سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
*******
**ما می توانیم با دست پُر مذاکرات موشکی را آغاز کنیم
«جاوید قربان اوغلی» دیپلمات بازنشسته و از مدیران وزارت خارجه در دولت اصلاحات در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت: «درمدت باقیمانده تا زمان روی کارآمدن جو بایدن، انجام چند کار ضروری به نظر می‌رسد که در قدم اول باید ازهرگونه تشنج و تشنج‌آفرینی در روابط ایران و آمریکا که ممکن است به احتمال زیاد مورد سوءاستفاده هم آمریکایی‌های ترامپی و هم اسرائیلی‌ها و هم عربستان سعودی قرار بگیرد و کار را از کنترل خارج کند و باعث شود دست بایدن برای تصمیم‌گیری تا حدودی بسته بماند، پرهیز کرد».
قربان اوغلی در ادامه نوشت: «قدم دوم که البته باید از زمان انتخابات شروع می‌کردیم، موضوع رایزنی‌های لازم هم با تیم بایدن هم از طریق دیپلماسی پنهان یا دیپلماسی علنی یا رسمی است برای اینکه بتوانیم برجام را در بالاترین سطحی که به نفع ماست، احیا کنیم. چون اکنون ملاحظاتی از طرف تیم بایدن صورت می‌گیرد که استنادشان به این موضوع که شرایط حال حاضر ۲۰۲۰ با ۲۰۱۶ تفاوت کرده، است. هرچند واقعیت هم این است که تفاوت‌هایی وجود دارد».
این فعال سیاسی اصلاح طلب در ادامه تاکید کرد: «واقعیت این است که هم ما در وضعیت خوبی نیستیم و هم شرایط دنیا عوض شده. ..موضع اروپایی‌ها در مسائل موشکی و منطقه‌ای محکم‌تر شده و بیانیه اخیر وزیر خارجه نیز موید این مساله است... به احتمال زیاد، به غیر از مسائل قبلی برجام ممکن است، بخواهند برخی موضوعات حاشیه‌ای و منطقه‌ای را مطرح کنند که باید از الان آمادگی داشته باشیم و برای هر کدام از آنها یک پکیج نیرومند و قدرتمند و با منطقی فراهم کنیم که درهرگونه مذاکرات احتمالی در اینگونه مسائل که ممکن است پیش آید، بتوانیم قدرت چانه‌زنی خودمان را با استنادات دقیق حقوقی و سیاسی که بسیار هم دستمان هست، بالا ببریم. از جمله شاهکار ما در شکست دادن داعش و مبارزه با تروریسم افراط‌گری مذهبی که همراه با شهدای بزرگی در این راه بود و همچنین در موضوع موشکی».
در مذاکرات بین المللی، دو مسئله تحت عنوان «امتیازگیری» و «حفظ مولفه های قدرت» بسیار با اهمیت است. اما نکته مهم اینجاست که هیچکدام از این دو مسئله برای برخی از فعالین اصلاح طلب حائز اهمیت نیست.
در روزهای گذشته «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه که مخالف توسعه صنعت هسته ای ایران است، گفته بود «صنعت هسته ای اساس استقلال راهبردی فرانسه است».
این در حالی است که همزمان با مذاکرات هسته ای دولت روحانی و ۱+۵ تعدادی از اصلاح طلبان مدعی بودند که از صنعت هسته ای آبی گرم نمی شود و این صنعت چیزی جز دردسر و هزینه نیست.
برجام امضا و اجرا شد. همانطور که مقامات ارشد دولت اذعان کرده اند، «هسته ای رفت ولی تحریم ها ماند». با اینحال فعالین اصلاح طلب همچنان مدعی هستند که ما باید از الگوی برجام درباره صنعت موشکی و توان دفاعی و قدرت منطقه ای کشورمان نیز استفاده کنیم.
آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان از آن سر دنیا آمده اند و به ما خرده می گیرند که چرا در منطقه خود علیه تروریسم تکفیری مبارزه می کنید!؟ آن هم دولت هایی که پیش از این صدام را به سلاح شیمیایی تجهیز کرده و داعش را به وجود آورده و آن را تجهیز کردند و همیشه پای ثابت جنایت و آدم کشی در منطقه غرب آسیا بوده اند.
