دیوار بزرگ گرگان و تاسیسات وابسته یکی از شاهکارهای مهندسی نظامی ناشناخته از دوره امپراتوری ساسانی در حوزه فرهنگی شمال شرق ایران است که به منظور جلوگیری از تاخت و تازهای اقوام بیانگرد آسیای مرکزی و پاسداری از مرزهای کشور، راه ابریشم و امنیت و آسایش مردم منطقه با مصالح خشت و آجر احداث شده که در منابع تاریخی با نام های دربند گرگان، دربند خزران، باب الابواب، سد ایران و توران، سد یاجوج و ماجوج، سد اسکندر، سد پیروز، سد خسرو، سد انوشیروان، سد قزل آلان و مارسرخ از آن یاد می شود.

دیوار بزرگ گرگان طولانی ترین اثر معماری ایران باستان (به طول 200 کیلومتر) بعد از دیوار چین (به طول 6000 کیلومتر) و لمیز آلمان (به طول 548 کیلومتر) به عنوان سومین دیوار بزرگ دنیا نام برده شده است .