اما هم اینک تلاش‌های آمریکا با موضع رسمی تشکیلات خودگردان همخوانی ندارد و از دسامبر گذشته که دولت ترامپ قدس اشغالی را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا را به بخش غربی آن منتقل کرد، ابومازن (محمود عباس) هر گونه تماس با دولت کنونی آمریکا را رد کرده است.

تشکیلات خودگردان از حضور در نشست ماه مارس گذشته در کاخ سفید درباره راه‌های بازسازی غزه و کاهش پیامدهای انسانی وضعیت فاجعه بار این منطقه اجتناب کرد و گفت که آمریکا هیچ تعهدی به رفع کامل محاصره این منطقه نمی‌دهد.

بیشتر بخوانید:

چرا نتانیاهو دستپاچه به اردن شتافت؟

با این وجود کاخ سفید طی چند ماه گذشته از طریق تماس‌های خود با محور عربستان، امارات و نظام مصر به ریاست عبدالفتاح السیسی ضمن تلاش برای سنجش مواضع آنها در خصوص طرح کلی معامله قرن پیشنهادهای مختلفی درباره ماهیت آن ارائه داد.

به گزارش العربی الجدید، درباره جزئیات طرح آمریکا چیزهای ضد و نقیضی گفته می‌شود اما محور اصلی آن توافق بر اساس تشکیل دو کشور و ادعای کاخ سفید بر دیکته نکردن چیزی به هیچ کدام از دو طرف است بخصوص اینکه اسرائیل را هم به عقب‌نشینی تا پشت مرزهای ژوئن 1967 ملزم نمی‌کند. گفته می‌شود که این توافق هرگز شامل ضرورت خروج اسرائیل از شهرک‌های کرانه باختری و پیرامون قدس هم نمی‌شود.

روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» اخیرا مطلبی با عنوان «ویژگی‌های نیمه‌ی نهایی معامله قرن» منتشر کرد که حاکی از تایید موضع عمومی اسرائیل در اعطای یک منطقه و نه یک کشور  به فلسطینیان است؛ موضعی که اسحاق رابین، نخست وزیر اسبق اسرائیل در اکتبر 1995 در آخرین نطق خود برابر کنست [پارلمان] و هنگام ارائه دومین توافق اسلو نشان داد و تاکید کرد که اسرائیل از منطقه «اغوار» فلسطین هرگز عقب‌نشینی نخواهد کرد.

بر اساس گزارش روز جمعه هاآرتص، جزئیات طرح ترامپ، معروف به معامله قرن، نشان می‌دهد که ایالات متحده قصد دارد روستای «ابو دیس» در شرق بیت المقدس را به عنوان پایتخت فلسطین پیشنهاد بدهد و در مقابل اسرائیل از سه یا پنج روستای فلسطینی اطراف قدس عقب‌نشینی کند که توسط  کابینه‌های رژیم اشغالگر به منطقه تحت نفوذ شهرداری قدس پس از اشغال در سال 1967 افزوده شده بود.

در همین حال بخش قدیمی قدس تحت حاکمیت اسرائیل باقی خواهد ماند و به گفته «عاموس هرئیل»، گزارشگر هاآرتص، ترامپ در طرح خود پیشنهادهایی برای عقب نشینی اسرائیل از شهرک‌های موجود یا تخلیه شهرک‌هایی که پرت و جدا خوانده می‌شود هم ندارد  و خبری از عقب نشینی از مجتمع‌های بزرگ مسکونی نظیر آرئیل و جنوب نابلس و شهرک‌های غوش عتصیون در نزدیکی بیت لحم و شهرک‌های معالیه ادومیم نیست.

طرح ترامپ همچنین منطقه اغوار فلسطین را تحت حاکمیت رژیم اشغالگر نگاه داشته و شامل تشکیل کشور فلسطینی خلع سلاح شده است که ارتش یا سلاح سنگینی ندارد.

ارائه طرح بازسازی غزه در معامله قرن

با وجود اینکه این پیشنهادها کاملا از سوی فلسطین مردود است و تشکیلات خودگردان همچنان از ورود به مذاکرات تحت نظارت آمریکا اجتناب می‌کند به این دلیل که این کشور در مناقشه فلسطین و اسرائیل بی طرف رفتار نمی‌کند،  اما آمریکا با همکاری آشکار کشورهای محور موسوم به «محور سنی میانه رو» ( بنا به تعبیری که نخست وزیر اسرائیل به کار می‌برد) اخیرا و به دنبال احتمال تشدید تنش در مرز با نوار غزه و وخامت اوضاع انسانی در این منطقه به تکاپو افتاده تا معامله قرن را از در ارائه کمک‌های انسانی به غزه پیش ببرد، به گونه‌ای که حمایت مالی این پروژه از سوی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و با تزریق نیم میلیارد دلار در مرحله نخست اجرای پروژه صورت گیرد.

این پروژه شامل آبادانی و بازسازی زیرساخت‌های غزه و بخصوص در زمینه انرژی و تامین محل‌های کار برای اهالی غزه و تقویت ایده ساخت بندر برای این باریکه و همچنین اعمال فشار بر رژیم اشغالگر به منظور گام برداشتن در این مسیر است.

در همین راستا هفته گذشته کابینه سیاسی و امنیتی رژیم اشغالگر جلسه ای برای بررسی اوضاع فاجعه بار در نوار غزه تشکیل داد.

