از چند منظر می‌توان روی سکو نرفتن تیم ملی والیبال ایران در این دور از مسابقات لیگ ملت‌ها را فرصت سوخته و از دست رفته دانست؛ نکاتی که شاید با اشاره به آن‌ها بتوان دلیل این اظهار نظر را بهتر دانست.

*سالی که ایران بیشترین شانس را برای کسب سکو داشت

به گفته بسیاری از کارشناسان والیبال، امسال تنها سالی بود که تیم ملی ایران می‌توانست با توجه به شرایط موجود راحت‌تر از سال‌های گذشته در لیگ ملت‌ها روی سکو برود، چرا که چند فاکتور مهم را برای گرفتن نتیجه در اختیار داشت. از وجود تجربه در میان بازیکنان تا نیروی جوانی، همه و همه دلایلی بودند که انتظارات از تیم ملی را بالاتر می‌برد.

در این دوره از رقابت‌ها، به دلیل نزدیک بودن بازی‌های انتخابی المپیک و مسابقات اروپایی، اکثر قدرت‌های اصلی والیبال دنیا که در قاره سبز حضور دارند از تیم‌های اصلی خود برای شرکت در لیگ ملت‌های والیبال ۲۰۱۹ استفاده نکرده بودند، اما ایران با توجه به هدف کادر فنی که رفتن به روی سکو بود، با همه توان خود در این رقابت‌ها شرکت کرده بود که به همین دلیل اکثر اهالی والیبال و هواداران انتظار کسب سکو از سرو قامتان را داشتند.

محمد ترکاشوند کارشناس والیبال ایران در گفت و گو با ایسنا در این مورد گفت: "امسال شاید تنها سالی بود که ما می‌توانستیم در لیگ ملت‌ها روی سکو برویم. تیم‌های پرقدرت جهان به جز برزیل تقریباً با ترکیب دوم خود در لیگ ملت‌ها حضور دارند و این موضوع شانس موفقیت تیم ملی ایران را بالاتر می‌برد. بازیکنان ما در لیگ‌های معتبر جهانی بازی می‌کنند و همین مسئله تجربه تیم ما را بالاتر برده است. ما همچنین جوانان خوبی داریم که در کنار باتجربه تیم خوبی را برای ایران تشکیل داده‌اند، از نظر من بهترین فرصت بود که امسال به جمع چهار تیم پایانی این رقابت‌ها صعود کنیم."

با این حال این اتفاق رخ نداد تا حسرت صعود به نیمه‌نهایی و کسب سکوی لیگ ملت‌ها بر دل تیم ملی و هواداران والیبال ایران بماند. در حالی که انتظار می‌رفت تیم ملی ایران با تکرار برد مرحله مقدماتی مقابل تیم لهستان صعودش به نیمه‌نهایی را قطعیت ببخشد، در عین ناباوری با عملکردی ضعیف ۳-۱ نتیجه را واگذار کرد تا کار صعودش به بازی مقابل برزیل پر مهره بکشد، سپس با باخت مقابل این تیم نیز از دور رقابت‌ها کنار رفت. اتفاقی که ترکاشوند پیشکسوت والیبال ایران در مورد آن گفته بود: "ما مقابل لهستان حق اشتباه نداریم و باید هر طور که شده کار صعود را مقابل این تیم یکسره کنیم. برزیل تیم قدرتمندی است و بهتر است کار صعود به جمع چهار تیم پایانی را با برد مقابل تیم جوان لهستان به پایان برسانیم."

*فرصت ندادن به جوانان و خستگی با تجربه‌ها

یکی دیگر از نکاتی که کمرنگ بودن آن را می‌توان نقطه ضعف والیبال ایران در لیگ ملت‌ها دانست، استفاده بسیار کم از جوانان در بازی‌ها بود. قطعاً عملکرد فوق‌العاده تیم ملی ایران در دور مقدماتی لیگ ملت‌ها قابل احترام است و نمی‌توان آن را زیر سوال بود، چرا که با بردهای متعدد خود شادی را به هواداران هدیه کرد، اما یکی از نکات مهم میدان دادن به جوانان بود که این اتفاق رخ نداد.

مصطفی کارخانه کارشناس والیبال ایران درباره عملکرد تیم ملی والیبال در مسابقات لیگ جهانی والیبال گفت: "در مرحله اول این مسابقات عالی ظاهر شدیم و توانستیم در بین ۱۶ تیم به جایگاه دومی دست پیدا کنیم اما در مرحله دوم لیگ ملت‌ها خستگی بیش از حد بازیکنان باعث شد نتوانیم عملکرد خوبی داشته باشیم. اگر کمی بیشتر هوشیار بودیم و از تمام ظرفیت‌های خود (جوانان) استفاده می‌کردیم، می‌توانستیم جایگاه بهتری را به خود اختصاص دهیم. اگر به بازیکنان جوان بازی داده می‌شد ممکن بود که همین مقام فعلی و جایگاه را نداشتیم، اما معتقدم که فاصله‌ی زیادی با تیم‌های بزرگ نداریم و باخت و بردها بر سر یک امتیاز بوده است."

بهنام محمودی لژیونر و ملی‌پوش سابق والیبال ایران نیز در این مورد گفت: "برخلاف گفته کولاکوویچ ما قدرت کافی برای شکست تیم‌ها را داریم. به نظرم ابتدا خستگی بود که باعث این شکست شد و مورد دوم اینکه فشار زیادی روی غفور بود، برای این بازیکن جایگزینی نداشتیم. باید از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم. بازیکنان ایران مقابل برزیل بازی خوبی از خود نشان دادند و مردم هم از آنها راضی هستند. صعود نکردیم اما چیزی از ارزش‌هایمان کم نمی‌شود و باید از این تجربه برای مسابقات آینده استفاده کنیم. علاوه بر این باید حواسمان باشد که بازیکنانمان آسیب نبینند."

