سرویس جهان مشرق _ در حالی که از حدود ۱ ماه پیش نیروهای ارتش ملی لیبی LNA به رهبری ژنرال خلیفه حفتر و تحت حمایت ارتش امارات و مصر برای سومین بار در ۱ سال گذشته از آغاز عملیات نهایی برای تصرف شهر طرابلس و سرنگونی دولت وفاق ملی تحت رهبری فائز السراج و دولت به رسمیت شناخته شده این کشور توسط سازمان ملل خبر داده بودند، باز هم به مانند گذشته نه تنها این عملیات منجر به شکست سنگین نیروهای حفتر شد بلکه کنترل نوار ساحلی این کشور به سمت خاک تونس نیز به دست نیروهای دولت وفاق ملی GNA افتاد.
قرمز: ارتش ملی لیبی به رهبری ژنرال حفتر
سبز: نیروهای دولت وفاق ملی
محورهای تهاجم نیروهای خلیفه حفتر
اگرچه هدف اصلی و تمرکز قوای نیروهای ژنرال حفتر بر تصرف شهر طرابلس پایتخت لیبی است اما همزمان بخشی از نیروهای ارتش ملی در محور شهر مصراته و منطقه ابوقرین نیز درگیری شدیدی با نیروهای دولت وفاق داشته اند.
در حالی که نیروهای حفتر در محور طرابلس به بن بست خورده بودند، چند روز قبل در محور مصراته این نیروها موفق به پیشروی شده و حتی مدعی تصرف منطقه بوقرین بودند اما به ناگاه حضور پدافند هوایی و پهپادهای مسلح ترکیه در این منطقه اوضاع را به سود نیروهای دولت وفاق تغییر داد. تعداد قابل توجهی از ادوات زرهی و خودروهای نظامی نیروهای وابسته به حفتر از طریق حملات هوایی پهپادهای Bayraktar TB۲ ارتش ترکیه منهدم شده و حداقل ۱ فروند بالگرد تهاجمی Mi۳۵ ارتش لیبی نیز در این منطقه سرنگون و خلبان آن به اسارت نیروهای وفاق درآمد.
البته حداقل ۲ فروند پهپاد Bayraktar ارتش ترکیه نیز به آتش پدافند نیروهای حفتر سرنگون شد.
پاتک شدید دولت وفاق و تصرف شهر راهبردی صبراته
در حالی که نیروهای دولت وفاق موفق شده بودند حملات ارتش خلیفه حفتر را در اطراف طرابلس و بوقرین دفع کنند، در یک عملیات برق آسا و غافلگیر کننده، روز گذشته این نیروها با حمله از دو محور شرقی و غربی موفق شدند دو شهر راهبردی صبراته و صرمان که مدت زیادی در کنترل نیروهای ژنرال حفتر بود را تصرف کنند.
علاوه بر اینکه این دو شهر در نوار ساحلی این کشور از اهمیت فراوانی برخوردار هستند، تصرف این مناطق موجب شد تا پس از نزدیک به ۲ سال ارتباط زمینی شهر طرابلس پایتخت این کشور با خاک کشور تونس که از حامیان دولت فائز السراج محسوب میشود مجددا برقرار شود.
خط ارتباطی با تونس و انتقال زمینی تجهیزات و کمک‌های این کشور و ترکیه از طریق این مسیر میتواند نقش مهمی در دفاع نیروهای GNA از پایتخت این کشور داشته باشد.
همچنین حجم عظیم تسلیجات و تجهیزات به جا مانده از ارتش ملی لیبی در دو شهر صرمان و صبراته که به غنیمت نیروهای دولت وفاق درآمده است نشان میدهد که ارتش خلیفه حفتر انتظار عملیات تهاجمی در ابعاد فوق را نداشته و دچار غافلگیری شدید و خسارات عظیمی شده است.
در تصاویر منتشر شده حداقل ۶ دستگاه تانک و مقادیر زیادی موشک‌های ضد زره و تجهیزات سبک به غنیمت نیروهای وفاق درآمده است که در ابعاد درگیری در کشوری همچون لیبی بسیار قابل توجه و تاثیرگذار خواهد بود.
آیا امکان صلح و تقسیم قدرت در لیبی وجود دارد؟
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که سطح اختلاف و تنفر میان دو جناح رقیب در خاک لیبی هنوز به حدی نرسیده است که مانع گفتگوهای صلح و تقسیم عادلانه قدرت میان دو جناح باشد.
بر خلاف درگیری‌های بزرگ سالهای گذشته در کشورهایی نظیر سوریه، عراق و یمن، هیچ عامل مذهبی نیز که دستاویز قدرت‌های خارجی برای تفرقه افکنی و شعله ور کردن جنگ مذهبی باشد در لیبی وجود ندارد و غالب نیروهای درگیر دو طرف مسلمانان اهل سنت این کشور هستند.
اما شوربختانه رقابت قدرت‌های خارجی برای تسلط بر این کشور و قدرت گرفتن جناح وابسته به خود و احتمالا در آینده سرمایه گذاری بزرگ در بخش نفت و گاز این کشور که دهمین ذخایر بزرگ فسیلی دنیا را در اختیار دارد مانع از پایان درگیری در این کشور شده است.
از یک سو امارات و مصر حضور دارند که حضور یک دولت با گرایش به جریان اخوان المسلمین در لیبی را کابوسی برای خود دانسته و ظاهرا تحت هیچ شرایطی به آن رضایت نمیدهند. به ویژه کشور مصر که عبدالفتاح السیسی رییس‌جمهور این کشور با یک کودتای نظامی دولت محمد مرسی وابسته به جریان اخوان المسلمین مصر را سرنگون کرده و بیم آن را دارد که ایجاد دولت اخوانی در خاک لیبی به مثابه تیکه گاهی محکم برای تحرکات مشابه در خاک مصر باشد.
در سوی دیگر نیز ترکیه و حزب عدالت و توسعه این کشور که به شکل ذاتی در سالهای اخیر از جریان‌های وابسته به اخوان المسلمین حمایت نظامی کرده است، کنترل لیبی و حضور گسترده نظامی و اقتصادی در خاک این کشور را جای پای مستحکمی برای خود به منظور کنترل شرق دریای مدیترانه و ادامه پروژه های اکتشاف نفت و گاز در این منطقه میداند.
با توجه به وابستگی شدید هر دو طرف درگیر در جنگ داخلی لیبی به قدرت‌های خارجی بعید به نظر میرسد در آینده نزدیک امکان مذاکرات مستقیم و طراحی نقشه راه صلح در این کشور و تقسیم قدرت میان طرف‌های درگیر وجود داشته باشد.