به گزارش مشرق، سواحل مکران، سواحلی با ظرفیت‌ها و موقعیت‌های منحصر به فرد اقتصادی، ترانزیتی، کشاورزی، شیلاتی و گردشگری که مورد توجه ویژه جمهوری اسلامی ایران است و نقش غیرقابل انکاری را در آینده اقتصاد ایران و حتی منطقه و جهان بازی می‌کند.
استقرار صنایع مادر و تبدیل شدن به هاب صنایعی هم‌چون پتروشیمی، فولاد و ماشین‌سازی، تبدیل به قطب ترانزیت و ترانشیب ایران و آسیای میانه به‌عنوان نقطه‌ای خارج از خلیج فارس و تهدیدات آن، تبدیل به هاب محصولات کشاورزی گرمسیری و گلخانه‌ای شبه قاره با تکنولوژی شیرین‌سازی آب‌های عمان و صدالبته تبدیل شدن به یک هاب شیلاتی از جمله ماموریت‌هایی است که برای سواحل مکران در افق آینده دیده شده و در اسناد بالادستی هم آمده است.
بیشتر بخوانید:
ایران در جمع تولیدکنندگان ماده بودارکننده گاز
سواحل مکران که عمدتا در سیستان و بلوچستان از کنارک تا «گواتر» با ۳۱۰ کیلومتر مرز آبی اقیانوسی است، علاوه‌بر آنکه هم‌اکنون با فعالیت بیش‌از ۲۴ هزار صیاد و تامین ۷۰ درصد صید صنعتی و تجاری کشور، قطب صید و صیادی ایران است، به‌دلیل نزدیکی به خط استوا و آبوهوای مطلوب به گواه کارشناسان شیلاتی، بهشت آبزی پروری ایران نیز نام گرفته است.
مقدار زمین و میزان دوره پرورش آبزی سواحل مکران در جهان کم‌سابقه است
در سواحل سیستان و بلوچستان بیش از ۴۲ هزار هکتار زمین مستعد پرورش میگو و آبزی از سوی کارشناسان مرکز تحقیقات شیلاتی ایران شناسایی شده که به‌دلیل نزدیکی به خط استوا و آبوهوای مطلوب قابلیت پرورش سه مرحله میگو در ۸ ماه از سال را دارد که به گواه کارشناسان این مقدار زمین مستعد پرورش و این میزان از دوره پرورش آبزی، در جهان کم‌سابقه است.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: ۲۰ سایت پرورش میگو با مساحت ۴۲ هزار هکتار در سواحل مکران در محدوده کنارک، چابهار تا گواتر شناسایی شده که هم‌اکنون تنها سایت پرورش میگوی گواتر در شرق چابهار و در مرز پاکستان با فراهم شدن زیرساخت به‌زیر کشت میگو می‌رود.
هدایت‌الله میرمرادزهی می‌افزاید: سایت پرورش میگوی گواتر حدود ۲۸۰۰ هکتار مساحت مفید پرورش میگو دارد که از سال ۹۴ به مراتب با فراهم شدن زیرساخت و دعوت از سرمایه‌گذاران با رشد قابل توجهی به زیر کشت رفته است.
