به گزارش مشرق، کرونا یا کووید۱۹ نوع جدیدی از ویروس کرونا است که در اواسط ماه میلادی دسامبر ۲۰۱۹ در مرکز شهر ووهان چین شناسایی شد. کرونا ویروس در مدت زمان کوتاهی بیش از هزاران نفر را در ووهان مبتلا کرد به گونه‌ای که با تصمیم مسئولان کشور چین، این شهر در شرایط قرنطینه قرار گرفت.
در همین راستا سازمان بهداشت جهانی درباره خطرات شیوع ویروس کرونا، وضعیت اضطراری جهانی اعلام کرد و تمامی کشورهای جهان را به اتخاذ تدابیر برای مقابله با این ویروس کشنده فراخواند. در این رابطه مدیران دولتی کشورمان تصمیم گرفتند تا برای جلوگیری از ورود این ویروس به کشور پروازهای مسافری به چین و بلعکس را به طور موقت به حالت تعلیق درآورند. علاوه‌بر این با انجام پروازی اختصاصی تعدادی از دانشجویان ایرانی ساکن ووهان چین به کشور بازگشتند و با تصمیم وزارت بهداشت، در محلی مشخص به مدت دو هفته قرنطینه شدند.
بیشتر بخوانید:
مدیریت استرس در مواقع بحران؛ «کرونا» ما را می‌کشد یا اضطراب؟
از تاریخ شناسایی کرونا ویروس در ووهان تا به الان حدود دو ماه و نیم می‌گذرد. طبق آخرین آمارهای اعلام شده، کرونا ویروس جدید در ۲۹ کشور دنیا شیوع پیدا کرده که منجر به ابتلای بیش از ۷۷ هزار نفر شده است که از این تعداد منجر به مرگ بیش از دو هزار و ۳۰۰ نفر شده است. نکته حائز اهمیت درباره مبتلایان این است که حدود ۷۶ هزار و ۲۸۰ نفر از آنها شهروندان چینی و ساکن ووهان هستند. با این حال تاکنون کرونا ویروس جدید در کشورهای ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، تایلند، مالزی، استرالیا، ویتنام، آلمان، آمریکا، فرانسه، انگلیس، امارات، کانادا، ایتالیا، سرزمین‌های‌اشغالی فلسطین، هند، فیلیپین، روسیه، اسپانیا، نپال، سریلانکا، کامبوج، بلژیک، سوئد، فنلاند، مصر، لبنان و جمهوری اسلامی ایران شیوع پیدا کرده است.
کرونا ویروس به ایران رسید!
اما سرانجام کرونا ویروس به ایران نیز رسید. چهارشنبه شب هفته گذشته (۳۰ بهمن) بود که کیانوش جهانپور، مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت در صفحه شخصی‌اش در توئیتر از فوت دو نفر در استان قم به دلیل ابتلا به کرونا ویروس خبر داد. خبر شوکه‌کننده بود، چراکه به گفته مسئولان، پروازها به چین و بلعکس که منشأ ویروس بود لغو شده بودند، علاوه‌بر این تدابیری برای کنترل رفت و آمدها در مرزها در نظر گرفته شده بودند با این حال کرونا به قلب ایران رسید و در کوتاه مدت دو مبتلا منجر به فوت بر جای گذاشت. نحوه ورود پر ابهام کرونا به ایران موضوع مهمی است که در جای خود قابل بررسی و مطالبه از مسئولان وزارت بهداشت است.
حالا پنج روز از انتشار خبر شیوع کرونا ویروس در کشورمان می‌گذرد و ایران با مرگ پنج نفر بعد از چین بیشترین تعداد افراد فوت شده بر اثر کرونا را داشته است. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، تا دیروز ابتلای ۲۸ نفر به کرونا ویروس تایید شده است که از این تعداد متاسفانه پنج نفر جان خود را از دست داده‌اند! آماری عجیب که سردرگمی و ترس زیادی را در جامعه منجر شده است.
اطلاع‌رسانی ضعیف وزارت بهداشت میدان را به معاندین داد
اما نکته جالب توجه درباره شیوع کرونا در ایران این است که باوجود انتقال دانشجویان ایرانی ساکن ووهان به کشور و قرنطینه آنها، هیچ مورد مثبتی مشاهده نشد و درست یک روز پیش از اعلام شیوع این ویروس در کشور زمان دو هفته قرنطینه آنها به پایان رسید و به سلامت عازم شهرهایشان شدند. همین شرایط سبب شد تا باور رسیدن کرونا ویروس به ایران سخت شود و مردم دچار سردرگمی‌شوند. اگر چه مسئولان وزارت بهداشت پیش‌تر از احتمال رسیدن این ویروس به کشور گفته بودند و اعلام کرده بودند با توجه به رسیدن کرونا ویروس به امارات و اقلیم کردستان و مشاهده موارد مشکوکی در پاکستان و عربستان کرونا ویروس احتمالا به ایران هم خواهد رسید.
