بیشتر بخوانید:
بولتون در بیانیه خود نوشت: «آمریکا قصد جنگ با رژیم ایران را ندارد اما کاملاً آماده واکنش نشان دادن به هرگونه حمله‌ای چه از سوی سپاه پاسداران، نیروهای نظامی متعارف ایران یا گروه‌های نیابتی (ایران) است».
بولتون با این حال نگفته است به کدام اقدامات تحریک‌آمیز ایران اشاره دارد. در این میان بررسی اخبار مربوط به ناوگروه آبراهام لینکلن نشان می‌دهد این ناوگروه از یک ماه پیش یعنی از تاریخ هشتم آوریل از بندر ویرجینیا خارج شده و قرار بوده است برنامه‌ای روتین و از پیش تعیین‌شده برای حمایت از عملیات‌های نیروی دریایی آمریکا در آب‌های بین‌المللی داشته باشد.
ایلان گلدن‌برگ، مدیر بخش امنیت خاورمیانه در اندیشکده مرکز امنیت آمریکای نوین نیز در حساب توئیتری خود بیان کرده است: اعزام یک ناوگروه به سنتکام، اقدام غیرمعمولی نیست و احتمالاً اقدامی عادی بوده که از مدت‌ها قبل برنامه آن چیده شده است. حدس من آن است که این موضوع فرصتی برای تلاش به‌منظور ارعاب ایرانی‌هاست نه چیز بیشتر.
اگرچه جان بولتون اعلام کرده این ناوگروه تنها برای هشدار دادن به ایران به منطقه فرستاده شده است اما سایت نیروی دریایی ایالات متحده در خبر مربوط به عملیات‌های مرتبط با این ناوگروه بیان کرده است این عملیات از یک ماه پیش به صورت روتین برنامه‌ریزی شده است. این ناو جنگی در حالی با عنوان و ادعای مقابله با مشکلاتی که قرار است ایران برای نیروهای دریایی آمریکا ایجاد کند، به منطقه فرستاده شده که به گزارش گاردین، ماهیت این مشکلات هنوز مشخص نیست. در عین حال روزنامه گاردین خاطرنشان کرده است این اقدام بولتون در شرایطی است که برخی تحلیلگران در واشنگتن بر این عقیده‌اند که جان بولتون دنبال به راه انداختن جنگ است. با این حال جنگی که روزنامه گاردین از آن یاد می‌کند، نه جنگ با ایران، بلکه جنگ احتمالی آمریکا با ونزوئلاست. روزهای انتهایی هفته گذشته بود که رسانه‌ها اعلام کردند تلاش آمریکا و خوان گوایدو، رئیس‌جمهور خودخوانده ونزوئلا برای به راه انداختن کودتا در این کشور ناکام مانده است. گوایدو نیز شخصاً و به صورت رسمی روز یکشنبه اذعان کرد این کودتا شکست خورده است. کاخ سفید به قدری از این ماجرا عصبانی بود که به صدور چند بیانیه اکتفا کرد و خبرها حکایت از این داشت که ترامپ، جان بولتون را مسؤول این شکست می‌داند. ترامپ بعد از این شکست گفته بود با دقت حوادث ونزوئلا را رصد می‌کند. با این حالا برخی رسانه‌ها، از جمله پایگاه خبری هیل که مرتبط با کنگره آمریکاست، روز یکشنبه گزارش دادند اختلافات بین ترامپ و مشاور امنیت ملی‌اش بر سر گزینه‌های پیش‌رو درباره ونزوئلا بالا گرفته است. این پایگاه خبری- تحلیلی در ادامه آورده است: ترامپ تاکنون بارها عدم تمایلش به استفاده از نیروی نظامی را اعلام کرده ولی با این حال در ماجرای ونزوئلا بیان کرده است که همه گزینه‌ها را روی میز نگه می‌دارد. این مسأله اما چندان هم باب میل بولتون نیست و او به چهره‌ای تبدیل شده است که به صورت علنی از هر گونه اقدام نظامی حمایت می‌کند. این پایگاه خبری در عین حال اعتقاد دارد شکاف عمیقی بین ترامپ و مشاورانش درباره مسائل مختلف و مرتبط با سیاست خارجی به وجود آمده است. ترامپ قصد ندارد هیچ‌وقت «ماشه را بچکاند» اما بولتون بشدت دنبال به راه انداختن اقدام نظامی در ونزوئلاست.
