 597 هزار تومان بود که در اردیبهشت امسال این رقم 5 میلیون و 978 هزار تومان اعلام شده است که رشد 66 درصدی نشان میدهد.
یعنی برای خرید یک واحد 50 متری در تهران در سال 1393 مبلغ 180 میلیون تومان پول لازم بود. اما امسال برای همان واحد باید 300 میلیون تومان پول پرداخت کرد؛ یعنی 120 میلیون تومان اضافهتر از سال 1393.
بیشتر بخوانید
گرانی مسکن به بالاترین سطح ۴ سال اخیر رسید+ جدول
البته فقط 55 میلیون تومان از این فاصله 120 میلیونی از طریق افزایش وام خرید (تفاوت بین وام 25 و 80 میلیونی) قابل پوشش است و فرد باید 65 میلیون تومان نقدینگی بیشتری نسبت به قبل از افزایش وام خرید، داشته باشد.
اگر در سال 1393 یک فرد با وام خرید 25 میلیون تومانی میخواست یک واحد 50 متری در تهران خریداری کند، باید 155 میلیون تومان نیز نقدا تهیه میکرد. اما در سال جاری برای خرید یک واحد 50 متری، فرد خریدار با وام 80 میلیونی، باید 220 میلیون تومان نیز نقدا تهیه کند.
البته تفاوت دیگر هم این است که در دوره قبل برای وام 25 میلیونی، خریدار باید اقساط 200 تا 300 هزار تومانی پرداخت میکرد اما اکنون برای وام 80 میلیونی باید حدود یک میلیون تومان در ماه کنار بگذارد.
بیشتر بخوانید
افزایش ۱.۶ میلیونی خانوارهای اجارهنشین+ جدول
بنابراین یک محاسبه سرانگشتی مشخص میشود سرعت گرانی مسکن از سرعت افزایش وام خرید، پیشی گرفته است یعنی در حالی که دولت رقم وام خرید مسکن را افزایش میدهد، قیمت مسکن با سرعت بیشتری بالا میرود و کار خرید خانه را برای مشتریان سختتر میکند.
بنابراین عملا افزایش وام خرید، سودی به حال مستاجرانی که به دنبال خرید خانه هستند ندارد و با گران کردن مسکن، به نفع مالکان و دلالان شده است.