سرویس سیاست مشرق - «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه- ۱۲ بهمن ۹۷- در توئیتی نوشت: «توافق با آمریکا به اندازه جوهر روی کاغذ هم ارزش ندارد».
ظریف با این اظهارنظر تصریح کرده است که آمریکا غیرقابل اعتماد است و نمیتوان امضای مقامات این کشور را به عنوان تضمین در نظر گرفت.
ظریف-تیر ۹۷- نیز در جلسه مشترک با فراکسیون ولایی مجلس گفته بود: «آمریکا از ابتدا با انقلاب، نظام و ملت ما دشمنی داشته، دارد و خواهد داشت و این ربطی به جمهوریخواه و دموکرات هم ندارد، بلکه روشهای آنها متفاوت است».
بیشتر بخوانید:
اعطای اختیارات حاکمیتی ایران به اروپاییها
روزنامهها درباره INSTEX چه نوشتند؟
راشاتودی : شرکتهای اروپایی شجاعت استفاده از INSTEX را ندارند
محمدجواد ظریف همچنین-شهریور ۹۷- در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سیانان و در پاسخ به این سؤال خبرنگار که «اگر شما احساس میکردید آمریکا به تحریمها اعتیاد دارد، چرا توافق را ادامه دادید؟»، گفته بود: «این شاید یکی از اشتباهات بوده است اما مشکل اینجا بود که احساس ما این بود ایالات متحده یاد گرفته که دست کم در مورد ایران، تحریمها علی رغم ایجاد مشقتهای اقتصادی، نتایج سیاسی مد نظر آنها را به بار نمیآورند و من فکر میکردم که آمریکاییها این درس را یاد گرفتهاند. متأسفانه، اشتباه میکردم».
اما این اظهارات آن هم در سومین سالگرد برجام در حالی است که منتقدان سیاست خارجی دولت روحانی در مقطع سالهای ۹۲ تا ۹۴ بهدفعات به آن اشاره کرده بودند.
منتقدان تأکید داشتند که آمریکا به قاتل زنجیرهای توافقات بینالمللی مشهور است و سابقه عهدشکنی واشنگتن این درس را به ما میدهد که عدم توافق، بهتر از توافق بد است. اما دولتمردان با ترسو و بیسواد و بزدل خطاب قرار دادن منتقدان، آنها را به جهنم حواله داده و تأکید کردند که رئیسجمهور آمریکا مؤدب و باهوش است و ما میتوانیم با آمریکا به نتیجه برد-برد برسیم و بدبینی در دیپلماسی معنا ندارد و باید واقعبین باشیم و امضای وزیر خارجه آمریکا تضمین است؛ نباید مثل کودکان عجول باشید، صبر کنید تا میوههای برجام برسد!
اما در ادامه، هم اوبامای دموکراتِ مؤدب و باهوش، برجام را لگدمال کرد و هم ترامپِ جمهوریخواه مزاحم و دیوانه.
آقای ظریف و دیگر دولتمردان با ۳ سال تأخیر تازه به حرف منتقدان رسیده و نسبت به لزوم بیاعتمادی به آمریکا هشدار میدهند.
اما در این میان و در فاصله این ۳ سال هزینههای بسیار گزافی صرف شد. در صنعت هستهای بتن ریخته شد. ارزش پول ملی کشورمان بهشدت کاهش پیدا کرد. سفره مردم کوچکتر شد. ظرفیتهای عظیم داخلی مورد غفلت قرار گرفت و...
اروپا، همصدا با آمریکاست
ظریف و دیگر دولتمردان در ماهها و هفتهها و روزهای اخیر همزمان با اذعان به غیرقابل اعتماد بودن آمریکا، از لزوم اعتماد به اروپا میگویند. این در حالی است که تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) هم در توافق سعدآباد و هم در برجام آزمون خود را پس دادهاند.
آمریکا در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شد. آقای روحانی تصریح کرد که ایران به طرف اروپایی فقط چند هفته فرصت میدهد. این چند هفته تا ۹ ماه به درازا کشید و در نهایت با وقت کشی و عهدشکنیهای اروپا به بسته توخالی INSTEX ختم شد.
