به گزارش مشرق به نقل از فارس، سوریه از نظر اقتصادی منابع و معادنی ندارد و کشور فقیری است، همین امر باعث شده در این کشور شاهد فسادهای کلان و رشوه در سیستم اداری باشیم.
هرچند نظام سیاسی این کشور تک حزبی است و سیستم لائیکی حکمفرماست، اما نظام حاکم بر این کشور تفاوتهای عمدهای با دیگر کشورهای استبدادی و دیکتاتوری منطقه دارد.
نخست اینکه در این کشور حکومت فراطایفه ای است، به رغم اینکه شخص رئیس جمهور علوی است در کل اعضای کابیه یک یا دو وزیر علوی بیشتر نداریم این درحالی است که در بحرین به رغم جمعیت 70 درصدی شیعیان، در هیچ یک از مناسب دولتی حتی در حد مدیریت یک سازمان نیز یک شیعه وجود ندارد. در سوریه از سنیها، مسیحیها، دروزیها در کابینه حضور پر رنگی دارند.
دوم اینکه شخص رئیس جمهور سوریه فردی تحصیلکرده و متخصص چشم پزشکی است که از دیدگاه مردم سوریه همین امر باعث شده وی از فساد اخلاقی، سیاسی و اقتصادی به دور باشد این در حالی است که عیاشی و خوشگذارنی حکام عرب منطقه خلیج فارس و شاهزادگان و شیوخ این کشورها در اروپا و دول غربی زبانزد خاص و عام است، حسابهای خصوصی شاهزادگان در خارج از کشور برای همه ملت های عرب اثبات شده است ولی مردم سوریه گمان نمیکنند که بشار اسد عیاش باشد و یا حسابهای دلاری در خارج از کشور داشته باشد. از این حیث رئیس جمهور سوریه فرد بلامشکلی است.
سوم اینکه بشار اسد رئیس جمهور سوریه فردی مردمی است و ملت سوریه وی را دوست دارند، بشار اسد بدون هیچ محافظی در بین مردم ظاهر می شود، با خانواده خود شخصا برای خرید در بازار حاضر می شود، در بین مردم مجهه سیاسی موجهی دارد که این امر بر محبوبیت وی در بین سوریها افزوده است اما حکام عرب بالعکس در بین ملتهای خود هیچ جایگاهی ندارند.
چهارم اینکه حکام عرب در مسئله فلسطین و مقاومت یویژه جنگ 33 روزه حزب الله علیه اسرائیل، جانب یهودیها را گرفتند ولی سوریها و بشار اسد محکم و استوار همگام با دیگر ملتهای آزاد و مستقل در کنار محور مقاومت ایستاد و دفاتر اصلی مقاومت در این کشور دایر شده است.
پنجم اینکه در دوران حکومت بشار اسد سبقههای دینی و مذهبی در سوریه رشد بسیار زیادی داشته است درحالیکه در کشورهای عربی منطقه محدودیت زیادی از این حیث مشاهده می شود سنیها تندرو توسعه یافتند و شیعیان در تنگنا قرار گرفتند.
ششم اینکه هرچند سوریه از نظر اقتصادی بنیه قوی ندارد ولی در بعد اجتماعی فاصله طبقاتی بین فقیر و غنی خیلی زیاد نیست ولی کشوری مثل عربستان که رتبه اول تولید نفت اوپک را دارد و جمعیت آن بالغ به 15 میلیون نفر بیش نیست، فقرای زیادی دارد.
فساد اقتصادی در سیستم مدیریت سوریه
هرچند نام شخص بشار اسد رئیس جمهور سوریه در هیچیک از پرونده های فساد مالی در سوریه مطرح نیست ولی اطلاعات و تحقیقات موجود نشان میدهد که در اطراف رئیس جمهور سوریه افرادی هستند که از موقعیت خود سوء استفاده کردهاند.
متاسفانه برخی از اعضای خانواده و نزدیکان شخص رئیس جمهور سوریه با سوء استفاده از موقعیت و جایگاه خود، به ثروت هنگفتی دست یافتهاند و این مساله یکی از دلایل اصلی بروز اعتراضات در سوریه بوده است.
