در تابستان ۲۰۱۳، به جز فلامینی و سانوگو که تقریباً هزینه ای برای باشگاه نداشتند، آرسنال ۴۲،۵ میلیون پوند پرداخت تا اوزیل را از رئال مادرید به خدمت بگیرد. که برای بازیکنی با کیفیت اوزیل خیلی هم رقم عجیب و غریبی نبود. اما در هر صورت قیمت او، سه برابر بیش از گرانقیمت ترین خرید تاریخ باشگاه بود. اوزیل به عنوان یک استعداد، یک بازیکن خلاق و با مهارت به آرسنال آمد. او بدل به هیجان انگیزترین و گران ترین خرید تاریخ دوران حضور ونگر در آرسنال شد (در آن موعد). با این همه، همچنان یک مسئله در ذهن بود: خرید او چندان ضرورتی نداشت!

اکنون ۵ سال از حضور اوزیل در آرسنال می گذرد و دوران حضور او در این تیم لندنی، پر فراز و نشیب بوده، توام با تاریکی و موفقیت. ارسال ۵۰ پاس گل در لیگ برتر، نشان از خلاقیت او می دهد، کسب سه قهرمانی جام حذفی هم نشان می دهد از نظر موفقیت خیلی بد نبوده است. به خصوص برای باشگاهی که پیش تر، سال ها طعم تلخ ناکامی در کسب جام را چشیده بود. اما چند چیز در مورد اوزیل در این سال ها به شدت جلوه کرده است: زبانِ بدن ضعیف، ناتوانی هایی در بحث جسمانی و همینطور حسی از بی علاقگی یا بی حالی که حتی موجبات تمسخر او را هم به همراه داشته است. اما مشکل اوزیل در آرسنال، این چیزهای به ظاهر کوچک نبوده و نیستند. مشکل او بزرگتر از این ها است، آرسنال در این سال ها هرگز نتوانسته تاکتیک مناسبی را حول اوزیل آرایش دهد و بازیکنانی را کنار وی قرار دهد که تکمیل کننده و پیش برنده او باشند.

قدرت اوزیل در یافتن فضاها و ارسال پاس های رو به جلو برای مهاجمین، در لیگ برتر شاید بی مانند باشد. اما اوزیل نقاط ضعف بزرگی هم برای بازی در لیگ برتر دارد. او به عنوان یک هافبک خلاق و هجومی، زیاد گل نمی زند. قدرت پرسینگش ضعیف است و به ندرت به عقب می آید تا به تیمش کمک کند در خط هافبک تعدد نفری در میانه زمین ایجاد کنند و مرکز زمین را به دست بگیرند. اوزیل یک بازیکن برای یک سوم هجومی زمین است، یک پاسور ناب. اما او نیاز به بازیکنان متناسب، پیرامون خود دارد.

آمارها نشان می دهند، او بهترین ترکیبش را با ژیرو ساخته است. از این ۵۰ پاس گل، ۱۴ تایش نصیب ژیرو شده و او آن ها را به گل بدل ساخته است. اما بسیاری از این ۱۴ گل، از روی ضربات شروع مجدد رقم خورده اند. در عمل ترکیب ژیرو و اوزیل، ترکیب همگونی نبود. این دو تقریباً شبیه به هم بودند تا این که مکمل خوبی برای هم باشند. اوزیل توپ را در فضاها میگیرد و در عمق بازیسازی می کند. حال آن که ژیرو هم بازیکنی است که بیشتر به عقب برمی گردد تا توپ بگیرد، یا این که در اکثر مواقع پشت به دروازه صاحب توپ می شود. او کسی نیست که روی خط آفساید حرکت کند تا از پاس های در عمق بهره ببرد. در نتیجه ترکیب ژیرو و اوزیل مثمرثمر نبود. دیگر بازیکنان آرسنال هم نتوانستند ترکیب خوبی با اوزیل بسازند. سانچز خیلی به بازی در پست مهاجم مرکزی، علاقه نداشت. ولبک و والکات هم مدام با مصدومیت مواجه می شدند. لاکازت هم تمایل زیادی برای بازگشت به عقب نشان می دهد. تصورش را بکنید، اگر اوزیل پشت مهاجم دونده و گلزنی مثل آگوئرو، بازی می کرد!

حضور اوزیل در آرسنال، ضربات دیگری هم به ترکیب تیم آرسنال وارد کرد. او اکثر اوقات به عنوان بازیکن شماره ۱۰ در آرسنال بازی می کرد و همین موضوع موجب شد تا کازورلا که در پست مشابه اوزیل، دوران خوبی را سپری کرده بود، به عقب تر منتقل شود، حتی در بعضی موارد پست بازی رمزی هم بنا به فراخور تغییر می کرد و از کارآیی این ستاره ولزی کاسته می شد. در عین حال نباید فراموش کرد که فابرگاس سال ۲۰۱۴، مایل بود تا با ترک بارسلون به آرسنال بازگردد ولی توپچی ها در پست او ترافیک زیادی داشتند و اوزیل مهمترین بازیکنی بود که جای فابرگاس را پر کرده بود.

اوزیل در این سالها در آرسنال، به ندرت لحظاتی را رقم زده که بخواهیم آن ها را سرنوشت ساز در یک مسابقه لقب دهیم. جای انکار ندارد که نقش او در ترکیب تیم در موفقیت های این پنج ساله، مفید و جالب توجه بوده ولی نه سرنوشت ساز. بهترین فصل او، در فصل ۲۰۱۵-۲۰۱۶ رقم خورد که برای اولین و تنها بار بهترین بازیکن فصل آرسنال لقب گرفت و در جمع شش نامزد بهترین بازیکن فصل لیگ برتر قرار گرفت. او در آن فصل ۱۹ پاس گل ارسال کرد ولی از این تعداد، ۱۶ تایش پیش از کریسمس بود و افت فاحش او در نیم فصل دوم به وضوح مشخص بود، جایی که آرسنال هم جنگ قهرمانی را به لسترسیتی واگذار کرد.

شکی در کیفیت و توانایی های اوزیل نیست، قدرت و کیفیت او بیش از ضعف هایش است. تمدید قرارداد آرسنال هم با او، نشان از اعتماد و ارزش گذاری آن ها روی این ستاره آلمانی می دهد. ولی توپچی ها برای بهره گیری از بهترین کیفیت اوزیل، باید ترکیب بهتری را کنار او قرار دهند. اوزیل خود نیز هنوز نتوانسته منتقدینش را کاملاً ساکت کند. او در جبران ضعف های بازی اش، خوب نبوده است.