بعد از شکست کودتا در ونزوئلا، شکست در مذاکرات با کره‌شمالی و آزمایش‌های جدید موشکی این کشور، و در عین حال شکست گفت‌وگوهای تجاری آمریکا و چین، بولتون در پی فرار به جلو و سوق دادن افکار عمومی به سمت ایران است. به همین دلیل نیز قصد دارد دوگانه جنگ- مذاکره را که زمانی جرج بوش در مقابله با ایران در پیش گرفته بود دوباره راه بیندازد. این پروژه البته در رسانه‌های ایرانی نیز همان زمان در تمام مدتی که ایران با آمریکا بر سر فعالیت‌های هسته‌ای‌اش مذاکره می‌کرد دیده می‌شد. شاید به همین دلیل باشد که رسانه‌های طرفدار مذاکره با ترامپ و آمریکا از روز دوشنبه فعالیت خود را برای راه انداختن دوباره دوگانه جنگ- مذاکره آغاز کرده‌اند. این روزنامه‌ها با برجسته کردن گزاره جنگ و ضریب دادن به آن، می‌خواهند یک بار دیگر زمینه را برای مذاکرات ظریف با آمریکایی‌ها فراهم کنند. تلاش این رسانه‌ها برای بزرگنمایی تهدید جنگی در حالی است که پیش از این نیز محمدجواد ظریف در اظهارنظری عجیب مدعی شده بود احتمال درگیری تصادفی ایران و آمریکا وجود دارد. اظهارنظر ظریف البته با واکنش سریع سرلشکر قاسم سلیمانی مواجه شد. سرلشکر سلیمانی تصریح کرد کاخ سفید به هیچ عنوان دنبال درگیری نظامی ولو درگیری بسیار محدود و نقطه‌ای علیه ایران نیست و کسانی که این اظهارات دروغ را مطرح می‌کنند در زمین دشمن بازی می‌کنند. البته تلاش‌های جریان غربگرای داخلی برای بزرگنمایی خطر جنگ، با تاکید اخیر رهبر انقلاب مبنی بر نبود آرایش جنگی نظامی در آمریکا تا حدود زیادی نقش بر آب شد و نشان داد در مجموعه تصمیم‌گیر نظام، برآورد دقیقی از سیاست ارعاب آمریکایی‌ها وجود دارد و در این میان، دست و پا زدن‌های جریان ورشکسته سیاسی داخلی بی‌فایده خواهد بود.
از سوی دیگر تلاش رسانه‌های نزدیک به ظریف برای برجسته‌سازی ماجرای غیرواقعی جنگ این بار در حالی است که حتی رسانه‌های آمریکایی نیز با تعجب و شگفتی به بیانیه بولتون و اشاره‌اش به ایران پرداخته و بیان کرده‌اند هیچ تحرکی از سوی ایران مشاهده نشده که نشان دهد قرار است درگیری‌ای بین نیروهای ایرانی و آمریکایی در منطقه رخ دهد. بسیاری از رسانه‌های آمریکایی بر این باورند که بولتون از عزیمت ناوگروه آبراهام لینکلن به سمت خاورمیانه که از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده بود استفاده کرده و سعی دارد ایران را بترساند تا پای میز مذاکره با ترامپ برود. شبکه خبری ان‌بی‌سی آمریکا در این‌باره نوشته است: مواضع بولتون در تناقض عجیبی با مواضع کاخ سفید قرار دارد و در شرایطی که کارشناسان وزارت خارجه آمریکا اعتقاد داشتند معافیت برخی کشورها از تحریم‌های ایران باید ادامه داشته باشد، او به همراه مایک پمپئو اعلام کردند معافیت‌ها دیگر تکرار نخواهد شد و به سمت سیاست صفر کردن میزان صادرات نفت ایران رفتند.
میکا زنکو، تحلیلگر آمریکایی نیز در این‌باره اظهار داشت: «توسل بولتون به استقرار روتین ناو لینکلن در منطقه استحفاظی سنتکام برای ترساندن ایران، یک تهدید توخالی و به طور خاصی ضعیف است». لفاظی‌های جان بولتون و ترامپ علیه ایران البته تازگی ندارد؛ چندی پیش و در اولین سال ریاست‌جمهوری ترامپ نیز او بیان کرد به‌خاطر اینکه او بر سر کار آمده، ایران دیگر فعالیتی علیه آمریکا در خلیج‌فارس ندارد، البته ترامپ به این مسأله اشاره نکرد که از ابتدای ریاست‌جمهوری او تا همین چندی پیش اصولاً آمریکایی‌ها در خلیح‌فارس ناوگروه نداشتند که ایران بخواهد با آنها مواجهه‌ای داشته باشد!
