به گزارش مشرق، نیازی به تقویم نیست؛ هم از خانه‌ها، هم از خیابان‌ها و هم از مسجدها می‌توان فهمید که با شب‌های معمولی مواجه نیستیم.

سه شب که با تمام سیصد و شصت و چند شب سال متفاوت است. سه‌ شب که حتی به شب‌های دیگر ماه مبارک رمضان هم چندان شباهتی ندارد. شب‌هایی که خانواده‌ها برایش برنامه دارند، در موردش فکر کرده‌اند و هرکس در افکار و آرزوها و اعمال خودش به یک جمع‌بندی نسبی رسیده است.

بیشتر بخوانید:

۱۲ توصیه برای استفاده بهتر از لیالی قدر

هیچ‌کس مثل هیچ‌کس در شب‌های قدر ظاهر نمی‌شود. هیچ‌کس با یک هدف و نیتِ واحد شب را تا سحر به گریه و خواندن قرآن و دعا و ... نمی‌پردازد. برای همین است که از شب‌های قدر می‌توان به‌عنوان فرصتی یاد کرد که مردم در عمومی‌ترین مکان‌ها با شخصی‌ترین اهداف‌ و نیت‌هایشان حضور پیدا می‌کنند.

چه خانه‌هایی که چراغ‌شان تا سحر در این شب‌ها روشن می‌ماند، چه مغازه‌دارهایی که شب را در مغازه‌هایشان زنده نگه می‌دارند، اما ما از مسجد حرف می‌زنیم، معنوی‌ترین جای ممکن برای معنوی‌ترین شب ممکن. کارشناسان دینی هم معتقدند که اولویت در این‌ شب‌ها با مسجد است.

اسم‌هایی که آدم را حالی به حالی می‌کنند

در شب‌های قدر همه انسان‌هایی که در دنیاهای گوناگون زندگی می‌کنند و زندگی‌های دوری دارند، در یک مکان مختصر گرد هم می‌آیند و اعمال شب قدر را به‌جای می‌آورند. وقتی می‌گوییم همه آدم‌ها، واقعاً منظور همه آدم‌هاست. از مقام و منصب‌داران سیاسی بگیر تا هنرمندان معروف و آدم‌های خیلی عادی.

نماز می‌خوانند، قرآن می‌خوانند، کسی را می‌بینی که آن گوشه، وسط قرآن خواندن اشک از گوشه چشمش سرازیر می‌شود، دیگری چنان نماز می‌خواند که گویا آخرین شب عمرش است.

دعای جوشن کبیر که گل سرسبد اعمال شب‌های قدر است، وقتی شروع می‌شود، چراغ‌ها را خاموش می‌کنند، مبادا کسی به خاطر گریه‌های بی‌ریایش خجالت بکشد، مبادا کسی به خاطر بلندبلند صدا کردن پروردگارش معذب باشد. چراغ‌ها خاموش می‌شوند تا حرف‌های هرکس با خدایش، پیش خودشان بماند.

جوشن کبیر، دعایی منقول از پیامبر اکرم(ص) که دربرگیرنده هزار و یک صفت خداوند متعال است. شرط اول اجابت، دعا کردن است و دعا بدون به زبان آوردن نام پروردگار، از ارزش و سود چندانی برخوردار نیست. در شب‌های قدر، مردم اسما خداوند را در قالب دعای جوشن کبیر به زبان می‌آورند و آن‌هایی که با ذکر هر کدام از اسامی حالی به حالی می‌شوند و های های اشک می‌ریزند، همان‌هایی هستند که می‌دانند در پس این اسم‌ها چه واقعیت‌هایی نهفته است.   

اعمالی به غیر از قرآن و دعا...

دعای جوشن کبیر اما تمام شب قدر نیست. حتی شب قدر در خواندن قرآن و نماز و... خلاصه نمی‌شود. آیت‌الله سید محمد واعظ موسوی، نماینده سابق مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری معتقد است که علم‌آموزی و دانش‌افزایی دینی از دیگر اهداف مهم در شب‌های قدر است.

«در کنار خواندن دعای جوشن کبیر و به سر گرفتن قرآن، تفکر و تعقل در پیام‌های والای قرآن و  نیز گوش سپردن به خطابه‌های عالمان، از اعمال مهم شب‌های قدر به حساب می‌آید».او  می‌گوید که یکی از تعابیر قدر، «تنگی» است: «بسیاری معتقدند که حضور و وفور فرشتگان در زمین برای بالا بردن اعمال انسان‌ها و نیز تعیین سرنوشت سال دیگرشان، باعث تنگی در زمین می‌شود و به همین خاطر از این شب‌ها به عنوان شب‌های قدر یاد می‌کنند».

