به گزارش مشرق، روز یکشنبه خبر «بسیار مهمی» در رسانه‌ها منتشر شد که ابتدا به دلیل میزان بالای اهمیت خبر، رسانه‌ها به دنبال یافتن منابع آن رفتند چرا که باور کردن آن سخت بود: حمله به بندر مهم نفتی «الفجیره امارات و منهدم شدن ۷ یا ۱۰ کشتی بزرگ نفتکش!»

بیشتر بخوانید:

پرسش‌های بی‌پاسخ حادثه بندر فجیره

المیادین: ارتش آمریکا به روند تحقیقات حملات فجیره کمک می کند

تعداد کشتی‌های آسیب‌دیده در فجیره

منبع خبر، شبکه تلویزیونی «المیادین» بود. جست و جو برای یافتن منابع دیگری که این خبر مهم را تایید کنند نیز بی‌نتیجه بود. جز شبکه‌های اجتماعی و چند خبرگزاری داخلی که عیناً خبر را نقل قول کرده بودند، تقریباً هیچ رسانه مهم خارجی آن را پوشش نداده بود. خبرگزاری رسمی امارات هم خیلی ساده اعلام کرد این خبر کذب محض است و تردد در این بندر همچون روزهای عادی در جریان است. فرماندار فجیره هم این خبر را «دروغ» دانست و رد کرد.

اما در ادامه المیادین اعلام کرد لیست نفتکش‌هایی که در انفجار بندر الفجیره آتش گرفته بودند، را منتشر می‌کند. طبق این گزارش نفتکش‌های «المرزوقه، المیراج، المجد، الامیحجال و خمس ۱۰» در جریان انفجارهای روز یکشنبه دچار آتش سوزی شده‌اند اما اطلاعات بیشتری در این خصوص منتشر نشده است. ۱۶ ساعت پس از سانسور شدید این خبر از سوی مدعیان غربی دفاع از آزادی گردش اطلاعات، وزارت خارجه امارات این خبر را تایید کرد اما به سبک خودش! امارات از «اقدامات خرابکارانه علیه چهار کشتی تجاری» در این بندر خبر داد: «چهار فروند کشتی تجاری غیرنظامی از ملیت‌های مختلف، در نزدیکی آب‌های سرزمینی امارات در خلیج عمان، در ساحل شرقی نزدیک به امارت الفجیره و نزدیک به آب‌های منطقه‌ای و آب‌های اقتصادی امارات، هدف عملیات خرابکارانه قرار گرفته است…طرف‌های ذی‌ربط در کشور، همه اقدامات لازم را اتخاذ کرده‌اند و تحقیقات درباره شرایط حادثه با همکاری طرف‌های داخلی و بین‌المللی در جریان است. طرف‌های ذی‌ربط تحقیق می‌کنند و پس از پایان تحقیقات نتایج، آن را ارائه خواهند کرد».

وزارت خارجه امارات که ۱۶ ساعت قبل‌تر به راحتی دروغ گفته و این حادثه را از اساس کذب دانسته بود این بار ادعا کرد: «بندر الفجیره بدون هیچ توقفی مشغول به کار است و مطالب گفته شده درخصوص وقوع حوادث در بندر فجیره صحت ندارد». در برخی شبکه‌های اجتماعی حتی اعلام شده بود که این کشتی‌ها با پهپاد مورد حمله قرار گرفته‌اند.

عربستان هم اعتراف کرد

خالد فالح، وزیر انرژی عربستان هم با تایید وقوع «حادثه خرابکاری» در این بندر مهم تلاش کرد، زهر این خبر را بگیرد آنجا که گفت: «طی عملیاتی خرابکارانه چهار کشتی در دریای عمان هدف قرار گرفته‌اند… دو کشتی متعلق به عربستان هستند. بلافاصله یک تیم تحقیقات بین‌المللی وارد الفجیره شده تا ابعاد آن را بررسی کند.»

واکنش رسانه‌های اماراتی

رسانه‌های امارات در بحبوحه انتشار این خبر در شبکه‌های اجتماعی و دست دست شدن آن در برخی رسانه‌های غیر عربی و غربی، پیروزی تیم منچستر سیتی در انگلیس را که در تملک منصور بن زاید شاهزاده اماراتی قرار دارد در صدر خبرهای خود قرار داده بودند!

همچنین رسانه‌های اماراتی پیام‌های تبریک منصور بن زاید و انور قرقاش (وزیر مشاور در امور خارجه امارات) درباره پیروزی این تیم انگلیسی را منتشر کردند و قرقاش حتی یک کلمه درباره آنچه که در کشورش اتفاق افتاد حرف نزد.

وحشت از تبعات حادثه

دلیل سانسور عجیب، شدید و هماهنگ این خبر، هراس از پیامدهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی این انفجارها عنوان شده است، چرا که امارات مدعی است که به دلیل امنیت حاکم در این کشور توانسته است اقتصاد خود را شکوفا کند. در چنین شرایطی انفجار در یکی از مهم‌ترین بندرهای امارات می‌تواند تبعات زیادی برای اقتصاد این کشور داشته باشد.