وی تصریح کرد: هرچند هنوز تمام سایت پرورش میگوی گواتر به‌زیر کشت نمی‌رود اما از سال ۹۴ تاکنون ما هرسال یک رشد قابل توجه را در کشت و تولید میگو داشتیم؛ کشت میگو در این سایت از اواخر اسفند شروع می‌شود و سه ماه بعد در خرداد ماه آماده برداشت می‌شود، سال ۹۴، ۲۲۱ هکتار آماده کشت شد و ۵۷۰ تن تولید، سال ۹۵، ۷۰۰ هکتار آماده کشت و ۱۰۲۵ تن تولید و سال ۹۶ هم ۱۲۰۰ هکتار آماده کشت شد در نهایت ۷۰۰ هکتار کشت شد که برداشت هم‌چنان ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود ۱۵۰۰ تن تا اواخر مرداد برداشت شود.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: میگویی که در مزارع گواتر تولید می‌شود از نوع «وانامی شیشه‌ای» است و به‌دلیل بازار پسند بودنش در بازار بین‌المللی قبل آنکه برداشت شود از سوی خریداران عمدتا در کشورهای جنوب شرق آسیا پیش خرید می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: سال گذشته از ۱۰۲۵ تن میگوی تولیدی درمجموع ۳۲۰ تن به کشورهای امارات، چین، تایلند، ویتنام، هنگ کنگ و اندونزی صادر شد که با احتساب هر کیلو ۵ دلار در بازار جهانی ارزآوری خوبی برای کشور داشت. امسال نیز تاکنون ۴۰۰ تن برداشت شده و تاکنون ۲۰ تن به امارات و ۲۰ تن هم به عمان صادرشده است.
مقدار مساحتی که هم‌اکنون آن‌هم تنها در سایت پرورش میگوی گواتر به‌زیرکشت میگو می‌رود در برابر مساحت مستعد پرورشی که در سواحل مکران و حتی خود گواتر وجود دارد اصلا درخور و قابل قیاس نیستمیرمرادزهی تاکید می‌کند: مقدار مساحتی که هم‌اکنون آن‌هم تنها در سایت پرورش میگوی گواتر به‌زیرکشت میگو می‌رود در برابر مساحت مستعد پرورشی که در سواحل مکران و حتی خود گواتر وجود دارد اصلا درخور و قابل قیاس نیست، علاوه‌بر آن چابهار و کنارک نیز قابلیت پرورش سه‌مرحله میگو در سال را دارند که هم‌اکنون تنها در یک مرحله میگو کشت و تولید می‌شود.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان می‌افزاید: در سند توسعه شیلاتی سواحل مکران در افق ۱۴۰۴، افزایش میزان دوره و مزارع کشت در دستور کار قرار گرفته است، امسال برنامه‌داریم با فراهم کردن زیرساخت ۱۲۰۰ هکتار سال گذشته در گواتر را به ۱۵۰۰ هکتار افزایش دهیم، ضمن آنکه در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، ۱۵ هزار هکتار از مزارع ما به‌مراتب به زیر کشت خواهند رفت که بر این مبنا در وهله اول، ۳ هزار هکتار در سایت «بریس» با مشارکت یک شرکت از کره‌جنوبی، یک هزار هکتار در «رودیک» با مشارکت یک ایرانی‌تبار کویتی و ۱۰۰ هکتار را هم در منطقه «تنگ» با مشارکت سپاه پاسداران با فراهم شدن زیرساخت به‌زیرکشت خواهد رفت.
میرمرادزهی می‌گوید: هم‌چنین برمبنای سیاست افزایش دوره کشت و استفاده از سه‌مرحله کشت در سال تا چند هفته آینده هم‌زمان با برداشت میگو در «گواتر»، سایت پرورش میگوی «رودیک» هم به زیر کشت می‌رود.
وی درباره سایت پرورش میگوی «رودیک» می‌گوید: سایت «رودیک» یکی‌از ۲۰ سایت مستعد پرورش میگو در سواحل مکران حدفاصل بندر «رمین» و «بریس» در شرق چابهار است که درمجموع یک هزار و ۵۰۰ هکتار مساحت دارد و با تکمیل زیرساخت‌ها ازجمله ساخت اسکله، برق‌رسانی، جاده دسترسی و آب آشامیدنی؛ ۱۴۰ هکتار آن تا چند هفته آینده با مشارکت یک سرمایه‌گذار کویتی به‌زیرکشت می‌رود.
