به گزارش مشرق، آزمون سخت سیل و این بحران طبیعی، برغم تلفات انسانی و خسارات سنگین و بعضاً جبران پذیری که برجای گذاشت، درس‌ها و عبرت‌هایی با خود همراه داشت که نباید از کنار آن به سادگی عبور کرد.
بیشتر بخوانید
درسی از سیل ویرانگر برای مسئولان
۱۴ روستای اهواز که باید تخلیه شوند
راهبرد رهبر انقلاب، دستور کار قطعی وزارت نیرو است
گرچه در روزهای ابتدایی وقوع سیل اهمال کاری بعضی مسئولان از جمله غیبت چند روزه رئیس‌جمهور و موضوع سفرهای خارجی برخی مدیران ذیربط در بزنگاه خطر تلخی این اتفاقات را برای مردم دوچندان کرد و واکنش‌های بسیاری را نیز برانگیخت اما پس از سیلاب اول که در گرگان رخ داد، و همچنین سیل شیراز که به نوعی غافلگیری مسئولان و مردم را در پی داشت و نیز برغم اینکه هم اکنون نیز در برخی از شهرها از جمله پلدختر مشکلات زیادی وجود دارد، اما در ادامه با تلاش مسئولان می‌توان گفت که به نوعی بحران بوجود آمده مدیریت شد.
پیش‌بینی درست تشدید بارش‌ها و مشخص کردن کانون‌های اصلی بارش در استان‌های کرمانشاه، لرستان و خوزستان، تخلیه مراکز جمعیتی که در پایین دست سدها و حاشیه رودخانه‌ها قرار داشتند، دور کردن احشام، مدیریت خروجی سدهای کشور، اطلاع‌رسانی دقیق و مستمر و اعلام هشدار و آماده‌باش از سوی سازمان‌های مسئول، امدادرسانی به آسیب دیدگان، اعلام پرداخت خسارت به سیل زدگان و… از جمله تمهیداتی بود که به مدیریت این بحران بزرگ کمک کرد و باعث شد تلفات جانی سیلاب‌ها کاهش یابد.
از سوی دیگر مدیریت پشت میزنشین، کُند، راکد و متمرکز، معمولاً از تحولات بزرگ عقب می‌ماند. این سبک از مدیریت با انفعال در تصمیم‌گیری و کُندی در اجرا و عدم درک و شناخت و تشخیص به موقع، نمی‌تواند رفع‌کننده مشکلات باشد. در مقابل مدیریت فعال، قوی، با تحرک و قدرت تصمیم‌گیری و ریسک پذیری، مدیریت خستگی‌ناپذیر، مدبرانه و مبتنی بر علم و شایستگی که از آن به عنوان سبک مدیریت جهادی نام برده می‌شود، موجب رفع مشکلات و حرکت پرشتاب کشور خواهد شد.
رهبر معظم انقلاب- ۱۴ فروردین ۹۸- در دیدار مسئولان نظام، سفرای کشورهای اسلامی و جمعی از قشرهای مختلف مردم فرمودند: «هنوز کارهای زیادی برای کاهش آلام مردم سیل زده باقی مانده است. به مسئولان تأکید کرده ام که کارهای اصلی یعنی بازسازی ویرانی ها و جبران خسارتها، از این به بعد است و باید این خسارات و صدمات جبران شود.»
حضور میدانی فرماندهان نظامی از جمله رئیس‌ستادکل نیروهای مسلح و فرماندهان ارتش و سپاه در مناطق سیل زده در ساعات اولیه و در پی آن حضور مسئولان از جمله معاون رئیس‌جمهور، وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی، وزیر نیرو، رئیس‌کمیته امداد امام خمینی، رئیس‌جمعیت هلال احمر، رئیس‌ستاد اجرایی فرمان امام و در نهایت بازدیدهای رئیس‌جمهور از نکات برجسته مدیریتی در حوادث اخیر است که اثبات می‌کند حل مشکلات بزرگ از مسیر مدیریت جهادی و انقلابی می‌گذرد.همچنین تجربه اثبات کرده در بزنگاههای حساس، زیباترین صحنه‌های انسجام، همدلی و مشارکت ملی در ایران اسلامی به منصه ظهور می‌رسد و مردم ایران همچون گذشته و بار دیگر نشان دادند بزرگترین سرمایه انقلاب و نظام اسلامی هستند.
جمع‌آوری بیش از ١٥ میلیارد تومان کمک‌های مردمی برای سیل زدگان توسط هلال احمر و کمیته امداد، حضور مردم در صحنه با مشارکت در ساخت دیوارهای خاکی، حفر کانال، پر کردن کیسه‌های مخصوص شنی، پذیرایی رایگان از مسافران سیل زده، نقل و انتقال مردم محاصره شده در آب، در اختیار قراردادن قایق و ماشین‌آلات شخصی توسط مردم شهرهای مختلف در کنار صبر، تحمل و ایستادگی سیل‌زدگان که عزیزان و یا مال خودشان را از داده اند، نشان‌دهنده بالا بودن آستانه صبر و تحمل و روحیه بسیج‌شوندگی ملی است. ظرفیتی استراتژیک که در آوردگاه‌های حیاتی همچون هشت سال دفاع مقدس، معادلات دشمنان را برهم زد و پیروزی را نصیب ملت ایران کرد و این کشور را به سمت اهداف خود رهسپار نمود.