برخی از کارشناسان معتقدند نگرانی از افزایش قیمت نفت باعث شد مقامات اماراتی دست به سانسور خبری در این خصوص زده و وقوع هرگونه حادثه را تکذیب کنند و سرانجام آن را حادثه‌ای کوچک جلوه دهند، به همین دلیل تاکنون تصویر یا فیلمی از این حادثه به رسانه‌ها درز نکرده یا اگر منتشر شده، از تصاویری استفاده شده که میزان خسارت را ناچیز جلوه دهد!

اما «ایدی کوهین» روزنامه‌نگار و پژوهشگر مشهور اسرائیلی صبح روز دوشنبه (امروز) فیلمی را در حساب توییتر خود با عنوان «فیلم آتش‌گرفتن یکی از نفتکش‌هایی که روز گذشته منفجر شد» منتشر کرد که نشان می‌داد یک کشتی باری دچار حریق شده و تماماً در حال سوختن است. کوهین اما لحظاتی بعد بدون هیچ توضیحی این فیلم را از صفحه توییتر خود حذف کرد!

اهمیت فوق‌العاده الفجیره

الفجیره با مساحتی در حدود ۱۱۶۵ کیلومترمربع و جمعیتی بالغ بر ۱۳۰ هزار نفر، یکی از هفت امیرنشین امارات متحده عربی است. بندر الفجیره، تنها بندر نفتی و صنعتی کشور امارات در حاشیه دریای عمان است؛ چند سال قبل بود که اماراتی‌ها یک خط لوله انتقال نفت به طول ۳۷۰ کیلومتر از ابوظبی به این بندر کشیدند تا به زعم خودشان تنگه هرمز را دور بزنند. این درحالی است که خط لوله مذکور تنها در قالب یک طرح ملی کشور امارات تعریف می‌شود و نه یک طرح فراملی و بین‌المللی تا بتوان آن را رقیبی برای یک آبراه بین‌المللی قلمداد کرد به‌گونه‌ای که توانایی دور زدن تنگه هرمز را به سایر کشورهای حوزه خلیج‌فارس بدهد. نباید فراموش کرد بندر فجیره وابستگی به کشتی‌های عبور کرده از تنگه هرمز دارد و اگر روزی این آبراه راهبردی به هر دلیلی خالی از تردد کشتی‌ها گردد، بدون شک ضربه بزرگی متوجه بندرگاه فجیره خواهد شد.

فاصله الفجیره با تنگه هرمز موجب شده تا حاکمان شیخ نشین امارات برای دور زدن تنگه هرمز و صادرات نفت خام خود به این بندر نگاه ویژه‌ای داشته باشند. نتیجه این نگاه ویژه در سال‌های گذشته سرازیر شدن سیل سرمایه‌های خارجی برای ساخت ترمینال بزرگ نفتی در این بندر بوده است. هم‌اکنون شرکت‌های بزرگ نفتی همچون اکسون موبیل، شل و توتال در این بندر گرد آمده‌اند تا ۷۵ درصد نفت این شیخ نشین را از این ترمینال صادر کنند تا نفتکش‌های اماراتی مجبور به گذشتن از تنگه هرمز نباشند.

واکنش‌ها

سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران حوادث روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت برای چند کشتی در دریای عمان را نگران‌کننده و تاسف بار خواند و خواهان روشن شدن ابعاد دقیق این حادثه شد. وی با اشاره به تاثیر منفی این حوادث بر سلامت کشتیرانی و امنیت عبور و مرور دریایی نسبت به هرگونه دسیسه از سوی بدخواهان جهت برهم زدن ثبات و امنیت در منطقه هشدار داد و خواهان هوشیاری کشورهای منطقه نسبت به هرگونه ماجراجویی از سوی عوامل خارجی شد. اداره امور دریایی آمریکا نیز به کشتیران‌ها درخصوص تردد در دریای عمان هشدار داد و از آنها خواست تا به هنگام عبور از بندر «الفجیره»، نهایت احتیاط را به کار گیرند. شورای همکاری خلیج‌فارس هم در بیانیه‌ای «عملیات خرابکارانه علیه چهار کشتی تجاری» در نزدیکی آب‌های منطقه‌ای امارات را محکوم کرد. وزارت خارجه مصر نیز با صدور بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن حادثه بندر الفجیره، بر همبستگی با دولت و ملت امارات برای مقابله با تمامی چالش‌ها و تمامی تلاش‌های مربوط به برهم زدن ثبات امارات، تأکید کرد.

سقوط بورس و افزایش قیمت نفت

به دنبال این حادثه شاخص بورس‌های تمام کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به‌شدت کاهشی شد. سقوط حدود ۴درصدی بورس دبی، ابوظبی و عربستان پس از حملات انجام‌شده به نفتکش‌های سعودی و اماراتی موجب ملتهب‌شدن بازار در این دو کشور شده است. همچنین شاخص بورس در اغلب کشورهای اروپایی و جهانی روند کاهشی داشته است. قیمت نفت نیز حدود نیم درصد بالاتر رفت. اهمیت اتفاقات در فجیره از آن جهت بود که این بندر، دومین بندر بزرگ بانکرینگ یا همان سوخت‌رسانی به کشتی‌ها و نفتکش‌ها در جهان است. همچنین نزدیکی این بندر به منابع نفت و گاز خاورمیانه و بارگیری روزانه ۱/۵ میلیون بشکه نفت خام از این بندر، بر اهمیت آن افزوده است.