پایان تاریخ مصرف استراتژی دیوانگی
دولت فعلی آمریکا اساساً به دلیل وضعیت داخلی آمریکا و نیز نگاه کاسبکارانه رئیس‌جمهور آمریکا، تمایلی به جنگ با کشورها ندارد. این موضوع از سیاست‌های انتخاباتی ترامپ هم مشخص است و رفتارهای او طی ۳ سال اخیر نشان داده است او بشدت از جنگ و درگیری نظامی اجتناب می‌کند. جاخالی مفتضحانه آمریکا در ماجرای حمله به سوریه به وضوح برای همه کشورها ثابت کرد دیوانه‌نمای کاخ سفید به هیچ‌وجه مرد جنگ و درگیری نظامی آن هم با کشورهایی مانند ایران نیست. با این حال اما در این گزارش‌ها و بویژه در گزارش «بولتون‌جان ترامپ» نقش جان بولتون در سیاست ارعاب کاخ سفید با جزئیات توضیح داده شد. در این گزارش آمده است که بولتون به دلیل چهره جنگ‌طلبی که از او در افکار عمومی ایجاد شده، نقش چماق را در سیاست مرد دیوانه ایفا می‌کند تا دوز دیوانگی هیات حاکمه کاخ سفید را بالا ببرد. البته در این ۲ گزارش نشانه‌هایی از تمایل بولتون به سیاست چماق و هویج و در نهایت تمایل بیشتر او به مذاکره مورد اشاره قرار گرفته است. از جمله این نشانه‌ها تمایل بولتون به ارعاب و ترساندن گروه‌های مقاومت، از جمله حزب‌الله لبنان برای اینکه در نهایت این گروه تن به مذاکره با آمریکا دهد مورد اشاره قرار گرفته است.
اکنون درباره ایران نیز دقیقاً سیاست مرد دیوانه نیکسون یا همان استراتژی دیوانگی ترامپ در حال اجراست؛ از یک‌سو چهره جان بولتون به‌عنوان یک جنگ‌طلب و دیوانه در قامت مشاور امنیت ملی ترامپ بشدت برجسته می‌شود تا سیاست ارعاب و ترساندن ایران با شدت و هجمه رسانه‌ای و با همراهی یک جریان غربگرای داخلی انجام شود و همزمان اینگونه وانمود می‌شود که ترامپ در نهایت با این موضوع یعنی جنگ با ایران و اقدامات بولتون مخالف است. این دوگانه‌نمایی سیاست در کاخ سفید در نهایت گزاره «مذاکره» را موجه می‌کند. یعنی اینکه عده‌ای در ۲ کشور این موضوع را مطرح و برجسته کنند که برای آنکه سیاست جنگ‌طلبانه بولتون به نتیجه نرسد، باید ایران اقداماتی برای مذاکره انجام دهد، چراکه ترامپ نیز مایل به مذاکره است و از این طریق خطر جنگ رفع می‌شود.
این نقشه ساده‌لوحانه مدت‌ها قبل برای ایران فاش شد و به عبارت دقیق‌تر، دست آمریکایی‌ها مدت‌هاست برای ایران رو شده است. اظهارات اخیر رهبر انقلاب مبنی بر اینکه ایران در حال جنگ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با آمریکاست و نه جنگ نظامی، و تصریح ایشان مبنی بر اینکه آمریکا آرایش نظامی جنگی علیه ایران ندارد، نشان داد نظام جمهوری اسلامی فهم واقع‌بینانه‌ای از سیاست‌های آمریکا علیه ایران دارد و بر همین اساس رفتار عاقلانه و مدبرانه‌ای در برابر کشوری که تنها حربه باقی‌مانده‌اش علیه مردم ایران تحریم‌هاست، اتخاذ خواهد کرد. از سوی دیگر، اقدام اخیر کاخ سفید در قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست به اصطلاح گروه‌های تروریستی، هر نوع موضوع مذاکره را برای مدت‌ها از میز مناسبات ایران و آمریکا برداشت، چراکه به صورت آشکار یک اقدام علیه امنیت ملی ایرانیان بوده است. بر همین اساس اندیشکده‌های آمریکایی نیز اذعان کردند با این اقدام، نه در دولت فعلی آمریکا و نه در دولت‌های آینده آمریکا، امکان مذاکره طرفین وجود نخواهد داشت.
