سرویس جهان مشرق - کمتر از ۴۰ روز تا زمان برگزاری بیست و یکمین انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی باقی است. روزهایی که میتواند حامل تحولات متعددی باشد و ائتلافهای انتخاباتی را به شکلی کاملاً متفاوت از قبل رقم بزند. اما آن چیزی که تاکنون پیداست، ائتلاف رقبای بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از حاکمیت مجدد وی بر سرزمینهای اشغالی است. در همین رابطه ائتلافی سهجانبه متشکل از بنی گانتس و موشه یعلون و سه تن از ژنرالهای سابق ارتش اسرائیل در کنار یائیر لاپید وزیر امور مالی سابق رژیم صهیونیستی از میان چپگراها به وجود آمده است. این ائتلاف در مسایل جزئی اختلافنظرهای زیادی با هم دارند، اما بزرگترین نقطه اشتراک آنها مخالفت با بنیامین نتانیاهو و سیاستهای داخلی و خارجی وی است. این در حالی است که احزاب عربی نیز دچار شکاف و اختلاف نظر شدهاند و به همین علت دو لیست متفاوت ارائه کردند.
تنها موضوعی که کارشناسان و تحلیلگران مسائل مربوط به رژیم صهیونیستی در خصوص انتخابات زودهنگام کنیست در ۹ آوریل آینده بر آن توافق نظر دارند، این است که نتایج انتخابات در سایه تحولات پرشتاب عرصه داخلی رژیم صهیونیستی کاملاً مبهم است. طی چند ماه گذشته تغییراتی در سیاست داخلی اسرائیل به وجود آمده که قابل تصور نبود. از جمله این اتفاقات رقابت بنیامین نتانیاهو و بنی گانتس رئیس سابق ستاد ارتش رژیم صهیونیستی برای تصدی پست نخستوزیری است.
** آیا نتانیاهو میتواند پیروز انتخابات آینده اسرائیل باشد؟
نتانیاهو برای جلوگیری از خطرات احتمالی به دنبال تثبیت موقعیت خود در پست نخستوزیری است و تلاش دارد بیشترین تعداد گروههای سیاسی سرزمینهای اشغالی از میان راستگراها را به سمت خود جلب کند. البته در این زمینه با پاسخ منفی بسیاری از این گروهها مواجه شده است. برخی جریانهای راستگرا از جمله حزب «اسرائیل خانه ما» به ریاست آویگدور لیبرمن و حزب «راست جدید» به ریاست نفتالی بنت درخواستهای مطرح شده از سوی نتانیاهو را رد کردهاند. به همین علت نتانیاهو مجبور شده به ائتلاف خود با حزب تندروی خانه یهودی بسنده کند. این حزب که هویت اصلی خود را گسترش شهرکسازی در سرزمینهای اشغالی قرار داده، وعدههای چرب و نرمی برای دوران نخستوزیری نتانیاهو در خصوص موقعیتش در کابینه آینده گرفته است. نتانیاهو همچنین با تعدادی از احزاب و شخصیتهای کوچک به توافق رسیده است، اما این توافقها به گونهای نیست که خیال وی را برای رسیدن به اکثریت پارلمانی راحت کند. همین موضوع فشارها بر نتانیاهو را افزایش داده است.
به این ترتیب تحلیل گران معتقدند که نتانیاهو اگر بخواهد بار دیگر پست نخست وزیری رژیم صهیونیستی را به دست بیاورند و رکورد حضور در این پست را در تاریخ موجودیت رژیم اسرائیل برای خود ثبت کند، باید امتیازات بیشتری را به احزاب مختلف بدهد یا در این مدت کوتاه باقیمانده عملکرد فوقالعادهای از خود نشان دهد.
چالشهای فراروی رژیم صهیونیستی در جبهههای مختلف بینالمللی نیز میتواند تاثیر قابل توجهی در مشخص کردن هویت فرد پیروز در انتخابات داشته باشد. به همین علت است که نتانیاهو سعی دارد امتیازی ولو تبلیغاتی در عرصه سیاست خارجی به دست آورد تا در نتیجه شکست خود در ساماندهی به اوضاع داخلی سرزمینهای اشغالی، از این اهرم برای تبلیغات انتخاباتی خود استفاده کنند.