نکته مهم بعدی اثبات مردم‌داری و مردم‌یاری نیروهای مسلح کشور اعم از ارتش، سپاه، بسیج و ناجاست. نیروهای مسلح که به وظیفه و مأموریت خودشان که تأمین امنیت پایدار است، به خوبی عمل کرده‌اند، در عرصه‌های سازندگی، محرومیت‌زدایی، فرهنگی و اجتماعی نیز خود را به عنوان مدافع، حامی و پشتیبان مردم نشان داده‌اند.
در ماجرای سیلاب‌های اخیر نیز فرمایشات و پیگیری‌های مقام معظم رهبری از مسئولان دولتی و دستور صریح رهبر معظم انقلاب به رئیس ستاد کل نیروهای مسلح برای کمک به سیل‌زدگان و گسیل نیروها و امکانات بیشتر به مناطق سیل زده به گواه مسئولان اجرایی، نقشی تعیین‌کننده در مدیریت بحران، کمک به سیل‌زدگان، مهار و هدایت آب و خدمت‌رسانی به مردم عزیز داشته است.
در چنین شرایطی رسانه‌های معاند که از هر فرصتی برای سیاه‌نمایی، ناامیدسازی مردم و ناکارآمد جلوه دادن نظام استفاده می‌کنند، در ماجراهای اخیر نیز با تصویرسازی، بازنمایی، فرافکنی، دروغ‌پردازی و انواع تکنیک‌های رسانه‌ای گمراه‌کننده به دنبال تحریک افکار عمومی، ناکارآمد نشان دادن مدیران کشور و ترویج یأس و ناامیدی بودند. آنها دقیقاً قصد داشتند از ماجرای سیل و آب گل‌آلود خانه‌های مردم، ماهی خود را صید کنند! این موضوع بار دیگر پرده از چهره واقعی این رسانه‌ها برداشت.
همچنین وقوع سیل در کشور و اظهارات رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و جمعیت هلال احمر ایران مبنی بر اینکه ایران نمی‌تواند هیچ‌گونه منابع مالی را به دلیل تحریم‌های غیرقانونی آمریکا دریافت کند بار دیگر عمق دشمنی سران دولت آمریکا با مردم ایران با این دروغ همیشگی که هدف تحریم‌ها حکومت ایران و نه مردم ایران است، را افشا و ماهیت و چهره واقعی آنها را بیش از پیش در نزد مردم کشورمان رسوا کرد.
نکته دیگر اینکه اگرچه سیل همچون دیگر تهدیدات طبیعی کمتر قابلیت پیش‌بینی دارد، اما این از مسئولیت هیچ فرد و نهادی برای پیشگیری از خسارات و تلفات نمی‌کاهد. اساساً هزینه‌های مورد نیاز برای پیشگیری از وقوع سیلاب‌های بزرگ به مراتب کمتر از هزینه‌های لازم برای مواجهه با آن است. لایروبی رودخانه‌ها و سدها، آزادسازی حریم رودخانه‌ها، آبخیزداری و حفظ مراتع و جنگل‌ها و آینده‌نگری در سدسازی‌ها، عمران شهری و راه‌آهن که در کلام مقام معظم رهبری نیز مورد تأکید قرار گرفت، سهم بزرگی در پیشگیری از صدمات و خسارات دارد که باید از سوی مسئولان اجرایی کشور دنبال شود.
همچنین به گفته کارشناسان اگر ۱۷۲ سد مخزنی کشور وجود نداشت و پنج میلیارد متر مکعب آب شیرین ناشی از سیلاب‌های اخیر در استان‌های مختلف کشور مهار نمی‌شد، به طور قطع یک فاجعه بزرگ انسانی رقم می‌خورد و خسارات و تلفات سیلاب‌های اخیر به خصوص در شهرهای بزرگ کشور صدها برابر افزایش می‌یافت. اکنون با مشاهده کارآمدی اکثر سدهای موجود در کشور می‌توان قضاوت کرد که هجمه‌ها و تردیدهایی که طی سالیان گذشته برای کارآمدی و ضرورت سد سازی در کشور وجود داشت، از روی اشتباه، ناآگاهی و احتمالاً غرض‌ورزی بوده است.
به گفته وزیر نیرو وجود این دو سیلاب اخیر سبب شد بیش از ۵ میلیارد متر مکعب آب شیرین علاوه بر روان‌آب‌های قبلی در مخازن سدهای کشور جمع‌آوری شود که ذخیره بزرگی برای کشور به شمار می‌رود. همچنین در پی سیلاب‌های اخیر ۴۰ تالاب بزرگ سیراب شد و ارتفاع دریاچه ارومیه افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت. این موضوع ملموس‌ترین پیامد مثبت سیلاب‌های اخیر در کشور بوده است که می‌تواند از اندوه مردم عزیز بکاهد.
در نهایت اینکه اگرچه با تمهیدات صورت گرفته تلفات جانی در ادامه این بحران طبیعی افزایش چشمگیری نداشت، اما همان طور که مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان نظام، سفرای کشورهای اسلامی و جمعی از قشرهای مختلف مردم فرمودند هنوز کارهای زیادی برای کاهش آلام مردم سیل زده باقی مانده است، کارهای اصلی یعنی بازسازی ویرانی‌ها و جبران خسارتها، از این به بعد است و باید این خسارات و صدمات جبران شود.
