سرویس سیاست مشرق- در مرحله یکچهارم نهایی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، فرناندینیو، یکی از ستارگان تیم ملی برزیل در دقیقه ۱۳ با یک گل به خودی تیم حریف (بلژیک) را پیش انداخت، که همین گل به خودی در نهایت منجر به برتری ۲-۱ تیم بلژیک و حذف برزیل از جام جهانی شد.
حکایت این روزهای دولت روحانی، حکایت یک تیم ملی است که درست از جایی که فکرش را نمیکند، یعنی از جانب «ستارگانش»، گل به خودی می خورد. درست در زمانی که از رهبر معظم انقلاب؛ تا شخص رییس جمهور و روسای قوای مقننه و قضاییه، نمایندگان و از همه مهمتر، منتقدان سرسخت دیروز دولت، همه از لزوم کاستن از اختلافات، وحدت و همدلی و تلاش یکپارچه برای ایستادگی در برابر زورگوییهای دولت آمریکا و شرایط تحریم می گویند، و از سوی دیگر، به باور بسیاری از کارشناسان، کشور در شرایط فعلی توان مقابله با تحریمهای «یکجانبه» آمریکا را دارد، هر چند روز یک بار، یکی از اعضای کابینه روحانی با اظهارنظری، کاملا خلاف این راهبرد عمل می کند.
حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی دولت یازدهم، در دو سال اول زمامداری روحانی در قوه مجریه، یکی از به اصطلاح «ژنرال»های کابینه محسوب میشد. نمایاندن چهرهای دلسوز، مردمی و پرتلاش از خود به عنوان وزیری که دختران شینآباد را مجانی عمل می کرد(ایشان چشمپزشک حاذقی است)، هر جا بلیه طبیعی رخ می داد، قاضی زاده خود را به آنجا می رساند تا همراهیش را با مردم نشان دهد(که البته به علت استمرار این ماجرا و حضور بعضا بی موقع و بی مناسبت او، کمکم گمانه خیز او برای دور بعد ریاست جمهوری مطرح شده بود)[۱] و البته طرحهایی چون «تحول نظام سلامت»، او را به یکی از چهرههای رسانهای دولت در کنار ظریف و زنگنه تبدیل کرده بود.
اما کمکم روی دیگری از آقای وزیر شروع به نمایان شدن کرد. عصبانیت و پرخاشهای جناب وزیر در برابر انتقادها، برخی مصاحبهها که از آن از زندگی لاکچری خود پرده برداشت،[۲] آشکار شدن ثروت نجومی شخصی و نقش ایشان در واردات اقلام پزشکی به عنوان تجارت شخصی،[۳] شکست عملی طرح تحول سلامت، درگیریهای او با برخی دیگر از اعضای کابینه (به ویژه علی ربیعی) و قهر چند هفتهای، کمکم تصویر قاضی زاده را که در دو سال اول دولت یازدهم شکل گرفت، زایل کرد. قاضیزاده مدتی است که با اظهارنظرهای خود (در حوزههایی که ربط مستقیمی به وزارتخانه او ندارد) موجب واکنشهایی می شود. در تازهترین اظهارنظر، در ۲۳ تیر در در اجلاس روسای دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور از نزدیک بودن «توفان تحریمها» گفت:
" گاهی ممکن است بگوییم چیزی درباره این مسأله به مردم نگوییم، چون عدهای میترسند. همچنین برخی ممکن است بگویند شاید توافق شد، اما بعد با واقعیت مواجه خواهیم شد، اما در حالتی دیگر میتوان باور کرد که طوفانی نزدیک میشود. به همین دلیل باید آمادگی داشته باشیم و به کسانی که میتوانند تدبیر کنند درباره این موضوع صحبت کنیم. من طرفدار روش دوم هستم. اعتقاد ندارم که مدیران را در غفلت و خوشخیالی نگهداریم. عزم طرف مقابل ما جزم است. به چه زبانی باید بگوید که من میخواهم بیرحمانهترین تحریم مالی را در طول تاریخ برای ایران اعمال کنم.» وزیر بهداشت گفته که این شرایط سختتر از دورههای قبل خواهد بود و ترامپ و دار و دستهاش نهایت فشاری که بتوانند میآورند."[۴]