سفر احتمالی نتانیاهو به مراکش یا برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از گزینههای روی میز کابینه نتانیاهو برای یک ماه آینده است.
با این وجود به نظر میرسد اوضاع جبهه شمالی رژیم صهیونیستی در مرزهای سوریه و لبنان، شرایط پرتنشی را طی میکند و شرایط جبهه جنوبی با نوار غزه نیز به نفع رژیم صهیونیستی نیست. اسرائیل علاوه بر اینکه موازنه قدرت در برابر حزبالله لبنان و جبهه جولان را از دست داده، در آغاز تجاوز جدید به نوار غزه نیز با مشکلات عدیدهای مواجه خواهد بود. این در حالی است که با وجود هزینههای سنگین، سامانههای دفاع موشکی اسرائیل نیز عملکرد قابل توجهی را ثبت نمیکنند.
** موازنههای رقابت در انتخابات رژیم صهیونیستی
با توجه به مجموعه این عوامل تصور پیروزی آسان برای نتانیاهو در انتخابات اشتباه است، بویژه که رقبای لیکود در دو جبهه دو لیست انتخاباتی ترتیب دادهاند. لیست اول شامل بنی گانتس رئیس سابق ستاد ارتش و موشه یعلون رئیس حزب تازه تاسیس «تیلم» و گابی اشکنازی رئیس سابق ستاد ارتش در کنار یائیر لاپید وزیر امور مالی سابق رژیم صهیونیستی و رهبر حزب یش عاتید است. این ائتلاف که در میان چپگرایان و راستگرایان میانهرو به وجود آمده، در عرصه سیاسی سرزمینهای اشغالی دستکم طی سالهای اخیر اتفاقی عجیب است و نشان دهنده نهایت تلاش مخالفان نتانیاهو برای براندازی حاکمیت وی به شمار میرود. البته ائتلاف مذکور برای کنار زدن نتانیاهو راه سختی در پیش دارد، چرا که ارزیابیهای موجود نشان میدهد آنها نمیتوانند کرسیهای لازم را در کنیست اسرائیل جهت ایجاد فراکسیون حداکثری برای تشکیل کابینه به دست آورند.
لیست دیگری که در برابر نتانیاهو قرار دارد، لیست متشکل از نفتالی بنت و آویگدور لیبرمن است. پس از آنکه بنی گانتس اعلام کرد وارد عرصه سیاسی خواهد شد، آیلت شاکید وزیر دادگستری و نفتالی بنت وزیر آموزش دولت نتانیاهو جدایی خود از حزب خانه یهود و ظهور حزب جدید «راست جدید» را اعلام کردند. آنها اعلام کردند مسیری متفاوت از حزب «خانه یهود» پیش خواهند گرفت.
آیلت شاکید، وزیر دادگستری به دلیل ورود دستگاه قضایی به پرونده های فساد نتانیاهو چندان مورد رضایت نتانیاهو نبود. نفتالی بنت نیز در جریان مقابله با راهپیمایی های بازگشت و رفتن به وزارت جنگ رژیم صهیونیستی پس از لیبرمن رابطه مناسبی با نتانیاهو نداشت.
بنت و شاکید در زمان تأسیس حزب خود اعلام کردند این حزب جدید نماینده راستگرای حقیقی خواهند بود و از ارزشهای قومی و صهیونیستی دفاع خواهند کرد. بِنِت انتقادات فراوانی به نتانیاهو وارد کرد از جمله اینکه سیاست های امنیتی او به ویژه تعاملش با جنبش حماس در غزه را شکست خورده توصیف کرد.شنبه هفته گذشته بود که لیبرمن و بنت با وجود اختلاف نظرهایی که دارند، ائتلاف خود را برای ورود به رقابتهای انتخاباتی اعلام کردند.
