به گزارش مشرق، وزرای امور خارجه سه کشور عضو اتحادیه اروپا، روسیه، چین و ایران، برای نخستین بار و بدون حضور طرف آمریکایی، روز گذشته (جمعه) در نشستی در وین، مسئله امکان حفظ توافق هسته‌ای را بررسی کردند. این نخستین بار بود که مذاکرات چندجانبه پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در زمینه برنامه هسته‌ای ایران، در سطح وزرای خارجه کشورهای شرکت کننده در برجام و بدون حضور واشنگتن برگزار شد که از توافق هسته‌ای خارج شده و به خیال خود به دنبال «معامله بهتری» با تهران است.

کشورهای شرکت کننده در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) همانطور که در سند پایانی نشست وین، به طور رسمی اعلام شده، بر اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب این توافقنامه، از جمله دفاع از شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی در ایران،  تاکید کردند.

بیشتر بخوانید:

کدام جریان سیاسی القاء کرد که همه چیز آمریکاست؟+ فیلم

"فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از این نشست در کنفرانسی خبری بیانیه‌ای را درباره نتایج این نشست قرائت کرد. در این بیانیه که شامل 10 بند است، تاکید شده که طرف‌های  شرکت کننده در برجام بر ضرورت اجرای کامل و مؤثر تعهدات همه طرفین تأکید می‌کنند.

ایران حق دارد از برجام خارج شود، ولی فعلا اینکار را نخواهد کرد

خبرگزاری «نووستی» روسیه خبر داده است،  "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران در پایان نشست وین، در کنفرانسی مطبوعاتی برای خبرنگاران، نشست فوق را بسیار جدی و سازنده‌ ارزیابی کرد. به گفته وی، در طول دو ماه گذشته بعد از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، تلاشهای فراوانی از سوی اعضای باقی‌مانده برجام صورت گرفت تا ایران بتواند از منافع برجام به‌خصوص منافع اقتصادی آن استفاده کند.

ظریف یادآور شد که این نخستین جلسه کمیسیون مشترک در سطح وزراء درباره برجام بوده و تاکنون کمیسیون مشترک در چنین سطح بالایی برگزار نشده بود که این نشان دهنده اهمیتی است که شرایط کنونی دارد.

وزیر خارجه ایران تاکید کرد که جمهوری اسلامی این حق را برای خود محفوظ داشته که در برابر تخلف رسمی و بزرگ آمریکا از برجام اقداماتی که در برجام دیده شده است را انجام دهد، «ولی» به درخواست سایر اعضای برجام، این اقدامات را به تعویق انداخته تا اینکه مطمئن شود منافع ملت ایران تضمین می‌شود.

روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو در این نوشته است: سفر دوره‌ای "محمدجواد ظریف" وزیر خارجه ایران به اروپا، روز جمعه در وین و بعد از دیدار با همتایان اروپایی، روسی و چینی خود درباره سرنوشت برجام «معامله قرن» به پایان رسید. اکنون گروه پنج بعلاوه 1،به گروه «4بعلاوه 1»تغییر یافته و آمریکا که برجام را توافقنامه خوبی ندانسته و از آن خارج شده و تحریم‌ها علیه ایران را از سر گرفته، در آن شرکت نداشت. ولی همه شرکت کنندگان در نشست وین تاکید کرده‌اند که توافقنامه هسته‌ای باید همچنان حفظ شود.

"سرگی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در سفر روز گذشته خود به وین، برنامه دیدارهای خود را با گفت‌وگو با "فدریکا موگرینی" دیپلمات بلندپایه اتحادیه اروپا آغاز کرد. سپس با "وان ایی" همتای چینی خود دیدار کرد. وزرای خارجه روسیه و ایران نیز در حاشیه نشست دیروز با یکدیگر گفت‌وگو کردند. دو طرف بر منافع مشترک در راستای حفظ برجام و مشارکت در این زمینه تاکید کردند.

اتحادیه اروپا باید اراده سیاسی خود برای داشتن روابط با ایران را ثابت کند

به نوشته این روزنامه، در شرایط کنونی طرف‌های اروپایی نگران سرنوشت آن دسته از شرکت‌های خود هستند که با ایران همکاری اقتصادی دارند. فرانسه، آلمان و انگلیس از آمریکا خواسته بودند تا این شرکتها  در رژیم تحریم‌های جدید علیه ایران مستثنی شوند، ولی واشنگتن به آنها پاسخ رد داده و حتی خواستار توقف همکاری آنها با تهران شده است. این در حالی است که کمیسیون اروپایی از هم اکنون اقدامات تدافعی در این زمینه اتخاذ کرده است.

"حمیدرضا عزیزی"‌ کارشناس باشگاه مباحثات بین المللی «والدای» و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران معتقد است که کشورهای اروپایی در شرایط دشواری برای ادامه همکاری خود با ایران قرار گرفته‌اند و واضح است که باید اراده سیاسی خود را نشان داده و شرکت‌های خود متقاعد سازند که همکاری با ایران همچنان امن است. در غیر این صورت بازار اقتصادی ایران را از دست خواهند داد.