همین دولت ها که خود رکورددار تجهیزات نظامی هستند، به ایران می گویند که باید صنعت موشکی و دفاعی خود را تعطیل کنی؛ به نظر شما صنعت موشکی و قدرت دفاعی کشور قابل معامله است!؟
وقتی طیفی صراحتا بر چوب حراج زدن بر توان موشکی و قدرت دفاعی کشور تاکید می کند، دیگر نمی توان بر این کار، نام سهل انگاری و سهل اندیشی گذاشت؛ این رویکرد مصداق آشکار خیانت است.
** تندروها نگذاشتند دولت از میوه برجام استفاده کند
«جواد امام» معاون وزیر نیرو در دولت اصلاحات و از دستگیرشدگان فتنه ۸۸ در مصاحبه با روزنامه شرق گفت: «یکی از دلایل تحقق‌نیافتن وعده‌ها، موانعی است که بر سر راه دولت ایجاد شد. با وجود توفیقی که دولت روحانی در دور نخست خود در ماجرای برجام پیدا کرد؛ اما نگذاشتند از میوه برجام استفاده کند و مردم از منافعش برخوردار شوند. تندروهای داخلی قبل از اینکه ترامپ بر سر کار بیاید، از هیچ تلاشی برای ناکامی دولت فروگذار نکردند و اگر دولت توفیقی به دست می‌آورد، منافعی نصیب مردم می‌شد؛ اما مخالفان جریان اصلاحات به این دلیل که اصلاح‌طلبان حامی آقای روحانی بودند، نگذاشتند تغییری اتفاق بیفتد».
این فعال سیاسی اصلاح طلب در ادامه گفت: «ما پس از سال ۸۴ در هیچ‌جای دولت مسئولیتی نداشتیم و نتوانستیم از ابزارها و فرصت‌ها برای ارتباط با طبقه فرودست استفاده کنیم. این ۱۶ سال بسیار پرمعناست که امکان ارتباط را از اصلاح‌طلبان گرفته است...آقای روحانی اصلاح‌طلب نبود و ما نیز مدعی نیستیم که ایشان اصلاح‌طلب بوده؛ ازاین‌رو صرفا برای منافع ملی و گذار از خسارت‌هایی که در دولت احمدی‌نژاد به کشور وارده شد، از آقای روحانی حمایت کردیم».
همچنین «سید محمد صدر» از مدیران وزارت خارجه در دولت اصلاحات در مصاحبه با روزنامه شرق گفت: « باید انتخابات پرشوری برگزار کنیم که لازمه‌اش این است که جناح‌های مختلف کاندیدا داشته باشند و هرکس رأی آورد در انتخابات سالم و قانونی و منصفانه انتخاب شود. به این ترتیب نظام را بیمه می‌کنیم و نشان می‌دهیم که مردم همواره پشت این نظام ایستاده‌اند و به سرنوشت خودشان علاقه‌مند هستند».
جواد امام در این مصاحبه مدعی شده است که منتقدین دولت نگذاشتند که از میوه برجام استفاده شود. این ادعا در حالی است که علت اصلی ناکامی برجام، متن بسیار ضعیف توافق هسته ای، عدم اجرای ۲۸ شرط ابلاغی توسط دولت و اعتماد بلاوجه دولت و وزارت خارجه به آمریکا بوده است.
علاوه بر این، بی عملی و عهدشکنی دولت اوباما و در ادامه بی عملی دولت ترامپ و همچنین عهدشکنی اعضای اروپایی برجام در بی دستاوردی این توافق نقش اساسی داشت.
با اینحال، طیف اصلاح طلب با سانسور این واقعیت های بدیهی و با بی اخلاقی و بی انصافی، همه تقصیرها را به گردن منتقدان می اندازند.
جواد امام در مصاحبه مذکور مدعی شده است که اصلاح طلبان ذر ۱۶ سال اخیر در قدرت حضور نداشته اند. این ادعای مضحک در حالی است که در قریب به ۸ سال اخیر، اکثریت مطلق دولت روحانی در اختیار اصلاح طلبان بوده است. طیف اصلاح طلب در دولت روحانی از معاون اول رئیس جمهور تا وزارت نفت و اقتصاد و صمت و کار و راه و شهرسازی و استانداری ها و فرمانداری ها و...را دربست در اختیار گرفت.
نکته دیگر اینکه، پست های ارشد دولتی و مدیریتی در دولت روحانی در اختیار اعضای ارشد ستادهای انتخاباتی میرحسین موسوی و مهدی کروبی بوده است.
