به گزارش مشرق، مجلس این روزها به میدان مجادله میان موافقان و مخالفان طرح «شفافیت آرای نمایندگان» بدل شده است؛ طرحی که به افزایش پاسخگویی و مسوولیت‌پذیری وکیل‌المله‌ها در برابر مردم منجر خواهد شد؛ اما مخالفانش که اکثراً از اعضای فراکسیون امید هستند، اعتقاد دارند این طرح اولویت کشور نیست و آن‌را برای شرایط فعلی کشور مناسب نمی‌دانند!
بیشتر بخوانید:
طرح اصلاح ماده 121 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس که علنی‌سازی رأی نمایندگان یا «شفاف‌سازی آرا» نام گرفت، به منظور اجرای شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال 96 توسط محمدجواد فتحی با 38 امضا تقدیم هیأت‌رییسه شد، اما پس از به نتیجه نرسیدن این طرح، مجددا یک فوریت طرحی با عنوان شفافیت آرای نمایندگان مجلس، در مهر سال 97 تهیه و تدوین شده و در 29 مرداد همان سال، با 29 امضا تقدیم هیأت‌رییسه مجلس شد که نهایتاً به 60 امضا رسید.
به عقیده موافقان و برخی امضاکنندگان آن، طرح ذکرشده با هدف مشخص‌بودن رأی نمایندگان در مجلس تدوین شد و در صورت تصویب آن مردم از آرای وکلای ملت آگاه می‌شوند.
موافقان بر این باورند که این طرح برای شفاف کردن آرای نمایندگان مجلس در بررسی طرح‌ها و لوایح است تا مشخص شود کدام نماینده با یک طرح موافق یا مخالف بوده است.
پس از ارائه یک فوریت طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۱۹ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس و استماع نظرات موافقان و مخالفان در نشست علنی 14 شهریور 97، نمایندگان با ۵۹ رأی موافق، ۱۰۸ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از مجموع ۱۹۴ نماینده با یک فوریت آن مخالفت کردند. اسدالله عباسی، سخنگوی هیات‌رییسه مجلس شورای اسلامی درباره رد دو فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس گفت: براساس آیین‌نامه داخلی قوه‌مقننه، اصل بر این است که طرح‌ها و لوایح به صورت عادی در جلسه علنی بررسی شوند و نمایندگان فقط زمانی به یک یا دو فوریت یک طرح یا لایحه رأی می‌دهند که جلوگیری از وقوع خسارت احتمالی و فوت فرصت ضرورت داشته باشد. وی تاکید کرد: رد دو فوریت، به منظور مخالفت با اصل طرح نبود، بلکه نمایندگان با بررسی فوریت این طرح در جلسه علنی مخالفت کردند.
عباسی یادآور شد: «همان‌گونه که درباره CFT رأی‌مان را به دید مردم گذاشتیم تا مشخص باشد نمایندگان چه رأیی داده‌اند، از این به بعد هم در هر موردی که مردم مدنظر داشته باشند از رأی نمایندگان مطلع می‌شوند.» نماینده مردم رودسر و املش در مجلس با تأکید بر اینکه مردم نامحرم نیستند، به همین دلیل باید رأی نمایندگان برای مردم شفاف باشد، اضافه کرد: «همه مردم باید بدانند نمایندگان‌شان به چه طرح یا لوایحی رأی داده‌اند و نظرشان درباره موضوعات مختلف چیست؟»
شفافیت فراتر از دستاورد و یک وظیفه است، اگر منطق قانون اساسی را بپذیریم، شفافیت آرای نمایندگان جزء لاینفک آن است. در همین زمینه امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده مشهد در توییتی نوشت: من نمی‌دانم چطور غیرعلنی بودن آرا در آیین‌نامه داخلی قرار گرفت و نمی‌فهمم شورای نگهبان چگونه غیرعلنی بودن آرا را تایید کرد؟ مردم باید بدانند وکلایشان در مجلس چه می‌کنند.
همچنین حسینعلی حاجی‌دلیگانی از طراحان طرحی که موجب شفافیت در رأی نمایندگان مجلس می‌شود، گفت: باید اذعان کرد نهضت شفاف‌سازی در قوه‌مقننه شروع شده و طرح شفاف‌سازی آرای نمایندگان با 130 امضا تدوین
شده است.
نماینده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه سایر دستگاه‌ها و مجموعه‌های کشور نیز می‌توانند نهضت شفاف‌سازی را در دستورکار قرار دهند، اظهار کرد: بر این اساس به جز مسائل امنیتی در کشور، باید همه مسائل آشکار و شفاف باشد.
وی ادامه داد: شاید برخی افراد در مواجهه با مطالبات مردمی وعده پیگیری موضوعی را بدهند ولی در زمان رأی دادن بر اساس شرایط طور دیگری رفتار کنند؛ اما شفافیت آرا می‌تواند زمینه بروز حقیقت افراد را فراهم کند و در واقع افراد واقعیت درونی خود را ابراز کنند. حاجی‌دلیگانی اعتقاد دارد طرح شفافیت در رأی نمایندگان مجلس نظم و انضباط حضور در زمان رأی‌گیری‌ها را سامان می‌بخشد. با این وجود برخی نمایندگان مجلس اعتقادی به این طرح ندارند و شفافیت آرا را به ضرر مجلس می‌دانند. در این زمینه مسعود پزشکیان، نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی گفته است: «باید اذعان کرد اینکه هر چیزی به ذهن برسد، تصور کنیم درست است و در ادامه تبدیل به قانون شود، شاید عواقبی داشته باشد که بعداً متوجه نمایندگان مجلس یا حتی جامعه شود.»
