به گزارش مشرق، ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر نفت و گاز دنیا همواره جایگاه ویژه‌ای به عنوان تامین کننده پایدار انرژی برای کشورهای دنیا داشته است.
از این رو ایران برای کشورهای مصرف کننده نفت و گاز اهمیت خاصی پیدا کرده است. جایگاه ایران به عنوان یکی از بزرگترین تامین کنندگان انرژی دنیا می‌تواند یکی از نقاط قوت کشور باشد، اما متاسفانه طی سال‌های گذشته با وابستگی بیش از حد درآمد کشور به فروش نفت، عملا این موضوع به ابزاری برای تهدیدها و تحریمهای آمریکا و به نقطه ضعفی برای کشور مبدل شده است.
مسئولان صنعت نفت نیز تلاش کرده اند تا با به کار بردن روش‌های دور زدن تحریم مانع از کاهش فروش نفت ایران شوند، روش‌هایی که اگر چه در کوتاه مدت توانست اثر تحریم نفتی ایران را کم کند، اما با هزینه‌های مازادی که بر صادرات نفت ایران وارد می‌کرد، عملا کارآمدی بالایی نداشتند. در این شرایط باید به دنبال راه‌حل‌هایی اساسی‌تری بود، تا به طور کامل مانع اثر تحریم‌ها بر کشور شد.
بیشتر بخوانید:
بستن مسیر نفت‌کش‌ها برای توقف صادرات نفت ایران
یکی از راه‌های مقابله با تحریم‌ها و کاهش فشار ناشی از آن بر اقتصاد کشور استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای رفع اساسی سایه این تحریم‌ها از سر کشور است. ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر گاز دنیا پتانسیل بالایی برای تامین گاز مورد نیاز دنیا و کسب درآمد از این طریق دارد، اما در حال حاضر ایران سهم کمتر از 2 درصدی از بازار صادرات گاز دنیا در اختیار دارد.
صادرات گاز در دنیا عمدتا به وسیله خط لوله انجام می‌گیرد، به نحوی که صادرات با خط لوله دو سوم بازار صادرات گاز را به خود اختصاص داده است. نکته قابل توجه در صادرات به روش خط لوله آن است که به دلیل آنکه صادرات گاز به این روش نیازی به حمل با کشتی و به تبع آن بیمه مربوط به کشتی‌رانی ندارد، عملا تحریمهای کشتی‌رانی و بیمه‌ای بر آن اثر نخواهد داشت.
در حال حاضر ایران به کشورهای ترکیه و عراق گاز صادر می کند و عملیات سوآپ گاز نیز با ارمنستان انجام می دهد که البته رغم آن بالا نیست.
با این حال قراردادهایی نیز با برخی از کشور های همسایه برای صادرات گاز دارد مانند قرارداد صادرات گاز به عمان که در ابتدای دولت یازدهم بین حسن روحانی و سلطان قابوس پادشاه کشور عمان به امضا رسید.
*احتمال صادرات گاز به عمان در سال 2020
علی امیرانی سرپرست وقت شرکت صادرات گاز دو سال پیش پس از مذاکرات هیئتهای ایران و عمان به ریاست بیژن زنگنه، وزیر نفت و محمد بن حمد الرمحی،وزیر نفت و گاز عمان در جمع خبرنگاران گفته بود: مذاکرات درباره خط لوله صادرات گاز ایران در حال انجام است و طرحهای پیشنهادی شرکت توتال فرانسه، شرکت انگلیسی-هلندی شل، کوگس کره جنوبی، میتسوئی ژاپن و یونیپر که به تازگی از شرکت ای او ان آلمان جدا شده است، برای بررسی دریافت شد و هدفگذاری برای اجرا و تکمیل پروژه و رسیدن گاز ایران به عمان سال ٢٠٢٠ میلادی است.
هرچند که با خروج آمریکا از برجام کشورهای اروپایی به همراه شرکتهایشان یکی پس از دیگری ایران را ترک می کنند اماطرح هایی که این شرکت ها بابت احداث خط لوله انتقال به ایران داده اند اگر واقعی باشد دراختیار وزارت نفت قرار دارد و می توان این خط لوله را بدون کمک خارجی ها احداث کرد.
*وعده زنگنه برای ارسال گاز به عمان در سال 97
بیژن زنگنه در برنامه‌ای که به عنوان وزیر پیشنهادی نفت در دولت دوازدهم ارائه کرد عنوان کرده بود صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ و به میزان ۱۰ میلیون مترمکعب در روز را به عنوان یکی از رئوس برنامه‌های خود مطرح کرده بود. بر اساس آن برنامه قرار بود این میزان در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ۲۵ میلیون مترمکعب در روز برسد. زنگنه همچنین در بازه‌های زمانی مختلف تاکید کرده بود این موضوع دنبال می‌شود و تقریبا بحث نقشه‌برداری آن تمام شده است.
از سوی دیگر اعلام شده بود گازپروم احتمالا در پروژه احداث خطوط گاز ایران –عمان شرکت می‌کند و این شرکت علاقه زیادی در چشم انداز احداث خطوط گاز ایران-پاکستان-هند و ایران–عمان دارد.
با این حال علی کاردر، مدیرعامل بازنشسته شرکت ملی نفت ایران پیش‌تر گفته بود گازپروم قصد دارد این موضوع را مطالعه کند و معلوم نیست صد در صد حضور داشته باشد یا نه.
وی همچنین به این سوال که آیا صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ آغاز خواهد شد یا خیر، رسما صحبت‌های وزیر نفت را رد کرد و پاسخ داد: فکر نمی‌کنم صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ آغاز شود. این موضوع در مرحله مطالعه قرار دارد و باید بررسی شود خط از کدام نقطه باید بگذرد تا طراحی شود.
* مدیرعامل شرکت صادرات گاز: پیشرفت 90 درصدی در مذاکرات با عمانی‌ها
مهران امیر معینی مدیرعامل فعلی شرکت صادرات گاز اخیرا اعلام کرده است: ایران و عمان یک چارچوب همکاری در نظر گرفته‌اند که باید به امضای دو طرف برسد به طوری که عمانی ها اصلاحاتی درخصوص احداث این خط لوله داشتند و آن را برای ایران فرستادند که درحال بررسی اصلاحات هستیم و به آن‌ها پاسخ خواهیم داد.
به گفته وی در حال حاضر ۹۰ درصد پیشرفت حاصل شده است و ۱۰ درصد اختلاف نظر داریم که اگر این موارد حل شوند ۱۰ درصد باقی مانده هم حل خواهد شد. این مسائل مقررات و مسائل قانونی دو کشور است.
جالب اینجا است که وی رسما اعلام کرده است به تعویق افتادن پروژه صادرات گاز از ایران به عمان ربطی به تحریم ایران ندارد و شرکت‌هایی هستندکه تمایل به همکاری دارند.
براساس توافق صورت گرفته بین ایران و مسقط روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز از ایران به عمان صادر خواهد شد که بخشی از این گاز تبدیل به ال ان جی شده و بخشی نیز در داخل عمان مصرف می شود.
