به گزارش مشرق، سال ۹۷ سرانجام با تمام فراز و نشیب‌ها به ایستگاه پایانی خود رسید. جهان در سال ۹۷ شاهد خیزش راست‌های افراطی در اروپا و تشدید روند افراط گرایی بود آن هم درست در زمانی که منطقه غرب آسیا شاهد تضعیف افراطیون و گروه‌های تکفیری بود. وقوع حمله تروریستی نیوزیلند در آخرین روزهای سال نیز حلقه افراط‌گرایی را در غرب کامل کرد. علاوه‌بر این محور مقاومت در سال ۹۷ پیروزی‌های خود را تثبیت کرد. نگاهی به مهم‌ترین تحولات سال ۹۷ می‌تواند تبیین‌کننده درس‌ها و پیام‌های مهمی برای ما باشد.
۱. روز خونین نیوزیلند
روز جمعه ۲۴ اسفند تروریست‌های نژادپرست و اسلام‌ستیز با حمله به دو مسجد «نور» و «لینوود» در شهر «کرایست‌چرچ» نیوزلندکه همزمان با اقامه نماز جمعه، در این دو مسجد اتفاق افتاد یکی از سیاه‌ترین روزهای تاریخ این کشور را به گفته نخست‌وزیر نیوزیلند رقم زدند. طبق آخرین گزارش‌های منتشر شده در این حملات ۵۲ مسلمان به شهادت رسیده و ۳۷ نفر نیز زخمی شده‌اند. این مسئله نشان دهنده غلبه نگاه فاشیستی و نژادپرستانه در غرب است. تاثیرپذیری حرکت‌های افراط گرایانه در نیوزیلند از جریان اسلام هراسی وارداتی غرب به ویژه استرالیا، بسیار پررنگ است. دستکم در یک دهه اخیر جریان اسلام هراسی به دلیل سلطه رسانه‌های غرب در این دو کشور دور افتاده دنیا به گونه‌ای بسیار پرسرعت رشد کرده است. اگر چه به قدرت رسیدن نژادپرستانی همچون ترامپ در غرب نیز به این مسئله دامن زده است.
انجام حملات تروریستی علیه مسلمانان در غرب ناشی از موج اسلام هراسی و تبلیغات ضد اسلامی در این کشورها است که با آمدن امثال دونالد ترامپ تشدید شده است.
۲. انتخابات پارلمانی لبنان
انتخابات پارلمانی لبنان ۱۶ اردیبهشت ماه ۹۷ پس از ۹ سال وقفه، برگزار شد. در این انتخابات حزب‌الله و هم‌پیمانانش موفق به کسب اکثریت کرسی‌های مجلس شدند. این مسئله شکست سنگینی را متوجه جریان غربگرای لبنان، عربستان و آمریکا کرد و باعث شد آنها تلاش خود را برای عدم حضور نیروهای نزدیک به حزب‌الله در کابینه افزایش دهند. اما در نهایت دولت لبنان تشکیل شد و بیشتر وزارتخانه‌های کلیدی در اختیار چهره‌های نزدیک به مقاومت قرار گرفت.
تلاش‌های صورت گرفته برای ناکامی مقاومت لبنان در انتخابات به این دلیل ناکام ماند که مردم لبنان تاثیر حضور حزب‌الله در سوریه و نبرد با تروریست‌ها در این کشور را بر امنیت داخلی خود به وضوح دیدند.
۳. شکست رژیم صهیونیستی در جنگ دو روزه
گروه‌های مقاومت فلسطین ۲۱ آبان ماه با شلیک ۴۷۰ موشک به سمت سرزمین‌های اشغالی موفق به واردکردن ضربه‌ای راهبردی به اسرائیل شدند. سامانه دفاعی گنبد آهنین که نماد اقتدار دفاعی این رژیم به شمار می‌رود تنها موفق به رهگیری ۱۰۰ موشک شد. واکنش به‌موقع مقاومت فلسطین به عملیات تروریستی صهیونیست‌ها باعث شد تا صهیونیست‌ها پس از ۲ روز از آغاز حملات خود در روز سه‌شنبه ۲۲ آبان ماه مجبور به پذیرش آتش‌بس شوند. این شکست موجی از اعتراض‌ها و اختلاف‌ها در سرزمین‌های‌اشغالی به وجود آورد، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی استعفا داد و در نهایت کابینه نتانیاهو فروپاشید.
گروه‌های مقاومت فلسطین در ۱۰ سال گذشته آنچنان قدرتمند شده‌اند که تنها در طی ۲ روز، اسرائیل را وادار به عقب‌نشینی کردند و نوعی هراس راهبردی را بر رژیم صهیونیستی تحمیل کردند.