از دیگر سونحوه اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در روزهای گذشته که بیشتر از طریق صفحات مجازی مدیرکل روابط عمومی و مشاور رسانه‌ای وزیر در فضای توئیتر انجام شده نتوانسته آنطور که باید، التهاب ناشی از شیوع کرونا در جامعه را کاهش دهد. این در شرایطی است که تا پیش از آمدن سعید نمکی به وزارت بهداشت، ایرج حریرچی قائم‌مقام وزیر بهداشت به عنوان سخنگوی وزارت انجام وظیفه می‌کرد و هر هفته جلسات سخنگو با اصحاب رسانه برگزار می‌شد.
نبود این عنصر تاثیرگذار در شرایط فعلی میدان را به دست رسانه‌های معاند و شایعه پرداز داده است که توانسته‌اند با موج سواری بر کرونا اذهان عموم جامعه را دچار تشویش کنند.
نتیجه این عملکرد در روزهای اخیر هجوم مردم به داروخانه‌ها برای تهیه ماسک و دستکش و مایه ضدعفونی‌کننده بوده که در نهایت تبدیل به موجی از نارضایتی به دلیل کمبود امکانات شد.
اما موضوع مهم که باید به آن توجه کرد اینکه آیا واقعیت کرونا همین است؟ آیا کرونا کشنده‌ترین و خطرناک‌ترین ویروس عصر حاضر است؟
*چرا کرونا ویروس وحشتناک شد؟
در واقع همانطور که تاکنون مورد تاکید قرار گرفته است، کرونا ویروس جدید اگر چه سرعت انتشار بالایی دارد اما به طور مثال در مقایسه با آنفلوانزای فصلی قدرت بیماری زایی و کشندگی کمتری دارد. از دیگر سو از زمان شناسایی کرونا ویروس در چین تاکنون رسانه‌ها بیشتر به تعداد مبتلایان و آمار مرگ و میراشاره کرده‌اند و کمتر به آمار موارد بهبود یافته پرداخته‌اند.
این در حالی است که طبق آخرین تحقیق جامعی که دولت چین در ۲۹ بهمن ماه منتشر کرد، از ۴۴ هزار مبتلا به این ویروس، در آن مقطع یک هزار و ۸۸۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند و ۱۲ هزار نفر بهبود پیدا کرده‌اند. بر اساس این تحقیق که بر مبنای مطالعه بیش از ۴۴ هزار مورد تایید شده ویروس جدید کرونا در چین از ۱۱ فوریه بوده است، ۸۰/۹ درصد موارد ابتلا در رده خفیف طبقه‌بندی شده‌اند، ۱۳/۸درصد جدی هستند و تنها ۴/۷ درصد در رده بحرانی قرار می‌گیرند. این گزارش می‌افزاید میزان مرگ و میر افراد در کل بسیار پایین است اما در میان افراد بالای ۸۰ سال افزایش پیدا می‌کند.
تحقیق گسترده دولت چین نشان می‌دهد اگر چه این ویروس ناشناخته است و راه درمانی مشخص و واکسن پیشگیری‌کننده ندارد اما در مقایسه با برخی از ویروس‌های دیگر میزان درگیری و مرگ و میرش به مراتب پایین‌تر است.
کافی است نگاهی به آمارهای مربوط به ویروس آنفلوانزای فصلی بیندازیم که طی یکی دو سال اخیر برای افراد جامعه به مانند سرماخوردگی شده و جامعه ترسی از این بیماری ندارد. این در حالی است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی اپیدمی آنفلوآنزای فصلی در سراسر جهان هر سال حدود سه تا پنج میلیون نفر را به‌طور جدی درگیر این بیماری از نوع حادش می‌کند که از این تعداد حدود ۶۵۰ هزار نفر جان خود را به دلیل ابتلا به آنفلوانزای سخت از دست می‌دهند!
ایجاد جنگ روانی؛ آنفلوآنزا از کرونا کشنده‌تر است
بررسی آمارهای آنفلوآنزای فصلی در ایران نشان می‌دهد از ابتدای مهرماه سال جاری تاکنون ۱۱۴ نفر جان خود را به دلیل ابتلا به این ویروس از دست داده‌اند! این در حالی است که جامعه نسبت به این ویروس ترس و التهابی از خود نشان نمی‌دهد. در مقابل طی چهار روز گذشته فضای جامعه و فضای مجازی پس از شیوع کروناویروس به طور چشم گیری ملتهب شده است!
برای پی بردن به چرایی اثرگذاری بسیار زیاد کروناویروس بر روان و افکار جامعه بد نیست نگاهی به رفتار برخی از رسانه‌ها بیاندازیم.