در آمریکا درک درستی از وضعیت داخلی ایران وجود ندارد

کارشناسان معتقدند، سیاست ترامپ در قبال ایران ثبات در کل منطقه خاورمیانه را در معرض خطر قرار داده است. "ریچارد وایتس" کارشناس باشگاه «والدای» و مدیر مرکز تجزیه و تحلیل سیاسی-نظامی در موسسه «هادسون» (آمریکا) به «کامرسانت» توضیح داد: «برخی اعضای دولت ترامپ امیدوارند که اعمال فشارها بر ایران بتوانند ثبات سیاسی در ایران را تحت تاثیر قرار دهند. این در حالی است که پیش از این امیدواری مقامات واشنگتن برای راه اندازی اعتراضات خیابانی گسترده در ایران در سال 2009و 2010با شکست مواجه شد.»

به عقیده وی، در آمریکا درک درستی از مسائل داخلی در ایران وجود ندارد. مقامات تندوری آمریکایی بسیار مایلند که بتوانند جمهوری اسلامی را از داخل تحت فشار قرار دهند، ولی عواقب چنین سیاستی برای آمریکا و به خصوص متحدانش در منطقه می‌تواند بسیار خطرناک باشد. ایران می تواند بار دیگر برنامه هسته‌ای خود را توسعه داده و از آن در افزایش توان نظامی خود استفاده کنند. ضمن اینکه در این صورت خطر بروز جنگ بین آمریکا و ایران یا اسرائیل و ایران وجود دارد. به گفته او، این چرخه می تواند سبب تضعیف موقعیت ایران در منطقه، تشدید اوضاع در سوریه و به طور کلی خاورمیانه و همچنین افزایش فعالیت‌های گروه‌های تروریستی در منطقه شود.

آیا پوتین در دیدار با ترامپ با «کارت ایران» بازی خواهد کرد؟

روزنامه «گازیتا.رو» در تحلیلی در باره نشست روز گذشته در وین نوشت: وزرای امور خارجه ایران، روسیه، چین، فرانسه، آلمان و انگلیس، بعد از رایزنی و  بررسی شرایط برای عادی‌سازی روابط تجاری-اقتصادی با تهران، بیانیه مشترکی را امضا کرده و همچنین از ادامه کار مشترک و گفت‌وگوهای فعال در این زمینه حمایت نمودند.

با وجود اختلاف نظرات موجود بین روسیه و اتحادیه اروپا، دو طرف درباره حفظ توافق هسته‌ای با ایران بعد از خروج آمریکا از آن، در جبهه واحدی قرار دارند. "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه پس از این دیدار در جمع خبرنگاران تاکید کرد: «اوضاع پیرامون توافق هسته‌ای با ایران چندان ساده نیست، ولی کشورهای شرکت کننده در آن، همچنان از این توافقنامه حمایت می‌کنند.

"محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران نیز تأیید کرد که با وجود خارج شدن دولت دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای، تهران همچنان به تعهدات خویش در چارچوب برجام پایبند خواهد بود. لاوروف نیز این موضع گیری را تایید کرده و گفت: «اقدام یکجانبه آمریکا قطعنا به توافق هسته‌ای لطمه زد، ولی تهران با وجود اینکه اکنون بهانه لازم برای خارج شدن از برجام را دارد، ولی به سایر شرکت کنندگان در این توافقنامه اطمینان داده که به تعهدات خویش پایبند بوده و به همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی ادامه خواهد داد.»  

به نوشته این روزنامه، نشست وین در باره سرنوشت برجام، در آستانه دیدار روسای جمهوری روسیه و آمریکا در هلسینکی انجام شده است که به عقیده کارشناسان، ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ درباره توافق هسته‌ای با تهران نیز گفت‌گو خواهند کرد.

به احتمال زیاد، ترامپ نیز مانند نتانیاهو (نخست وزیر اسرائیل) تلاش خواهد کرد تا پوتین را متقاعد سازد که از این توافقنامه حمایت نکند. واشنگتن مایل است از روسیه کمک بگیرد تا به حضور نظامی ایران در سوریه خاتمه دهد.

روسیه در صورت تمایل هم نمی‌تواند تاثیری بر حضور ایران در سوریه داشته باشد

روز گذشته "دمیتری پسکوف" سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد که اطلاعات منتشره در رسانه‌های آمریکایی در باره آماده‌سازی توافقی بین روسیه و آمریکا در مورد خروج نیروهای ایرانی از سوریه، واقعیت ندارد. به گفته وی، طرف روسی در این باره هیچ اطلاعی نداشته و بدون رایزنی با مسکو نیز دستیابی به چنین توافقی امکان ندارد.

کارشناسان بطور کلی امکان موفقیت در مجبور ساختن ایران برای خروج نظامیانش از سوریه را بعید می‌دانند. "تئودور کاراسیک" کارشناس ارشد موسسه «Gulf State Analytics» واشنگتن یادآور شده است، روسیه اهرم فشاری در مقابل ایران در اختیار ندارد تا بتواند از آن  استفاده کند. مسلما ایران، متحد روسیه و دولت سوریه بشمار می رود، ولی طرفین با وجود اهداف مشترک، هر کدام منافع خاص خود را دنبال می کنند. در عین حال، مقامات مسکو مایل نیستند تا روابط دوستانه آنها، چه با تهران و چه با تل آویو، بر سر اوضاع سوریه، دچار آسیب شود.

به گفته وی، این در حالیست که ایران و روسیه در زمینه استفاده از انرژی اتمی صلح آمیز نیز با یکدیگر همکاری نزدیک دارند و دقیقاً این روسیه بود که تکمیل و تجهیز نیروگاه اتمی بوشهر را برعهده گرفته است.