چرا میگوییم INSTEX توخالی است؟! به این موارد دقت کنید:
- اروپا بر طبق تعهدات خود در برجام میبایست بعد از خروج آمریکا از توافق، در شورای امنیت به صورت رسمی به آمریکا اعتراض میکرد- حتی اگر این اعتراض با وتو آمریکا مواجه میشد-. اروپا علاوه بر این با توجه به تعهدات برجامی خود میبایست با بازگشت تحریمهای ثانویه آمریکا به صورت جدی مقابله میکرد؛ تضمین خرید نفت و همکاری بانکها و شرکتهای اروپایی با ایران در تمام حوزههای معاملاتی نیز از دیگر تعهدات صریح اروپا در برجام بود.
- اما وعده و وعیدهای برجامی اروپا در نهایت به INSTEX (ابزار پشتیبان مبادلات تجاری) ختم شد که در آن هیچ نشانی از اقدام اروپا در مقابل تحریمهای مالی و بانکی و نفتی ذیل تعهدات برجامی مشاهده نمیشود! INSTEX در حقیقت مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو است.
- این کانال مالی هیچ ارتباطی به تحریمهای آمریکا ندارد و برای همین وزارت خارجه آمریکا پس از اعلام این کانال توسط اروپا در بیانیهای اعلام کرد که INSTEX به هیچ وجه تاثیری بر کارزار فشار حداکثری ما علیه ایران ندارد. مبادلاتی که توسط این کانال صورت میگیرد، پیش از راهاندازی آن نیز نیز جاری بوده است.
- براساس INSTEX مدیریت کل پول ایران در اختیار اروپاییها قرار خواهد گرفت و ایران میتواند این پول را فقط صرف معاملاتی کند که آنها اجازه میدهند. این دقیقاً منطبق با هدف امریکاست که اختیار پولهای ایران را از دست آن خارج کرده و اجازه ندهد این پولها به شکلی که مدنظر ایران است و فراتر از اهداف تحریمی مصرف شود.
- زمان اجرایی شدن این کانال مالی اصلاً مشخص نیست و فقط به صورت نمادین رونمایی شده است. اما با اینحال طرف اروپایی گفته است که ایران باید در اسرع وقت لوایح مرتبط با FATF (پالرمو و CFT) را اجرایی کند و کاری نداشته باشد که این کانال مالی چه زمانی اجرا میشود!
- اینستکس نه عاملی برای مقابله با تحریمها و یا گشایش اقتصادی برای مردم، بلکه یک مقدمه برای اجرای برجام موشکی و برجام منطقهای است.
مقامات اروپایی در ماههای اخیر در اظهارات جداگانه و با صراحت اعلام کردهاند که در موضوع ایران هدف مشترکی با آمریکا داشته و فقط در مسیرهای رسیدن به این هدف، با هم اختلاف نظر دارند.
هدف اصلی اروپا و آمریکا این است که با وعده و وعیدهای اقتصادی، ایران را در برجام نگه دارند تا همزمان با اجرای یکطرفه توافق هستهای از سوی دولت ایران، برجام به حوزههای دیگر از جمله موشکی، منطقهای، امنیت ملی، فناوریهای نوین و…نیز تعمیم پیدا کند.
خطاب به آقای ظریف و دیگر دولتمردان باید گفت که علاوه بر آنکه توافق با آمریکا، به اندازه جوهر روی کاغذ ارزش ندارد!، بلکه توافق با اروپا نیز به همین اندازه بی ارزش و خسارت آفرین است.
دولتمردان باید از تجربه پرهزینه و عبرت آموز توافق هستهای درس گرفته و روند اجرای برجام به هر قیمت را متوقف کنند. بی توجهی به اقتصاد مقاومتی و ظرفیتهای عظیم داخلی و چشم دوختن به نقطههای خیالی، هیچ دستاوردی برای مردم کشورمان ندارد.
هیچ بعید نیست که دولتمردان در سال ۱۴۰۰ توئیت بزنند که توافق با اروپا هم به اندازه جوهر روی کاغذ ارزش ندارد! اما انسان عاقل از یک سوراخ دوبار گزیده نمیشود.