به گزارش مشرق، اختلافات نفتی ایران و عربستان به دوران دهه ۵۰ شمسی باز می‌گردد که این کشور برای کاهش قدرت نفتی ایران و جلوگیری از افزایش قیمت نفت تهدید کرد چنانچه ایران روی افزایش قیمت نفت مانور بیشتری دهد اوپک را ترک می کند.

بیشتر بخوانید:

تصمیم اوپک درباره درخواست آمریکا برای افزایش تولید نفت

سعودی ها که به دلیل امضای قراردادهای مختلف اقتصادی با آمریکا در دهه ۷۰ میلادی به متحد نفتی این کشور تبدیل شده بودند، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران هم به روند خود ادامه دادند. بر اساس گفته کارشناسان این کشور در دهه ۸۰ میلادی که جنگ ایران و عراق تبدیل به یک بحران شده بود، بنا به دستور محرمانه آمریکا یکباره میزان تولید خود را از ۳.۶ میلیون بشکه در روز به ۵ میلیون بشکه در روز افزایش داد و این اقدام موجب شد قیمت نفت به زیر ۱۲ دلار در هر بشکه سقوط کند. گرچه عربستان اعلام کرد این افزایش تولید مبنای بازاری داشته ولی سال‌ها بعد اسنادی منتشر شد که نشان داد این دستور مستقیم از سوی کاخ سفید صادر شده بود.

پس از جنگ تحمیلی و آغاز دوره سازندگی، ایران تولید نفت خود را از سطح ۲ میلیون بشکه به حدود ۴ میلیون بشکه افزایش داد و دوباره بازارهای خود را احیا کرد که به موازات چنین تغییری بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت آمریکا با تحریم خرید نفت ایران از سوی شرکت های آمریکایی، به جنگ اقتصادی با ایران رفت. در آن سال ها، شرکت های آمریکایی بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده و به پالایشگاه های خود به کشورهایی جز آمریکا می بردند.

با انتقاد شرکت های آمریکایی از این تصمیم دولت آمریکا، واشنگتن از عربستان خواست تا شرایط بهتری را برای تامین کمبود عرضه فراهم کند که این کشور هم بیشتر مشتریان نفت ایران را از آن خود کرد.

علی حسینی، کارشناس حوزه انرژی در این باره گفت: اوج هماهنگی کاخ سفید با عربستان مربوط به تحریم های سال ۹۰ ایران است که ریاض اعلام کرد برای جبران نفت ایران، آمادگی دارد تولید خود را افزایش دهد و گفت که می تواند روزانه ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت تولید کند؛ البته این رقم هیچگاه به بالای ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نرسید.

وی ادامه داد: در دوره نخست تحریم های شدید علیه نفت ایران، میزان صادرات شرکت ملی نفت ایران بیش از یک میلیون بشکه کاهش پیدا کرد که بخشی از این کاهش، به دلیل کاهش تقاضای نفت منطقی بود ولی بخش مهمتر آن، تامین نفت تحریم شده ایران توسط عربستان، قطر و امارات بود. البته عراق و روسیه هم توانستند بخشی از بازار ایران را تصاحب کنند که پس از برجام، این بازارها دوباره احیاء شدند.

به گفته این کارشناس انرژی، حالا عربستان باز هم اعلام کرده است مشکلی برای جبران کاهش عرضه نفت ایران ندارد و از سوی دیگر آمریکا خواستار افزایش یک میلیون بشکه ای تولید اوپک شده است که این موضوع نشان می دهد کاخ سفید قصد دارد با برگه عربستان و حتی امارات، ضربه نهایی را به ایران وارد سازد.

رهبر انقلاب در نخستین روز ماه مبارک رمضان جاری طی سخنانی،  از سعودی‌ها با عنوان گاوهای شیردهی یاد کردند که به آمریکا خدمات می‌دهند.

حسینی همچنین با اشاره به اینکه وزیر نفت چندی پیش در حاشیه امضای قرارداد با یک کنسرسیوم انگلیسی بدون نام بردن از کشوری خاص، متحدان نفتی آمریکا برای ضربه زدن به نفت و اقتصاد ایران را «نامرد» خطاب کرد، تصریح کرد: چندی پیش حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک هم خواسته آمریکا از عربستان را غیرمنطقی خواند و درخواست آمریکا از اوپک را هم احمقانه عنوان کرد. گرچه کاظم پور اردبیلی در مصاحبه با رویترز گفته بود اوپک درخواست آمریکا را رد می کند ولی با نظر به سیستم سهمیه بندی تولید توسط اعضای اوپک و عدم وجود مکانیزم های تنبیهی برای اعضای اوپک، افزایش یک جانبه تولید توسط عربستان و شاید امارات دور از ذهن نباشد.

وی دیروز هم در گفتگویی با رویترز عنوان کرد: درخواست آمریکا از عربستان برای افزایش تولید نفت با هدف جبران افت تولید ایران، بهت‌آور است و اوپک از این درخواست پیروی نمی‌کند.

 بر مبنای اساسنامه اوپک، تصمیمات اوپک باید به تایید همه اعضا برسد تا رسمیت یابد اما چنانچه کشوری بر خلاف تصمیم نهایی اوپک عمل کند، هیچ تنبیهی برای آن در نظر گرفته نمی شود مانند کاری که اعضای عرب اوپک در دهه ۸۰ میلادی، روزهای تحریم و .. به کرات انجام دادند و با افزایش تولید خود و تخطی از سهمیه شان، با دلایل سیاسی و اقتصادی، اقدام به اشباع بازارهای نفت کردند. با این وجود، نگاهی تاریخی به دسیسه نفتی عربستان علیه ایران نشان می دهد  این کشور همواره سعی داشته بازارهای نفت ایران را با اشاره امریکا تحت سلطه خود درآورد؛ با این وجود،  ایران پس از مدتی توانسته بازارهای خود را پس بگیرد.