به گزارش مشرق، محمد ایمانی تحلیلگر مسائل سیاسی و فعال رسانه‌ای در کانال تلگرامی خود نوشت:
مذاکره و چانه زنی، مربوط به قبل از قرارداد است. وقتی توافقی منعقد شد، فقط باید اجرا شود. اگر یک طرف زیر توافق زد، باید وادارا کرد به تعهد خویش برگردد. اگر باز نگشت، قرارداد عملا لغو شده و نقض کننده، باید خسارت بپردازد.
دولت پس از دو سال مذاکره، توافقی را منعقد کرد که متاسفانه فاقد مختصات یک توافق ضابطه مند و هوشمندانه بود. به تعبیر مجله تایم، آمریکایی ها، حقوق ایران را "سر هم بندی" کردند! آنچه تعهدات ایران بود، همگی در کمتر از دو ماه- تا 27 دی 94- انجام شد:
- بتن‌ریزی و تغییر کاربری راکتور آب سنگین اراک.
- کاهش ذخیره اورانیوم غنی شده، از ۱۰ هزار کیلو به ۳۰۰ کیلوگرم و خروج مازاد آن از کشور.
- توقف غنی‌سازی 20 درصد و انجام آن صرفا در سقف 3/67 درصد.
- توقف غنی‌سازی در فردو .
- برچیدن سانتریفیوژها و کاهش آن از ۱۹ هزار به ۶۰۱۴ دستگاه.
- ممنوعیت فعالیت سانتریفیوژهای پیشرفته.
- ممنوعیت ساخت تأسیسات جدید.
- اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی ویژه، فراتر از استاندارد آژانس و معاهده NPT.
تازه روز 27 دی را روز اجرای توافق نامگذاری کردند؛ یعنی آغاز انجام تدریجی تعهدات آمریکا و اروپا. توافق نه همزمان اجرا شد و نه پایاپا و متوازن. آنها چون امتیازات را نقد، یک جا و پیشاپیش گرفته بودند، انگیزه ای برای برداشتن واقعی تحریم ها نداشتند.
آمریکایی ها بارها در دولت اوباما، خلاف توافق عمل کردند و آخر سر هم با اطمینان از این که دولت ایران از برجام خارج نمی شود و به تعهدات تعهدات ادامه می دهد، رسما از برجام خارج شدند.
آمریکا، طرف اصلی توافق بود و با خروج آنها عملا برجام ملغی محسوب می شد. اما دولت ما نه می خواست و نه می توانست شکایتی به محکمه ای معتبر ارائه کند.
توافق نا همزمان و نامتوازن، ضمانت اجرا هم نداشت، و ضمنا فاقد مکانیسم شکایت و پیگرد حقوقی نقض آن بود. البته تعهدات ایران به واسطه آژانس، تحت نظارت دایمی و دقیق است!
اکنون دولت و وزارت خارجه باید تکلیف تحمیل یکطرفه را با پایان دادن به تعهدات روشن کند. اما در کمال شگفتی می بینیم مجددا به فضای مذاکره و چانه زنی ! که کاری پیشا توافقی است، باز گشته اند. با این تفاوت که امتیازات را داده اند و دستشان در مذاکره خالی است!
امروز برای دومین بار ظرف چند هفته اخیر مشاور ماکرون رئیس جمهور فرانسه به ایران می آید. روز قبل از پایان ضرب الاجل ایران هم، روحانی با ماکرون گفت و گو کرد و وعده مذاکرات مجدد را گرفت (!) به همین منوال، دو هفته قبل، آقای عراقچی به وین رفت و به جای مطالبه تعهدات برجامی، درباره بسته هیچ و پوچ و توهین آمیز موسوم به اینستکس مذاکره کرد.
وقتی هم برگشت، اینستکس را مثبت اما ناکافی خواند و آقای ظریف نیز مدعی شد اینستکس دارای ارزش راهبردی است، چون اروپا از آمریکا فاصله می گیرد(!) اینها را بگذارید کنار چند نوبت اعتراف روحانی و ظریف مبنی بر این که اروپا اراده ای از خود ندارد.
چک و چانه زدن ها باید قبل از تیر 94 که برای فتح الفتوح برجام جشن و پایکوبی راه انداختند، انجام می شد. اما 14 ماه هم پس از خروج آمریکا، با اروپایی های دغلباز مذاکره و چانه زنی کردند. یک سال است ظرف مذاکره اشباع شده و باز هم در آن، مذاکره می ریزند. اکنون زمان اقدام و شوک متقابل است.
اگر در نوشتن توافق، قاطعیت و توازن به خرج ندادند، لا اقل امروز، قاطع و متقارن رفتار کنند. و گرنه از نگاه دشمن، قبول مذاکره، به التماس از سر ناچاری تلقی خواهد شد. ادعای کاهش تعهدات و حفظ کلیت آن در عمل، پالس خطرناکی درباره خط قرمز نداشتن دولت به دشمن می فرستد.
جهنمِ خسارات انبوه برجام ؛ اصلا فدای سر دولت! اما باید حیثیت و پرستیژ بازدارنده خود را که در انظار جهانی زیر علامت سوال است، در تراز اقتدار ملت و نظام بازسازی کنند. در غیر این صورت، در هر مذاکره دیگری فقط حرف زور خواهد شنید.