سهیلا جلودارزاده، نماینده مردم تهران در مجلس نیز درباره این طرح معتقد است: «شفافیت آرا برای جامعه‌ای که در آن دموکراسی حاکم است و احزاب سیاسی شکل گرفته و زور و فشاری بر نمایندگان مردم اعمال نمی‌شود، می‌تواند خیلی خوب و مفید باشد چون باعث آموزش عمومی می‌شود و افراد جامعه می‌توانند با استدلال‌هایی که مطرح می‌شود، علم سیاست را یاد بگیرند و در این زمینه استفاده کنند.» وی در ادامه اعلام کرد که به صورت کلی با کمپین شفافیت آرا مخالفم، چرا که در حال حاضر به قدری مشکل داریم که این یکی در آن گم است.
علی مطهری، دیگر نماینده مردم تهران در مجلس نیز درباره این طرح گفت: به‌طور کلی بنده با شفافیت آرا موافقم، اما در شرایط فعلی شفافیت آرا را برای همه نمایندگان مجلس مناسب نمی‌دانم، اگرچه برای شخص خودم مشکلی ندارم. وی افزود: دلیل مخالفتم برای شفافیت همه نمایندگان این است که در مسائل مورد اختلاف اگر آرای نمایندگان اعلام شود، بسیاری از آن‌ها در حوزه‌های انتخابیه خود مورد آزار و اذیت گروه‌های فشار قرار می‌گیرند. هر وقت این شرایط تغییر کرد و چیزی به نام گروه‌های فشار نداشته باشیم، شفافیت آرای نمایندگان یک امر مفید خواهد بود.
حیدرعلی عابدی دیگر عضو فراکسیون امید نیز می گوید: «همانطور که اکنون محرمانگی بسیار ضرر داشته و یک سری مشکلات پیچیده برای کشور دارد، شفافیت هم مشکلاتی را به همراه خواهد داشت - که در مصوبات ظاهر می‌شود - لذا باید برای آن راهکار پیدا کرد.»
حال اما نظر معاون پارلمانی رییس جمهوری نیز درباره این طرح قابل تامل است. حسینعلی امیری در یادداشتی شفافیت منابع مالی را مقدم بر شفافیت آرا می‌داند و تاکید می‌کند «به طور قطع زمانی که منابع مالی نامزدهای مجلس معلوم شود در اعتماد موکلین به نمایندگان نقش مهمی دارد.»
او نیز با اشاره به اولویت بندی حوزه‌های نیازمند شفافیت می‌گوید که شفافیت منابع مالی انتخابات مجلس اهمیتی بیشتر دارد.
هرچند شفافیت در منابع مالی نامزدهای انتخاباتی همواره خواست افکارعمومی، رسانه ها و فعالان سیاسی بوده و این موضوع به قانون نیز تبدیل شده است اما مقایسه این دو موضوع نیز امری غیر معقول و خلط مبحث است. شفافیت منابع مالی کاندیداها یا به قول وزیر کشور جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به مجلس وظیفه نهادهای نظارتی از جمله دولت و شورای نگهبان است و شفافیت آراء نیز یک خواسته و مطالبه عمومی از نمایندگان مجلس.
بنابراین با این یادداشت می توان به موضع دولت درباره طرح شفافیت آراء پی برد. قطعا مشخص شدن وکیل الدوله ها کار را برای آنان در مجلس سخت تر خواهد کرد.
کاش موضوعات مهم و تعیین‌کننده‌ای مانند شفافیت آرا که در نوع خود می‌تواند عملکرد نمایندگان را زیر ذره‌بین داوری افکار عمومی قرار داده و دالان‌های فسادزا را تا حد زیادی مسدود کند، برای برخی وکلای ملت از وزن همترازی در مقایسه با دیگر موضوعات دیگر مانند حضور زنان در ورزشگاه برخوردار بود.
شایان ذکر است طرحی که دو و یک فوریت آن از سوی نمایندگان مجلس رد شد، طرحی در چهارچوب اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس بود که در صورت تصویب نهایی آن عملکرد نمایندگان به شکل شفاف در اختیار مردم قرار می‌گرفت و غیبت، سفرها و مأموریت‌ها و نحوه مشارکت آن‌ها در جلسات علنی مجلس و رأی موافق و مخالف آن‌ها به طرح‌ها و لوایح روی سامانه اختصاصی شفاف‌سازی می‌شد.
امید است که طرح شفافیت آرا که مسوولیت‌پذیری، تعهد و پاسخگویی نمایندگان را به همراه دارد در خانه ملت به قانون تبدیل شود تا نظرات مجلسی‌ها به‌طور شفاف به اطلاع عموم مردم برسد تا مجلسی به مراتب دلسوزتر، تخصصی‌تر و در تراز ملت داشته باشیم.
منبع: صبح نو
۱۵:۲۳ - ۱۳۹۸/۰۷/۰۱