سفر گرینبلات و کوشنر به منطقه همچنین شامل دیدار از عربستان،اردن و مصر قبل از دیدار با نتانیاهو بوده است، نخست وزیر اسرائیل خبر داد که در دیدار با نمایندگان آمریکا اوضاع در نوار غزه و راه‌های پیشبرد روند مسالمت آمیز و مذاکرات با فلسطینییان برای دستیابی به یک راه حل را مورد بررسی قرار داده است.

به نظر می‌رسد که تحرکات اخیر و در ضمن آن سفر کوتاه و غیرمنتظره نتانیاهو در دوشنبه گذشته به امان نشان می‌دهد که تشکیلات خودگردان در رام الله بزودی در برابر موج فشارهای جدیدی از سوی چهار کشور عربی قرار خواهد گرفت تا انعطاف نشان دهد و مخالف این معامله قبل از ارائه آن نباشد به گونه‌ای که مذاکره درباره آن را رد نکرده و بر موضوع قدس به عنوان پایتخت فلسطین اصرار نداشته باشد.

اما در تحرکات اخیر آمریکایی-صهیونیستی دو عنصر جدید مطرح است، نخست اینکه مساله غزه پیش کشیده شده و بر اقدام سریع برای جلوگیری از فروپاشی کامل این منطقه تاکید شده است؛ سپس تلاش می‌شود تشکیلات خودگردان را که همچنان نوار غزه را تحریم کرده مسئول فروپاشی این منطقه معرفی کند بدون اینکه اشاره‌ای به مسئولیت رژیم اشغالگر و تحریم‌های آن علیه نوار غزه و همچنین تحریم‌های نظام السیسی در مصر داشته باشد با وجود اینکه مصر در نتیجه تنش کنونی بین آن و تشکیلات خودگردان گذرگاه‌های رفح را از ماه رمضان باز کرد و به طور موقت صفحه جدیدی در روابط با حماس در نوار غزه گشوده است.

با وجود اینکه حکومت حماس دائما مخالفت خود را با معامله قرن اعلام می‌کند اما این پیشنهادهای مطرح به حماس در حال حاضر حاشیه مانوری باقی می‌گذارد تا بتواند اوضاع در نوار غزه را بهبود بخشد یا دست‌کم خواسته رفع محاصره ده ساله نوار غزه را به طور جدی مطرح کند.

در حال حاضر گذرگاه رفح نقطه عطفی است که حماس از آن در تقویت رابطه با نظام مصر استفاده می‌کند تا گذرگاه‌های زمینی با مصر باز بماند بخصوص که در حال حاضر نظام مصر به همکاری حماس با نیروهای امنیتی آن در مقابله با تروریسم داعش در سیناء نیاز دارد.
 

بخش قدیمی قدس تحت سلطه اسرائیل باقی خواهد ماند

اما عنصر دوم مطرح در معامله قرن که غیرمنتظره به نظر می‌رسد اما به طور کلی با چشم انداز جامع استراتژیک منطقه هماهنگ است و در نتیجه (واقعیت) تحولات میدانی در سوریه مطرح شده موضوع فشار بر همسایگان شامل عربستان، اردن و اسرائیل برای پذیرش (واقعیت باقی‌ماندن)‌ نظام سوریه و بشار اسد، چون «معامله قرن» به دنبال تأمین امنیت اسرائیل است. 

این موضوع در هفته اخیر و در دیدار بین نتانیاهو و شاه اردن در دوشنبه گذشته در امان به طور جدی مطرح شده و در آن به مساله ایجاد هماهنگی در مواضع اسرائیل و اردن درباره حضور نظامی ایران در سوریه و نگرانی از نفوذ نیروهای ایرانی در پوشش لباس نظامی رسمی نیروهای نظام اسد پرداخته شده است آن هم به دنبال اینکه نیروهای سوریه حمله خود را برای تسلط بر جنوب سوریه و مثلث مرزی با اردن و اسرائیل آغاز کردند.

العربی الجدید ادامه داد: چیزی که این فرضیه را تقویت می‌کند دیدار دوشنبه آتی بین شاه اردن و دونالد ترامپ است، بخصوص که یدیعوت آحارونوت نوشت این دیدار علاوه بر بررسی تقویت روابط اردن و آمریکا و (به عبارت دیگر تعهد آمریکا به حمایت از نظام اردن) موضوع بازگشت نیروهای نظام سوریه  به جنوب این کشور و تلاش‌ها برای پیشبرد مذاکرات بین اسرائیل و طرف فلسینی را مورد بحث قرار خواهد داد.

به نظر می‌رسد این اتفاق با تاکید مجدد نتانیاهو بر پایبندی کابینه وی در به رسمیت شناختن جایگاه ویژه نظام اردن در اماکن مقدس قدس اشغالی مرتبط است تعهدی که با موضع نتانیاهو و رژیم اشغالگر درباره اعلام قدس یکپارچه به عنوان پایتخت ابدی اسرائیل از یک سو و با پیشنهادها برای اعلام روستای ابودیس در حاشیه قدس شرقی به عنوان پایتخت فلسطین در تضاد نیست آن هم بر اساس وضعیتی که رژیم اشغالگر هم اینک بر بیت المقدس تحمیل کرده و روستای ابودیس و قریب به بیست روستای فلسطینی نشین دیگر در پیرامون قدس را بخشی از قدس خوانده است.