محمد صدر در مصاحبه مذکور تاکید کرده است که باید انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، سالم و قانونی برگزار شود. این در حالی است که تاکنون تمامی انتخابات ها سالم و قانونی برگزار شده است. مسئله اصلی، به هیچ عنوان برگزاری انتخابات سالم و قانونی نیست، بلکه مسئله این است که اصلاح طلبان نه جنبه شکست در انتخابات را دارند و نه ظرفیت پیروزی در انتخابات.
که اگر این جنبه و ظرفیت را داشتند، نه شاهد خسارت های بزرگ به کشور در سال ۸۸ بودیم و نه با افزایش ۱۰ برابری قیمت دلار و پرواز قیمت پراید و افزایش ۶ برابری قیمت مسکن در دولت روحانی مواجه می شدیم.
**حمله ارگان دولت به طرح ضدتحریمی مجلس
«مرتضی الویری» عضو شورای شهر اصلاح طلب تهران در مصاحبه با روزنامه ایران با اشاره به مصوبه اخیر مجلس تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» گفت: «مجلس در موضوعی قانون‌گذاری کرد که موضوعی فراقوه‌ای تلقی می‌شود و به‌طور اخص شورای امنیت و بالاتر از آن شخص مقام معظم رهبری در آن ذی‌مدخل‌اند. چرایی اینکه مجلس طرحی را از تصویب بگذراند که موضوع آن قبلاً در حوزه تصمیم مستقل مجلس تعریف نشده از جمله سوالات مطرح است.»
الویری در ادامه گفت: «تحولات رخ داده در انتخابات ریاست جمهوری امریکا و رأی آوردن فردی که بازگشت به برجام را در زمره یکی از سیاست‌های خود اعلام کرده بود به معنای آن بود که شانس احیای این توافق به‌وجود آمده و موقعیتی برای جمهوری اسلامی ایران فراهم شده که بتواند حق از دست رفته‌اش را باز بستاند و سختی ناشی از ظلم تحریم فراگیری را که بر ملت ایران روا شده از دوش مردم بردارد. این است که در آستانه تحقق چنین شرایطی چرایی تصویب این قانون سؤال‌برانگیز می‌نماید».
دیروز «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در بیانیه ای در واکنش به مصوبه اخیر مجلس، این مصوبه را به شدت محکوم کرد.
پمپئو در این بیانیه تاکید کرد که این مصوبه، باجگیری ایران از غرب است. عصبانیت و خشم پمپئو در کنار بیانیه اخیر تروئیکای اروپا علیه مصوبه ضدتحریمی مجلس، بیش از پیش ثابت کرد که این مصوبه به ضرر طرف عهدشکن و به سود مردم ایران و دولت و وزارت امور خارجه است.
اما متاسفانه برخی دولتمردان و رسانه های متعلق به دولت همچنان با هجمه به این مصوبه، آن را مغایر با منافع ملی قلمداد می کنند. سوال اینجاست که اگر این مصوبه به ضرر ایران و به نفع آمریکاست، پس چرا جیغ بنفش وزیر خارجه دولت ترامپ به هوا برخاسته است!؟
«سید صادق خرازی» فعال سیاسی اصلاح طلب در روزهای گذشته با اشاره به مصوبه اخیر مجلس تاکید کرده بود: «تجربه نشان داده هرگاه در برابر طرف مقابل با قاطعیت وارد میدان شوید، عقب می‌نشیند و اگر ببیند طرحی جدی در اختیار دارید که می‌تواند محاسباتش را به هم بریزد حاضر می‌شود امتیاز دهد و شما را راضی کند که معادلات بازی را حفظ کنید».
خرازی در ادامه تصریح کرد: «طرح اخیر مجلس می‌تواند اهرم فشاری در اختیار دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار دهد تا طرف غربی را وادار کند به برجامی که خود نقض کرده، پایبند بماند و به طور جدی خواسته اصلی ایران را که همان رفع واقعی تحریم‌هاست، محقق کند. هنر دیپلماسی استفاده بهینه از فرصت‌ها و تبدیل موقعیت‌ها و احیاناً تهدیدها به فرصت است. اگر از این دریچه به موضوع نگاه شود، می‌توان گفت که طرح مجلس می‌تواند به سود مذاکره‌کنندگان ما باشد».