اشتغال و حاشیه‌سود میگوی مکران نمود ندارد
اشتغال، حاشیه‌سود بالا و ارزآوری که در صنعت میگو است در کمتر صنعتی وجود دارد ضمن آنکه خط ساحل سیستان و بلوچستان بهشت آبزی‌پروری است و حاشیه سود تولید میگو هم با سه‌مرحله کشت وبرداشت افزایش می‌یابد، همین حالا سرمایه‌گذاران با زیر کشت بردن هر مزرعه در گواتر به‌طور متوسط ۶۰۰ میلیون تومان درآمد کسب می‌کنند.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: برنامه داریم که حاشیه سود و اشتغال در صنعت میگو را افزایش بدهیم، بنابراین ۷۰ هکتار شهرک شیلاتی را در منطقه آزاد چابهار احداث خواهیم کرد و در این شهرک کشت فوق متراکم میگو را در پیش می‌گیریم یعنی با افزایش عمق آب در استخرهای پرورش میگو حدود ۷ تن در هکتار برداشت می‌کنیم که این رقم در حال حاضر در مزارع خاکی کشت میگوی ما در گواتر حدود ۴ تن در هکتار است بنابراین از سرمایه‌گذاران تقاضا می‌کنیم بامطالعه به این صنعت زودبازده در چابهار و کنارک ورود پیدا کنند.
یکی از سرمایه‌گذاران تولید میگوی گواتر می‌گوید: به‌دلیل بازارپسند بودن کشت میگوی «وانامی شیشه‌ای » در گواتر و قیمت خوب هر کیلو ۵ دلار آن در بازار جهانی، در هر مرحله از کشت میگو در سایت گواتر ۶۰۰ میلیون درآمد به ازای هر ۲۰ هکتار مزرعه به سرمایه‌گذار می‌رسد.
علی مقصودی با بیان این‌که پرورش میگوی چابهار بسیار مقرون به صرفه است و اصل سرمایه در مدت زمان اندکی برمی گردد، می‌افزاید: مزارع سیستان و بلوچستان قابلیت پرورش سه مرحله میگو در سال را دارد و درصورتی که با اهتمام ویژه دولت و فراهم شدن زیرساخت در هر سه مرحله میگو کشت و تولید شود اشتغال و ارزآوری بالایی را فراهم می‌کند.
یک اشتغال مستقیم و ۲ اشتغال غیر مستقیم در هر هکتار پرورش میگو در صنایع وابسته و بسته‌بندی ایجاد می‌شودوی با بیان این‌که در هر هکتار پرورش میگو یک اشتغال مستقیم و ۲ اشتغال غیر مستقیم در صنایع وابسته و بسته‌بندی ایجاد می‌شود، تصریح می‌کند: در مرحله کشت و برداشت میگو به‌طور متوسط هزار تا هزار و۵۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در صنایع وابسته و بسته‌بندی مشغول کار می‌شوند که در صورتی که مراحل کشت در سال از یک مرحله به سه مرحله برسد و میزان کشت هم افزایش یابد حاشیه سود و اشتغال قابل توجه‌ای را برای کشور ایجاد می‌کند.
این سرمایه‌گذار می‌گوید: هم‌اکنون در مجموع ۷ سرمایه گذار با زیر کشت بردن ۲۶ مزرعه به میزان ۷۰۰ هکتار در سایت گواتر در حال کشت و برداشت میگو هستند که امیدواریم با اهتمام ویژه و توسعه زیرساخت‌های شبکه آب و برق در گواتر سرمایه‌گذاران بیشتری به این صنعت زودبازده جذب شوند.
هرچه باشد صنعت میگوی سواحل مکران در ایران نمونه ندارد و در جهان کم‌نظیر است؛ این صنعت نوپا نشان داده درصورتی که با فراهم شدن زیرساخت تنها به همین ظرفیت در سواحل سیستان و بلوچستان اهتمام ویژه شود، با اشتغال‌زایی برای هزاران نفر بخش عمده‌ای از محرومیت محروم‌ترین استان کشور را می‌زداید.