** تحلیل نظرسنجیهای اخیر در سرزمینهای اشغالی
نتایج نظرسنجیهای برگزار شده اخیر نشان میدهد که حزب لیکود میتواند ۳۰ کرسی پارلمانی را در کنیست آینده از آن خود کند، اما ائتلاف آبی و سفیدها ۳۶ کرسی پارلمانی را از آن خود خواهد کرد. با این وجود با توجه به اینکه جریانهای تلمودی متحد سنتی لیکود به شمار میروند، این نسبت کرسیها هم برای لیکود و هم متحدانش لبه تیغ است.
بر اساس نتایج یک نظرسنجی که روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت اواخر هفته گذشته انجام داد و شامل رای گیری از ۷۰۰ نفر بود، نحوه توزیع کرسیهای پارلمانی در انتخابات آینده به صورت زیر خواهد بود:
۱- حزب راستگرای لیکود: ۳۰ کرسی
۲- ائتلاف آبی و سفیدها (راستگرایان میانه به رهبری گانتس): ۳۶ کرسی
۳- حزب چپگرای کار: ۸ کرسی
۴- حزب راستگرای راست جدید: ۶ کرسی
۵- حزب راستگرای یهودیت تورات: ۶ کرسی
۶- حزب شاس: ۶ کرسی
۷- اتحادیه احزاب راست گرا (شامل خانه یهودی، اتحادیه ملی و عوتسما یهودیت): ۵ کرسی
۸- حزب راستگرای اسرائیل خانه ما: ۴ کرسی
۹- حزب راستگرای کولانو: ۴ کرسی
۱۰- حزب چپ گرای میرتس: ۴ کرسی
۱۱- احزاب عربی در دو ائتلاف: ۱۲ کرسی
۱۲- حزب راستگرای زهوت: بدون کرسی
۱۳- حزب چپگرای میانه جیشر: بدون کرسی
تشکیل کابینه در سرزمینهای اشغالی با کنیست ۱۲۰ نفری رژیم صهیونیستی نیازمند ائتلاف دست کم ۶۱ کرسی پارلمان است.
البته بر اساس نظرسنجی که روزنامه صهیونیستی معاریو انجام داده و متشکل از ۱۰۰۰ نفر بوده است، سهم حزب لیکود از کرسیهای پارلمانی ۲۹ کرسی و سهم ائتلاف آبی و سفیدها ۳۵ کرسی خواهد بود. بر اساس این نظرسنجی راستگرایان جدید به ۸ کرسی و یهودیت تورات به ۷ کرسی و حزب کار به ۷ کرسی دست پیدا خواهند کرد. این نظرسنجی میافزاید که اتحادیه احزاب راستگرا ۶ کرسی پارلمانی را به خود اختصاص میدهند و حزب تندروی شاس ۵ کرسی را از آن خود خواهد کرد. حزب کولانو و میرتس و اسرائیل خانه ما نیز ۴ کرسی پارلمانی را به خود اختصاص میدهند. بر اساس نظرسنجی مذکور ۱۱ کرسی کنیست جدید رژیم صهیونیستی به دو لیست عربی خواهد رسید.
نظرسنجی روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت و معاریو همچنین شامل انتخاب مناسبترین شخص برای نخستوزیری رژیم صهیونیستی نیز بوده است. بر اساس این نظرسنجی ۳۸ درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی روزنامه یدیعوت، نتانیاهو را مناسبترین شخص برای نخستوزیری میدانند و ۳۶ درصد گانتس را برای این پست معرفی میکنند.
در نظرسنجی روزنامه صهیونیستی معاریو اما، گانتس ۳۶ درصد از نظرات صهیونیستها را جلب کرده، اما ۴۸ درصد معتقدند که نتانیاهو میتواند بهترین گزینه برای نخستوزیری رژیم صهیونیستی باشد.
در ابتدای بحث اشاره شد که احتمال هر نتیجهای در انتخابات آینده رژیم صهیونیستی وجود دارد، اما نگاهی به عرصه داخلی سرزمینهای اشغالی نشان میدهد که راستگرایان همچنان وزنه قویتری در عرصه سیاسی اسرائیل هستند و میتوانند بر اساس مصالح انتخاباتی، اختلافات موجود را کنار بزنند.