پسرخاله رئیس جمهور 60 درصد فعالیتهای تجاری سوریه در دست دارد
به عنوان مثال، "رامی مخلوف" بزرگترین سرمایه دار سوریه که حدود 60 درصد از فعالیتهای تجاری و مالی این کشور را در اختیار دارد، پسر خاله بشار اسد است.
مخلوف 41 ساله یکی از افراد با نفوذ در این کشور است و همواره مورد خشم و غضب مخالفان نظام سوریه و حتی مردم عادی این کشور قرار داشته است، وی با در اختیار داشتن یک شبکه بزرگ اقتصادی، مدیریت بخش اعظم فعالیتهای مالی، تجاری و اقتصادی سوریه را در اختیار دارد.
امپراطوری رامی مخلوف شامل شرکتهای بزرگ مخابراتی از جمله "سیریاتل" یکی از دو کنسرسیوم تلفن همراه سوریه، تجارت نفت، گاز، ساخت و ساز، شرکتهای هواپیمایی، شرکتهای بینالمللی بازرگانی و حتی مدارس غیر انتفاعی در این کشور است.
رامی مخلوف با تشکیلات خود کاری کرده که هیچ فرد دیگری قادر به رقابت با وی نیست و هرگونه فعالیت مالی در سطح کلان سوریه باید با موافقت وی صورت گیرد.
وی در سال 2008 میلادی از سوی آمریکا تحریم شده و شرکتهای آمریکایی مجاز به همکاری با وی نیستند.
ماهر اسد برادر رئیس جمهور عامل فروش آثار باستانی سوریه
"ماهر اسد" برادر رئیس جمهور سوریه نیز یکی از افراد با نفوذ در این کشور است و گفته میشود که وی بسیاری از آثار تاریخی سوریه را به فروش رسانده و از این طریق سرمایه هنگفتی به دست آورده است.
وی در حال حاضر در قصری مجلل در کشور انگلیس اقامت دارد و خودروی "بوگاتی" وی حدود یک میلیون پوند انگلیس قیمت دارد.
فواز اسد پدر همسر رئیس جمهور سوریه
"فواز اسد" پدر زن بشار اسد یک پزشک است و گفته میشود که از ازدواج دخترش با بشار اسد جهت بر هم زدن سرمایه هنگفتی سود برده است.
آصف شوکت، شوهر خواهر رئیس جمهور سوریه
"آصف شوکت" شوهر خواهر بشار اسد نیز در سوریه متهم به فساد مالی است و شهروندان سوری معتقدند که در جریان سرقت اموال عراق پس از اشغال این کشور توسط نیروهای آمریکایی نقش مهمی ایفا کرده است.
بر اساس آمارهای غیر رسمی، مجموع ثروت خانواده بشار اسد بیش از 40 میلیارد دلار است که از این میزان، بین 12 تا 15 میلیارد دلار متعلق به رامی مخلوف و پدرش محمد مخلوف است.
کمال اسد و پسرعمه رئیس جمهور سوریه
"کمال اسد" با داشتن ثروتی بین 5/1 تا 2 میلیارد دلار و نیز شالیش پسر عمه بشار اسد با داشتن حدود یک میلیارد دلار از جمله افراد ثروتمند در خانواده اسد به شمار میروند.
همچنین گفته میشود که بشار اسد و برادش ماهر در مجموع 9 میلیارد دلار از پدرشان حافظ اسد به ارث برده اند.
متوسط حقوق یک کارمند ماهیانه 210 دلار است
این در حالی است که بر اساس آمارهای رسمی، متوسط حقوق ماهیانه یک کارمند در سوریه 11 هزار لیره (معادل 210 دلار) است.
خشم شهروندان سوری از رانت خواری خانواده اسد در حالی روز به روز در حال افزایش است که دولت این کشور آمار بیکاری را 4/8 درصد اعلام کرده ولی واقعیت موجود در سوریه عددی بسیار بیشتر از این را نشان میدهد.
