به گزارش مشرق به نقل از پایگاه خبری المیادین، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سخنرانی دیروز خود واقعیتهای کاملی که در خصوص پرونده قتل جمال خاشقجی از آن اطلاع داشت، بر زبان نیاورد. بلکه دور جدیدی از بازی دراماتیک را آغاز کرد که علاوه بر قسمتهای گذشته شبیه یک سریال ترکی مرتبط با قتل خاشقجی بود. به عبارت دیگر اردوغان تمام روایتهای رسمی عربستان را نقش بر آب و تاکید کرد که خاشقجی به اشتباه کشته نشده است، بلکه ترکیه دلایل قوی در اختیار دارد که اثبات میکند کشته شدن خاشقجی به صورت وحشیانه انجام شده و قتل به صورت عمدی و برنامهریزی شده بوده است.
بیشتر بخوانید:
تلاش رویترز برای بیگناه نشان دادن بن سلمان در پرونده خاشقجی
اردوغان همچنین خواستار تشکیل کمیته تحقیق بیطرف و مستقل و غیر مرتبط با طرفهای مربوط شده و تأکید کرد که این پذیرفته شده نیست که مسئولیت این ترور را بر دوش دیپلماتها و عناصر اطلاعاتی و امنیتی بیاندازند، بلکه تمامی جنایتکاران از بالا تا پایین باید مجازات شوند.
ترکیه از ابتدای بروز این حادثه تاکنون با حرفهایگری بسیار بالایی پرونده جنایت استانبول را در نهایت آرامش و تمرکز بالا دنبال کرده است. آنکارا موفق شده پرونده خاشقجی را از چارچوب جنایی خود به رویکردی انسانی انتقال دهد و افکار عمومی دنیا را به سمتی پیش ببرد که اصرار به کشف واقعیت و تحقق عدالت در این پرونده داشته باشند.
حاکمیت ترکیه با این استراتژی میخواهد از بحران دیپلماتیک احتمالی با عربستان فرار کنند، آنها میدانند که ریاض در نهایت با امکانات مالی بسیار زیادی که دارد، میتواند از این پرونده جان سالم به در ببرد.
علاوه بر اینها باید به بعد انسانی انگیزههای ترکها در خصوص این عملیات نیز اشاره کرد. چرا که دلیلی برای نقض این موضوع وجود ندارد.
البته روزنامه نیویورک تایمز در این خصوص گزارش داد که خالد الفیصل مشاور ملک سلمان پادشاه عربستان در دیدار با اردوغان پیشنهاد داده که در قبال پایان دادن به محاصره قطر و ارائه بسته کمکهای مالی و سرمایه گذاریهای سعودیها در داخل ترکیه، پرونده خاشقجی کنار گذاشته شود. رجب طیب اردوغان با عصبانیت این پیشنهاد را رد کرده و گفته است که این یک رشوه سیاسی است.
یکی از انگیزههای دیگری که ترکیه از طریق آن به دنبال پیگیری جزئیات پرونده ترور خاشقجی است، بینالمللی کردن این پرونده است. اردوغان در اظهارات اخیر خود به این نکته اشاره ضمنی کرد که احتمالا طرفهای بینالمللی دیگر نیز در این قضیه دست داشته باشند. این نکته برگرفته از این واقعیت است که دو هواپیمای خصوصی که در این عملیات مورد استفاده قرار گرفتند، به قاهره و دبی رفتند و از آنجا به ریاض منتقل شدند.
ترکها پیشبینی میکنند که در دوران محمد بن سلمان مناسبات ترکیه با عربستان با چالشهای متعددی مواجه خواهد بود. ریاض احتمالاً در دوره پادشاهی محمد بن سلمان دشمن آنکارا باشد، به ویژه که وی تأثیر پذیری بالایی از محمد بن زاید ولیعهد امارات دارد. به این ترتیب میتوان گفت همگرایی عربستان و مصر و امارات و رژیم صهیونیستی موضوعی است که منافع ترکیه در منطقه را تهدید میکند.
اردوغان همچنین فراموش نکرده است که یکی از مهمترین مطالبات یا شرایطی که برای تسلیم شدن قطر در برابر کشورهای محاصره کننده مطرح شده بود، اخراج نیروهای ترکیه از این کشور و فسخ قراردادهای نظامی با آنکارا بود.
اردوغان همچنین گزارش های ارسال شده مبنی بر نقش گسترده امارات و عربستان در بازی با ارزش پول رسمی این کشور را با جدیت دنبال کرده است. چرا که نزدیک بود این اتفاق تلاشهای اردوغان برای پیروزیهای اقتصادی وی و کسب محبوبیت بالا در ترکیه را زیر سوال ببرد.
دولت ترکیه لااقل در سطح حزب حاکم خود معتقد است که امارات متحده عربی و مصر و عربستان سعودی نقش گستردهای در حمایت از کودتای نظامی در ترکیه و بسترسازی تبلیغاتی برای آن داشتهاند. آنها همچنین در ارائه کمکهای مالی از سوی عربستان برای شورشیان کرد در سوریه نیز اطمینان دارند. این اتفاق تا جایی بود که ثامر السبهان وزیر مشاور سعودی سال گذشته در چالشی آشکار برای ترکیه، تصاویر خود را در کنار یک افسر آمریکایی در منطقه تحت سلطه کردها در الرقه منتشر کرد.
امروز ترکها معتقدند که شرایط مناسبی برای تسویه حساب با محور مصری اماراتی سعودی فراهم شده است که باعث براندازی جریان اخوان المسلمین در مصر شده و قطر را محاصره اقتصادی کردند. به نظر میرسد آنها به دنبال تنبیه کردن محمدبنسلمان هستند.
در برابر این معادلات، اقدام سعودی ها برای قانع کردن ترکیه و نادیده گرفتن پرونده خاشقجی در ازای کاهش محاصره قطر و تزریق چند میلیارد دلار پول به بازارهای ترکیه، اقدامی بسیار کم ارزش است و به قول معروف وقتی اردوغان می تواند تمام گاو را صاحب شود، چرا باید به ران آن بسنده کند!
چیزی که اردوغان به دنبال آن است، تجزیه محور سعودی - اماراتی - مصری یا ایجاد شکاف گسترده در آن است تا بتواند بن سلمان و حتی بن زاید و السیسی را مهار کند.
محاسبات ترکیه به این مقدار نیز ختم نمیشود وقتی اردوغان پیشنهاد محاکمه عوامل این ترور در داخل ترکیه را مطرح میکند، این به معنای تلاش برای از بین بردن بن سلمان و به شکست کشاندن پروژهای است که وی در منطقه دنبال میکند.