با وجود این اختلافها، فراز و نشیب های زیادی در نتایج نظرسنجیها قبل از برگزاری انتخابات وجود دارد. این نتایج تا حدی ائتلاف بنی گانتس را به سرمستی کشانده که آنها پیروزی خود را قطعی میدانند و از هم اکنون تلاش دارند کیک کابینه را میان خود تقسیم کنند. از نتایج مذاکراتی که در این رابطه صورت گرفته، توافقی است که بر اساس آن پستهای وزارتی بر اساس حجمی که نتایج انتخابات پارلمانی مشخص خواهد کرد، میان شرکتکنندگان در ائتلاف تقسیم شود. بر این اساس گفته شده است بنی گانتس در صورت پیروزی در تشکیل فراکسیون اکثریت پارلمانی، نخستوزیر خواهد شد و لاپید وزیر امور خارجه میشود و موشه یعلون نیز به عنوان وزیر جنگ انتخاب میشود.
گرچه به نظر میرسد این فعالیتها یک اقدام تبلیغاتی بیشتر نیست، اما این ائتلاف حتی سرنوشت کاندیدای خود برای دو سال آینده جهت رسیدن به پست نخستوزیری را نیز مشخص کرده و لاپید را برای این موضوع پیشنهاد کرده است.
گرچه میانهروها موفق شدند ائتلاف مشترکی را برای ورود به انتخابات تشکیل دهند، اما تلاشهای چپگراها برای ارائه لیست مشترک ناکام مانده است. حزب کار و میرتس در صورتی که بتوانند اختلافات خود را کنار بگذارند، میتوانند وزنه قابل توجهی در میان چپگراها به دست آورند. البته این دو جریان اگر بتوانند خود را به ائتلاف میانهروها نزدیک کنند، سقوط بین بنیامین نتانیاهو در انتخابات حتمی خواهد بود.
البته میانهروها و راستگرایان جدید در اسرائیل اختلاف نظرهای عمیقی در سرزمینهای اشغالی دارند و کمتر ائتلاف بین دو این جریان در عرصه سیاسی سرزمینهای اشغالی رقم خورده، اما اگر گانتس بتواند با تیم لیبرمن و بنت ضد رقیب مشترک انتخاباتیشان یعنی نتانیاهو متحد شوند، شرایط سختتری برای نخستوزیر کنونی اسرائیل رقم خواهد خورد. این گمانهزنی البته بیشتر جنبه تئوریک دارد و اجرای آن در عرصه عملیاتی بسیار مشکل است، اما عرصه سیاسی سرزمینهای اشغالی بویژه پیش از انتخابات مختلف، از این غافلگیریهای کم به خود ندیده است.
** سناریوهای احتمالی برای تشکیل کابینه
برخی تحلیلگران اعتقاد دارند که ائتلاف بنیگانتس بتواند اکثریت کرسیهای پارلمانی را از آن خود کند و برای تشکیل کابینه معرفی شود، اما این عده معتقدند که این ائتلاف نمیتواند کابینه را تشکیل دهد.
برخی دیگر معتقدند که گرچه گانتس میتواند اکثریت کرسیهای پارلمانی را برای ائتلاف خود به دست آورد، اما قدرت دستیابی به فراکسیون اکثریت پارلمانی برای انتخاب به عنوان نخستوزیر را نخواهد داشت. این سناریو بر اساس سیگنالهای موجود تا این لحظه، محتملترین نتیجه برای انتخابات آینده رژیم صهیونیستی است.
گرچه برخی تحلیلگران مسایل بینالمللی، نخستوزیری مجدد نتانیاهو را در گمانهزنی های خود مطرح میکنند، اما آنچه که مورد اجماع تحلیلگران قرار دارد، این است که شرایط سرزمینهای اشغالی حتی در صورت تصدی نتانیاهو به این سمت، از نظر تحولات منطقهای و ساختار کابینه کاملاً متفاوت از قبل خواهد بود و رژیم صهیونیستی با محدودیتها و کشمکشهای بیشتری مواجه خواهد شد.