۴. سفر بشار اسد به ایران
«بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه ۶ اسفند به تهران سفر کرد و با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران و دکتر حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان دیدار کرد. این سفر دومین سفر خارجی بشار اسد از سال ۲۰۱۱ و شروع بحران این کشور به شمار می‌رود. مهم‌ترین پیام این سفر این بود که طرح ائتلاف غربی- عربی در مورد دو کشور شکست خورد. در یک سال اخیر جبهه ضد مقاومت پس از ناکامی در طرح اولیه خود مبنی بر ساقط کردن نظام سوریه و قطع کردن کمربند محور مقاومت سعی داشته‌اند تا به نوعی به روش‌های مختلف به دنبال تضعیف اتحاد ایران و سوریه باشند. در این مسیر فشارهای زیادی هم بر دولت سوریه صورت گرفت و رژیم صهیونیستی بارها به مواضع دولت سوریه حمله کرد و به نوعی این پیام را به بشار اسد داد که تازمانی که ایران در سوریه باشد این حملات ادامه خواهد داشت. اما سفر بشار اسد به تهران پایانی بر پروژه یک ساله حامیان تروریست‌ها در سوریه بود و بشار اسد با این سفر این پیام را داد که روابط دو کشور راهبردی بوده و دو کشور متحدان کلیدی هستند.
سفر بشار اسد به تهران نشان دهنده پایان مرحله بحران در سوریه و شروع فرآیند سیاسی است و راهبردی بودن ارتباط دمشق و تهران در این سفر به خوبی مشخص شد.
۵. عقب‌نشینی کشورهای عربی در برابر سوریه
کشورهای عربی مانند امارات، عربستان و بحرین که در ۸ سال گذشته تلاش زیادی با هدف ساقط کردن نظام سوریه انجام داده بودند به تدریج در حال عقب‌نشینی از خواسته‌های خود و تجدید روابط با سوریه هستند. عربستان یک کنسول و دو کارمند را به سفارت خود در دمشق فرستاده است. بازگشایی سفارتخانه‌های امارات و بحرین و نیز بازگشایی گذرگاه مرزی بین سوریه و اردن، در کنار سفر البشیر به سوریه، گمانه‌زنی‌هایی درخصوص گرم شدن روابط دولت سوریه با کشورهای عربی را مطرح کرده است. حضور سوریه در نشست پارلمان‌های عربی نیز گام بزرگ کشورهای عربی برای عادی‌سازی با سوریه به شمار می‌رود. نشست اتحادیه پارلمان‌های عربی برای اولین بار بعد از هشت سال با حضور سوریه در اردن برگزار شد.
کشورهایی که روی براندازی نظام سوریه شرط‌بندی کرده بودند، اکنون شکست این شرط‌بندی را درک می‌کنند. آنها به دنبال این هستند که با دادن امتیازات سیاسی به سوریه و شکست انزوای آن، خود را به دمشق نزدیک کرده و توطئه‌های خود را در پوشش دیگری انجام دهند.
۶. توافق استکهلم
دور جدید (دور سوم) مذاکرات صلح یمن از پنجشنبه ۱۵ آذرماه با حضور طرف‌های یمنی در شهر استکهلم پایتخت سوئد آغاز شد و به مدت یک هفته ادامه داشت. توافق درخصوص شهر الحدیده و بنادر «الحدیده، الصلیف و رأس عیسی»، ساز و کار اجرای توافق تبادل اسرا و اعلام تفاهمات دو طرف درخصوص تعز به عنوان سه نتیجه مذاکرات بود. در واقع انصارالله یمن پیروز این توافق نام گرفت. اما از آن زمان تاکنون ائتلاف سعودی با کارشکنی مانع از اجرای توافق استکهلم شده و بیش از ۵ هزار بار این توافق در الحدیده نقض شده است.
شاید یکی از مهم‌ترین دستاوردهای توافق استکهلم این بود که انصارالله به عنوان یک گروه قدرتمند و مشروع سیاسی یمن به رسمیت شناخته شد.
۷. فرمان ترامپ برای خروج از سوریه و افغانستان
رئیس‌جمهور آمریکا روز چهارشنبه ۲۸ آذرماه دستور خروج تمام ۲ هزار نیروی نظامی آمریکا از سوریه و کاهش حضور نظامیان در افغانستان را صادر کرد. اما با این وجود، آمریکا با افزایش فشارهای داخلی دولت آمریکا از این مسئله تخطی کرده و ترامپ اعلام کرد از ۲ هزار نظامی در سوریه ۴۰۰ نفر آنها باقی می‌مانند! به نظر می‌رسد که آمریکا سعی دارد تا با ایجاد منطقه امن در سوریه بحران جدیدی را در این کشور خلق کند.
حضور نزدیک به ۳ دهه‌ای آمریکا در منطقه و دخالت در کشورهای مختلف جز شکست نتیجه‌ای دیگر برای این کشور به همراه نداشته است و دستور عقب‌نشینی نظامیان از سوریه نیز متاثر از این شکست است.
۸. خروج آمریکا از توافق هسته‌ای
آمریکا روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ رسماً از برجام خارج شد. این مسئله باعث تحلیل‌های متفاوتی شد که مهم‌ترین آن شاید تاکید مجدد بر غیر قابل اعتماد بودن آمریکا بود. در واقع در زمان امضای توافق هسته‌ای هشدارهای زیادی به دولت دکتر روحانی داده می‌شد مبنی بر اینکه باید تضمینی وجود داشته باشد تا رئیس‌جمهور بعدی آمریکا این توافق را نقض نکند اما دولت با اعلام «امضای کری تضمین است» متاسفانه در این مذاکرات باعث شد که آمریکا از ایران در زمینه هسته‌ای سوءاستفاده‌های زیادی کند.