آیت‌الله واعظ موسوی می‌گوید علاوه بر اعمال عبادی، نقل شده است که پرداختن به مسائل علمی از جمله بالاترین اعمال شب‌های قدر است. او می‌گوید: «در کنار خواندن دعای جوشن کبیر و به سر گرفتن قرآن، تفکر و تعقل در پیام‌های والای قرآن و  نیز گوش سپردن به خطابه‌های عالمان، از اعمال مهم شب‌های قدر به حساب می‌آید».

به گفته این مفسر قرآن کریم، وظیفه سخنرانان شب‌های قدر این است که با مطالعه و تحقیق در مسائل مختلف علمی و اخلاقی و سیاسی در بین مردم حاضر شوند تا بتوانند مردم را از علوم قرآنی بهره‌مند سازند و با سیره اهل بیت آشنا کنند.

شب‌های قدر و آذوقه علمی یک‌سال

آیت‌الله واعظ موسوی می‌گوید: «مردم با واکسینه شدن در این شب‌ها آذوقه علمی لازم را برای یکسال خود تامین می‌کنند».

او یادآور می‌شود: «همه باید قدر شب‌های قدر را بدانیم و با استفاده از دانش و تجربیات بزرگان، بسته‌های علمی و فرهنگی و اخلاقی خود را پر کنیم تا در سال پیش رو با سلامت ایمان و عقل و عمل، به مومن واقعی تبدیل شویم».

«خود خداوند می‌فرماید که شب قدر برابر با هزار ماه است و ما می‌دانیم که هزارماه یعنی ۸۴ سال و ۸۴سال یعنی یک عمر».نماینده اسبق خبرگان رهبری افزود: شاید زیاد نگفته باشند و زیاد نشنیده باشیم، اما از اعمال مهم شب قدر، دانستن چیستی شب قدر است. پی بردن به وجود و چیستی شب قدر، می‌تواند درهای ورود به آن را برایمان فراهم کند.

وی افزود: کسی که از معنای لفظی گرفته تا محتوای شب قدر را نداند، گریه‌ها و دعاها و قرآن‌خواندن‌ها برایش قابل درک و فهم نیست.

حجت‌الاسلام دکتر سیدشهاب‌الدین حسینی، مدیرکل تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی از ارتباط عبارت «لیله قدر» با خداوند متعال و حضرت فاطمه زهرا (س) می‌گوید.

او توضیح می‌دهد: «خود خداوند می‌فرماید که شب قدر برابر با هزار ماه است و ما می‌دانیم که هزارماه یعنی ۸۴ سال و ۸۴سال یعنی یک عمر. این از رحمت خداوند است که هرسال یک‌بار عمر انسان را تجدید می‌کند».

معرفت به فاطمه (س)، کلید رسیدن به حقیقت شب‌های قدر

حجت‌الاسلام حسینی به نقل از امام صادق (ع) می‌گوید: «قدر، خداوند است و «لیله»، حضرت فاطمه(س). حضرت فاطمه حقیقت نهفته شب قدر است و هرکس به حقیقت وجودی حضرت فاطمه(س) پی ببرد، می‌تواند به حقیقت شب قدر پی ببرد و درک کند».

او اولین ویژگی شب‌های قدر را عطر و بوی خاص آن با شب‌های دیگر عنوان می‌کند: «دومین ویژگی مهم شب‌های قدر این است که فرشتگان به زمین می‌آیند و از این لحاظ شب بیست و سوم از دیگر شب‌های قدر مهم‌تر است».

مدیرکل تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی محوریت‌داشتن قرآن کریم در شب‌های قدر را از دیگر ویژگی‌های آن می‌داند و می‌افزاید: «قرآن سفره پهن‌شده خداوند متعال است. اینکه در شب‌های قدر قرآن به سر می‌گیریم نشان‌دهنده تواضع ما در برابر قرآن است».

حجت‌الاسلام حسینی یادآور می‌شود: «خداوند می‌فرماید هرکس در این‌ شب‌ها مرا بخواند دعایش را مستجاب می‌کنم. از دیگر اعمال مهمی که باید در شب‌های قدر بجای آوریم، توجه ویژه به امام عصر(عج) و دعا برای سلامتی آن حضرت است».

اکنون ما در روزهایی قرار داریم که تنها یک شب از شب‌های پرفضیلت قدر در پیش رویمان قرار دارد. در یک شب چه می‌توان کرد؟ دوستی با خدا، بخشودگی گناهان، تعیین سرنوشت سال آینده؟ وقتی که فرشتگان خداوند به زمین تقرب پیدا می‌کنند، این‌ها هیچ بعید نیستند. این شب را قدر بدانیم و همدیگر را از دعاهایمان فراموش نکنیم.