کروناویروس دو شب پیش از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان در دوم اسفند ماه شیوع پیدا کرد. در همین فاصله زمانی بسیاری از رسانه‌های معاند شروع به دروغ پردازی درباره چگونگی رسیدن کروناویروس به ایران و همچنین احتمال بسیار زیاد شیوع آن از طریق شرکت در انتخابات کردند. پیش از این نیز این رسانه‌ها همین شیوه را برای راهپیمایی ۲۲ بهمن به کار برده بودند. طبیعی بود که پس از ایجاد جنگ روانی توسط رسانه‌های معاند، برخی از افراد جامعه فریب خورده و به ترسی فزاینده دچار شوند.
هجمه رسانه‌ای به شیوع کرونا ویروس در ایران اگر نگوییم قطعا هماهنگ شده و با برنامه قبلی بوده‌اما مطمئنا مشکوک است. مرور پوشش رسانه‌ای اخبار مرتبط با آنفلوانزا که اتفاقا درصد کشندگی‌اش از کرونا ویروس بیشتر است مهر تاییدی بر این مدعا است.
بررسی آمارهای مرتبط با ویروس آنفلوانزا در پنج ماه اخیر نشان می‌دهد برخلاف سکوت رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های آمریکایی-اسرائیلی، این ویروس در کشور آمریکا میزان ابتلا و مرگ و میر چشم گیری داشته است! بر اساس برآوردهای مرکز کنترل و پیشگیری از امراض ایالات متحده، در فصل شیوع آنفلوانزا که از ۲۹ سپتامبر آغاز شده تا ۱۵ فوریه (حدود چهار ماه و نیم)، این ویروس حداقل ۲۹ میلیون مورد ابتلا، ۲۸۰ هزار مورد بستری در بیمارستان و ۱۶ هزار مورد مرگ و میر در آمریکا به جای گذاشته است! حال آنکه تلفات کرونا در چین با وجود جمعیت چند برابری نسبت به آمریکا چندین برابر کمتر از موارد فوتی بر اثر آنفلوآنزا در ایالات متحده است.
علاوه‌بر این همانطور که قبل‌تر گفته شد، ویروس آنفلوانزا در هر سال جان حدود ۶۵۰ هزار نفر در سرتاسر دنیا را می‌گیرد. با این شرایط چرایی سکوت برخی از رسانه‌های معلوم‌الحال در پوشش اخبار مرتبط با آنفلوانزا و اپیدمی آن در آمریکا جای تامل و بررسی دارد.
*هراس افکنی رسانه‌ای به شیوه آمریکایی‌ها
مقایسه شرایط آنفلوانزا و کرونا ویروس به وضوح نشان می‌دهد، کرونا ویروس بیش از اینکه یک ویروس کشنده فردی باشد، یک ویروس سیاسی برای سیاه جلوه دادن فضای کشورهای درگیر با این ویروس است. در این باره خانم هوآ، سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به رفتارهای دولت آمریکا نسبت به رفتار با مسافران چینی گفته است: «آمریکا واکنش بیش از حد از خود بروز داده و برخلاف توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت عمل کرده است که موجب هراس افکنی شده است.»
بررسی اتفاق‌های چند روز اخیر در فضای جامعه نیز اثرات واکنش بیش از حد و هراس افکنی رسانه‌های آمریکایی-اسرائیلی چون بی‌بی سی، ایران اینترنشنال و... را به خوبی نشان می‌دهد.
با این حال، بدون شک همانطور که سعید نمکی، وزیر بهداشت نیز تاکید کرده است، کرونا نیز به مانند آنفلوانزا قطعا مهار خواهد شد. به طور قطع از این پس با همکاری مردم در رعایت موارد بهداشتی و پیگیری کردن اخبار از طریق وزارت بهداشت و رسانه‌های داخلی و همچنین اقدام‌های جدی و پیگیرانه مسئولان می‌توان کرونا ویروس جدید را نیز مهار کرد. اگر چه ممکن است این ویروس به دلیل نبود راه درمانی مشخص به مانند آنفلوانزا شیوع پیدا کند اما مطمئنا با توجه به سابقه پشت سر گذاشتن ویروس‌هایی چون آنفلوانزا می‌توان با آن نیز مقابله کرد.
در همین باره برخی از اقدام‌های پیشگیری‌کننده در حال انجام است، از جمله اینکه دانشگاه‌های استان‌های قم و مرکزی و همچنین مدارس این دو استان به مدت یک هفته تعطیل اعلام شده‌اند. از دیگر سو طبق اعلام رئیس‌هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران تمام تولیدات ماسک‌های شرکت‌های ایرانی خریداری می‌شوند و به همراه محلول‌های شوینده به صورت رایگان از طریق خانه‌های بهداشت، مراکز جامع خدمات سلامت، پایگاه‌های سلامت و واحدهای بهداشتی با اولویت استان‌هایی که کرونا ویروس در آنها شناسایی شده است در بین مردم توزیع می‌شود.