آمریکا بار دیگر ثابت کرد به قوانین بین‌المللی و توافقات خود احترام نمی‌گذارد بلکه به راحتی عهد شکنی می‌کند و کشوری است به غایت غیر قابل اعتماد.
۹. قتل جمال خاشقجی
جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی ۱۰ مهر ماه در کنسولگری عربستان در اسلامبول ناپدید شد و در نهایت عربستان اعلام کرد که وی به دنبال یک مشاجره به قتل رسیده است. تحقیقات بعدی نشان دهنده آن بود که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی عامل اصلی قتل خاشقجی به شمار می‌رود. در ادامه برخی از کشورهای اروپایی عربستان را به دلیل این قتل تحریم کردند اما آمریکا، انگلیس و فرانسه تاکید کرده‌اند که به دلیل منافع خود حاضر به تحریم آل‌سعود نیستند.
عربستان در زمینه حقوق بشر و سرکوب منتقدان با قتل خاشقجی ثابت کرد که لقب بزرگ‌ترین ناقض حقوق بشر و قرون وسطایی بودن این رژیم به درستی به این کشور داده شده است.
۱۰ جلیقه زردها
فرانسه از ۱۹ نوامبر درگیر شورش‌های خیابانی شده است. محور اصلی اعتراضات، گروهی موسوم به جلیقه زردها هستند. جلیقه زردها می‌گویند دلایل اصلی تظاهرات، افزایش مالیات بر فرآورده‌های نفتی، افزایش قیمت سوخت و کاهش قدرت خرید است. البته اعتراض‌ها در فرانسه هرچند با بهانه سوخت شروع شده اما اکنون به تلاش برای مقابله با نظام سرمایه‌داری تبدیل شده است. مردم فرانسه به دنبال آن هستند تا نمادهای سرمایه‌داری را نیز به چالش بکشند به همین دلیل خواستار برکناری ماکرون بوده و گروه‌های چپ در فرانسه بار دیگر وارد کارزار شده‌اند. این اعتراض‌ها به کشورهای دیگر اروپایی مانند بلژیک، اتریش، مجارستان، ایتالیا و انگلیس نیز کشیده شده است.
مشکلات ناشی از نظام سرمایه‌داری باعث شده بیش از ۸۰ درصد مردم فرانسه بر علیه این نظام شوند. در واقع این نظام سال هاست که جذابیت و کارایی خود را ازدست داده و دوران پسا سرمایه‌داری شروع شده است.
۱۱. کره شمالی
دیدار دونالد ترامپ و کیم جونگ اون در ۸ و ۹ اسفند هشت ماه پس از دیدار نخست در سنگاپور، در هانوی پایتخت ویتنام انجام شد. اما عملاً این دیدار با شکست مواجه شد. ترامپ انتظار دارد اول کره شمالی به طور کامل توانایی‌های هسته‌ای و موشکی خود را نابود کند سپس برخی از تحریم‌ها را لغو نماید. نکته فرامتن این نشست، سنگینی سایه برجام بر مذاکرات آمریکا و کره شمالی است. پیونگ یانگ نتیجه دو سال مذاکرات ایران و آمریکا را پیش روی خود دید. به آمریکایی که به راحتی زیر تعهدات خود زده، هر روز بهانه جدیدی می‌گیرد و به راحتی از توافقی با چنین مختصاتی خارج شده و خواهان امتیازات جدید می‌شود، چگونه و چرا باید اعتماد کرد؟
برجام تجربه بسیار ارزشمندی پیش روی جامعه بین‌الملل قرار داده است مبنی بر اینکه در توافق با آمریکا هیچ تضمینی برای انجام تعهدات از سوی واشنگتن وجود ندارد.
۱۲. بدعت جدید غرب در ونزوئلا
سوم بهمن ماه «خوان گوایدو» رئیس‌شورای ملی ونزوئلا و رهبر کودتاچیان تحت امر آمریکا خود را رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا معرفی و سپس سوگند یاد کرد. در پی این اقدام غیر قانونی بلافاصله «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور و «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌هایی مداخله‌جویانه از این تصمیم استقبال کرده و گوایدو را به عنوان رئیس‌جمهوری موقت ونزوئلا به رسمیت شناختند! در واقع در ونزوئلا، کشورهای غربی به طور کامل مهر بطلانی بر همه ادعاهای حقوق بشری و دموکراسی خواهی خود زده‌اند. چرا که نیکولاس مادورو اردیبهشت ماه در انتخابات با کسب بیش از ۶۷ درصد آرا به عنوان رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا انتخاب شده است.
کشورهای غربی به دنبال آن هستند تا با یک بدعت جدید و حمایت از هر گروه شورشی در کشورهای رقیب و دشمن آمریکا به نوعی زمینه را برای دخالت و کودتا فراهم کنند.