بدیهی است که هیچ یک از دلسوزان کشور موافق این نیست که به مردم واقعیتها را نگوییم و ابعاد مختلف «جنگ اقتصادی» واشینگتن علیه کشورمان را تشریح نکنیم. مردم ما قطعا صغیر نیستند و در ۴۰ سالی که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد، با بردباری، ایثار و ایستادگی خود، کشور را از گردنههای بسیار سختتری عبور دادهاند، اما این سخنان وزیر بهداشت که طبق گزارشهای جسته و گریخته، جزو آن دسته از وزرایی است که رییس جمهور از منفی بافی و سیاهنمایی آنها در تریبون عمومی گلایه کرده است،[۵] چه چیزی جز بازی در پازل «جنگ روانی» دشمن است؟
وضعیت تیره و تار و سیاهی که جناب وزیر در همین سخنرانی از اوضاع بهداشت و درمان کشور ترسیم می کند، در شرایط فعلی با کدام یک از برنامههای رییس جمهور برای تزریق امید به جامعه و ایجاد همدلی و وحدت جور در می آید؟
در همین زمینه بیشتر بخوانید:
دوگانه اقتصاد «لیبرالی» یا اقتصاد مقاومتی/ آیا «حلقه نیاوران» مرد میدان جنگ اقتصادی است؟
چرا نوبخت باید از دولت برود؟/ از مخالفت با قطع یارانه ثروتمندان تا پذیرفتن تقصیر گران شدن دلار
اما سخنان وزیر بهداشت، تنها گل به خودی این روزهای اعضای کابینه نیست. در همین روزهای اخیر، سخنان وزیر محترم اطلاعات در جلسه شورای اداری استان لرستان، جنجالی شد. حجت الاسلام سید محمود علوی در این جلسه گفت که "نباید تحت عنوان برخورد با مفاسد اقتصادی، آرامش فعالان اقتصادی و سرمایهگذاران را به مخاطره انداخت."[۶]
وی با تأکید بر تأمین امنیت اقتصادی و تشویق به سرمایهگذاری، افزود:
"با متخلفان اقتصادی نباید برخوردهای قهرآمیز کرد بلکه باید با توجیه و راهنمایی از انحراف فعالان اقتصادی جلوگیری کرد و آنان را به سمت تأمین مایحتاج کشور سوق داد."
وزیر اطلاعات دستگیری و زندانی کردن را برای برخورد با بدهکاران بانکی و فعالان اقتصادی متخلف اشتباه دانست و گفت "کاهش تسهیلات یکی از روشهای تأثیرگذار در اینگونه مسائل است."
انتشار این سخنان، آن هم در شرایطی که تقریبا همه مسوولان ارشد کشور، از رهبر انقلاب تا روسای قوا، از معاون اول رییس جمهور تا رییس کل بانک مرکزی و همه چهرههای سیاسی و رسانهای از جناحهای مختلف کشور، از لزوم برخورد سریع، ضربتی و قاطع با «مفسدین اقتصادی» که مصداق روشن تروریسم اقتصادی هستند، سخن می گویند، حیرت عمومی را در پی داشت. از همین رو، در دو روز اخیر خبری منتشر شد که رهبر معظم انقلاب در پیامی به آقای وزیر، این سنخ سخنان را به ضرر وزارت اطلاعات و اقتصاد ملی خواندند و به ایشان هشدار دادند. پیامی که با مصاحبه خود وزیر محترم در روز شنبه(۲۳ تیر) تایید شد.[۷]
در حالی که تغییر تیم اقتصادی دولت به مطالبهای عمومی در طیفهای مختلف سیاسی(به ویژه حامیان دولت) تبدیل شده است، به نظر می رسد که گرفتاریهای روحانی با کابینه خود تنها مختص به وزرای اقتصادی نیست، و وزرای غیراقتصادی روحانی هم هر از چندی با اظهارنظرهای نسنجیده، تمام تلاشهای رییس دولت را برای تزریق امید به جامعه، ایجاد وحدت، ارایه برنامه و راهکارهای ضدتحریمی با اخلال مواجه می کنند. ظاهرا روحانی باید بیش و پیش از هر چیز، اقتدار ریاستی خود را بر کابینه احیاء کند و با تعیین خط و مشیهای محکم برای اعضای کابینه، از گل به خودیهای این چنینی پیشگیری کند.