انتقاد سرلشکر سلیمانی پس از اظهارات نسنجیده ظریف
ظریف: این نگرانی وجود دارد که هر سوءتفاهم کوچکی به یک درگیری همه‌جانبه نظامی منجر شود!
سرلشکر سلیمانی: شما بعضی وقت‌ها از زبان دشمن حرف می‌زنید. به جای آنکه واقعیت دشمن را بدانید، قدرت دشمن را بالا می‌برید
محمدجواد ظریف هفته گذشته در گفت‌وگو با ایندیپندنت گفته بود: ما معتقد به قریب‌الوقوع بودن جنگ میان ایران و آمریکا نیستیم اما اتفاقات ساده می‌تواند به یک درگیری تمام‌عیار منجر شود؛ مثل آنچه در ژانویه سال ۲۰۱۶ رخ داد و چند سرباز آمریکایی از سوی سپاه بازداشت شدند؛ اگر ارتباط ما با طرف آمریکایی- جان کری- نبود ما قادر به کنترل اوضاع نبودیم؛ حالا هم این نگرانی وجود دارد که در نبود کانال ارتباطی میان دو کشور، هر اتفاق یا سوءتفاهم کوچکی مثلاً در خلیج‌فارس یا در تنگه هرمز به یک درگیری همه‌جانبه نظامی منجر شود! اظهارات نسنجیده ظریف در شرایطی مطرح شد که سرلشکر سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که شخص وزیر امور خارجه بارها از حمایت‌های او بویژه در ماجرای استعفایش تقدیر و تشکر کرده بود، اینگونه اظهارات را بر خلاف واقعیت دشمن برشمرد و تاکید کرد نباید قدرت دشمن را بالا برد.
واکنش صریح سرلشکر سلیمانی به اظهارات نسنجیده ظریف که به فاصله یک روز نیز بیان شد، موید این واقعیت است که بیان اظهارات خلاف واقع درباره حمله آمریکا به ایران از سوی برخی مسؤولان تا چه حد مخرب و آسیب‌زاست. سرلشکر سلیمانی شامگاه شنبه با اشاره به احتمال درگیری نظامی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، تأکید کرد: «دشمن می‌گوید ما نباید اقدامی انجام بدهیم، چون هرگونه اقدام نظامی در این مقطع ممکن است ما را به یک جنگ بی‌پایان بکشاند و همه منافع ما را به‌خطر بیندازد». سردار سرلشکر قاسم سلیمانی در تازه‌ترین سخنرانی خود گفته است: الان خود دشمن چه می‌گوید؟ همین دشمنی که جان بولتون و سازمان سیا [در رأس آن قرار دارند] … می‌دانید سازمان سیا به ترامپ چه می‌گوید؟ - تازه اینها تندروهای‌شان هستند- می‌گویند نباید با ایران درگیر شد- ولو در (یک) نقطه- بعضی‌ها می‌گویند آمریکا با ما درگیر جنگ نمی‌شود اما اگر درگیر جنگ هم شد، «جنگ نقطه‌ای» است. مثلاً یک نقطه ما را می‌زند. اما تصور دشمن چیست؟ شما بعضی وقت‌ها از زبان دشمن حرف می‌زنید. به جای آنکه واقعیت دشمن را بدانیم، قدرت دشمن را بالا می‌بریم؛ به جای آنکه قدرت دشمن را بشناسیم. دشمن می‌گوید ما نباید اقدامی انجام بدهیم، چون هرگونه اقدام نظامی در این مقطع ممکن است ما را به یک جنگ بی‌پایان بکشاند و همه منافع ما را به‌خطر بیندازد. من اطلاعات را می‌گویم، نه تحلیل».
منبع: وطن امروز
۱۱:۳۸ - ۱۳۹۸/۰۲/۱۷
۱۲:۲۹ - ۱۳۹۸/۰۲/۱۷