همچنین بر اساس آمار منتشر شده از سوی یک نهاد تحقیقاتی آمریکایی، نرخ بیکاری در سوریه 48 درصد اعلام شده است که البته تا این میزان نیز دقیق نیست.
همین مسائل سبب شده که جوانان سوری اقدام به مهاجرت از این کشور کنند و در حال حاضر 34 درصد جوانان سوری به دنبال مهاجرت از این کشور به مقصد کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند تا بتوانند در آنجا زندگی بهتری داشته باشند.
این تعداد مهاجر با توجه به اینکه از مجموع 23 میلیون شهروند سوری، 40 درصد آنان را جوانان تشکیل میدهند بسیار بالاست.
انحصار قدرت در حرب بعث سوریه
از دیگر نکاتی که سبب خشم و نارضایتی شهروندان سوریه شده، انحصار قدرت در دست حزب بعث است.
حزب بعث از سال 1963 در سوریه به قدرت رسیده و اکنون به عنوان تنها حزب فعال و قدرتمند این کشور، بر تمامی درآمدها و فرصتهای شغلی کنترل دارد و بیشتر پستهای کلیدی کشور در اختیار اعضای این حزب است.
از دیگر نکاتی که سبب نارضایتی شهروندان سوریه شده، مساله پول نفت است.
هرچند دولت سوریه اعلام میکند که صادرات نفتی آن بسیار پایین است ولی آمارهای منتشر شده از سوی اپک نشان میدهد که این کشور به عنوان مثال در سال 2008 میلادی هشتمین کشور صادر کننده نفت بوده و در همان سال مبلغ 7989 میلیون دلار از محل فروش نفت به دست آورد.
اگر به میزان بودجه سوریه در سال 2008 نگاه کنیم، میبینیم که دولت سوریه در لایحه بودجهای که به پارلمان این کشور ارائه کرده، از مجموع بودجه این کشور به ارزش 600 میلیارد لیره سوری، تنها 100370 میلیون لیره یعنی معادل 24 درصد آن را از محل درآمدهای نفتی پرداخت کرده است.
حدود 200 میلیارد لیره کسری بودجه دولت سوریه
همچنین دولت سوریه بودجه نفتی سال 2008 را بر روی بشکه ای 15 دلار بسته بود ولی در همان سال نفت به طور غیر طبیعی افزایش پیدا کرد و از بشکهای 100 دلار در ماه ژانویه، به 145 دلار در ماه جولای رسید ولی این افزایش بی سابقه قیمت نفت، نه تنها وضعیت اقتصادی سوریه را بهبود نبخشید بلکه حتی نتوانست کسری بودجه این کشور را تامین کند و هم اکنون سوریه بیش از 200 میلیارد لیره کسری بودجه دارد.
ضمنا سوریه به دلیل برخوداری از صنعت گردشگری، درآمد هنگفتی از محل گردشگران بویژه زوار اماکن مذهبی به دست میآورد ولی این درآمدهای کلان، تاثیری در بهبود وضعیت شهروندان نداشته است.
شاید همین توزیع ناعادلانه ثروت در سوریه و درآمد پایین شهروندان علاوه بر نارضایتی ملت، سبب شده که پدیده رشوه گیری در سوریه به طور غیر طبیعی رواج یابد و این مساله تبدیل به یکی از معضلات این کشور عربی شود.
البته در 9 ماه اخیر و با توجه به تحولات این کشور، رئیس جمهور دست به اصلاحاتی زده است که رضایت بهتری نسبت به قبل در بین سوری ایجاد کرده است، 30 درصد به حقوق کارمندان اضافه کرد و برای بهبود وضع معیشتی و رفاهی مردم نیز خدمات خود را گسترش داد اما تا ابن لحظه نتوانسته بطور واقعی رضایت مردن سوریه را جلب کند.
اطلاعات و تحقیقات میدانی نشان میدهد که در اطراف "بشار اسد" رئیس جمهور سوریه افرادی هستند که از موقعیت خود سوء استفاده کرده و نقش فعالی در جریان فساد مالی این کشور دارند.