*ضعف سرمربی در کوچینگ، هنگام بازی

تیم ملی ایران با در اختیار داشتن بازیکنان باتجربه‌ای چون سعید معروف، امیر غفور و میلاد عبادی‌پور که ستاره بی چون و چرای ایران در بازی مقابل برزیل بود، عملکرد خوبی برابر تیم ملی برزیل داشت و پس از ست دوم توانست این تیم را تحت فشار قرار دهد، اما به گفته برخی کارشناسان سرمربی تیم ایران در زمان‌های حساس بازی نتوانست شرایط را کنترل کند و با تصمیمات اشتباه باعث باخت تیم ملی شد.

شاید یکی از اصلی‌ترین صحنه‌هایی که ضعف کادر فنی ایران در داشتن تمرکز بر روی بازی را نشان می‌دهد، دست دست کردن کولاکوویچ برای گرفتن ویدئو چک در ست پنجم بازی برابر برزیل بود. صحنه‌ای که بازیکن برزیل توپ را در زمین ایران لمس کرد اما کولاکوویچ درخواست ویدئو چک نداد و همان صحنه تمرکز تیم را به هم ریخت. همچنین در برخی از بازی‌ها نیز بارها شاهد تعویض‌هایی از سوی کادر فنی بودیم که با انتقادهای زیادی از سوی کارشناسان همراه بود، چرا که نتیجه لازم را برای ایران در پی نداشت!

کارخانه در مورد عملکرد کادرفنی تیم ملی ایران گفت: "عملکرد کادر فنی درمجموع بد نبود، اما معتقدم اگر سرعت عمل بیشتری در گرفتن ویدئو چک، وقت استراحت و یا تعویض‌ها می‌داشتیم، می‌توانستیم عملکرد بهتری را به نمایش بگذاریم. اگر باختی صورت می‌گیرد عواملی مانند پازل در آن باخت سهیم هستند که در این زمینه می‌توان ایراداتی هم از کادر فنی گرفت. بعد از این باخت باید گروهی از سوی فدراسیون بسیج شود که تیم را ارزیابی کامل کند و نقاط ضعف و اشتباهات را استخراج کند که در رقابت‌های بعدی بتوانیم این ضعف را برطرف کنیم و موفق شویم."

بهنام محمودی ملی‌پوش اسبق والیبال ایران نیز در این مورد گفت: "سرمربی تیم ملی و همراهانش بد کار نکردند، اما فکر می‌کنم بعد از بازگشت به ایران باید نقطه ضعف‌هایش را جبران و چند بازیکن دیگر به تیم ملی اضافه کند تا با تعویض‌های درست، به بازیکنان اصلی تیم فشار کمتری وارد شود. این نقطه ضعف‌ها موضوعات خیلی فنی و مهمی هستند که با گفتنش برخی از دوستان ناراحت می‌شوند و به همین دلیل چیزی در این مورد نمی‌گویم، اما کادر فنی باید نقاط ضعفش را برطرف کرده و جبران کند. برای تیم ملی آرزوی موفقیت دارم. امیدوارم با درس گرفتن از این مسابقات در تورنمنت‌های بعدی با اشتباهات کمتری در همه زمینه اعم از کوچینگ شرکت کنند."

داریوش جمالی کارشناس با سابقه والیبال ایران نیز در مورد عملکرد کادر فنی تیم ملی گفت: "از نظر من به جای کادر فنی، بازیکنان با تجربه‌ای چون سعید معروف و موسوی تأثیر بیشتری در جریان بازی دارند و ما با توجه به تجربه خوب این بازیکنان موفق ظاهر می‌شویم. به کادر فنی تیم ملی خسته نباشید می‌گویم چرا که زحمت زیادی می‌کشد، اما از نظر من بهتر است نقاط ضعف خود را برطرف کند تا نتیجه بهتری کسب کنیم."

*امیدوار به آینده با لشگر خسته سرو قامتان

تیم ملی ایران با تصمیم ایگور کولاکوویچ به عنوان سرمربی، از ابتدای لیگ ملت‌های والیبال با ترکیب ثابت سعید معروف، میلاد عبادی‌پور، امیر غفور، سید محمد موسوی، پوریا فیاضی، علی شفیعی و محمدرضا حضرت‌پور به مصاف رقبا رفت و حتی در بازی‌هایی که برتری ایران تا حدودی حتمی بود، تغییری در ترکیب ایران ایجاد نشد تا در نهایت خستگی ملی پوشان به گفته خود ایگور کولاکوویچ مانعی برای برد مقابل برزیل باشد.

بدون شک بازیکنان تیم ملی ایران یک تورنمنت پر فشار را پشت سر گذاشتند، اما بازی‌های انتخابی المپیک از اصلی‌ترین اهداف فدراسیون والیبال و تیم ملی ایران است تا به خواسته اصلی‌اش که حضور در المپیک ۲۰۲۰ است برسد. بازیکنان ایران با ساعدها و پنجه‌های خسته خود حالا باید آماده حضور در روسیه و انتخابی المپیک باشند تا بار دیگر برای این پرچم افتخار آفرینی کنند. امید می‌رود سرو قامتان ایران در مدت زمان باقی مانده خود را به شرایط آرمانی رسانده و با اضافه شدن ستاره‌ای چون شهرام محمودی به ترکیب اصلی، بهترین نتیجه را در مسابقات پیش رو کسب کنند.