به گزارش مشرق، ترخینه غذایی آبکی است که از دوغ یا شیر تخمیر شده به دست می‌آید. در کشور ما ایران بسیار مرسوم است و طرفداران بسیاری دارد. در شهرهایی، چون لرستان، کردستان، ایلام، کرمانشاه و همدان از این نوع آش بسیار استفاده می‌کنند. این غذا دارای طبیعت معتدل و خشک است و پوست آن خاصیت گرم و مغزش دارای طبع سرد است و اصالت آن به استان لرستان بر می‌گردد.
همانطور که می‌دانیم این غذا از خیس کردن بلغور گندم یا جو داخل دوغ ترش به مدت ۱۰ روز بدست می‌آید. البته روش‌های متفاوتی برای درست کردن آن وجود دارد. روش دیگر بلغور به این صورت است که بلغور را چند ساعتی داخل دوغ روی حرارت می‌پزند. بعد از مدتی از پخت به حالت خمیری درخواهد آمد. این خمیر را پس از سرد شدن بصورت گلوله کرده و گیاهانی، چون پونه اضافه کنید و زیر نور افتاب خشک کنید.
با تکه‌های خشک شده ترخینه و سبزی و اضافه کردن حبوبات و پیازداغ آش مناسبی تهیه و آماده خواهد شد. ترخینه را می‌توان جزو یکی از غذاهای نیمه‌آماده معرفی کرد.
این غذا از آنتی‌بیوتیک طبیعی به شمار می‌رود و برای درمان سرماخوردگی بسیار مشهور است. این غذا مربوط به استان لرستان است، ولی کم‌کم به نقاط دیگر استان‌ها رسیده. این آش محبوب در زمستان بیشتر مصرف می‌شود و دارای ویتامین و خاصیت زیادی است.
مواد لازم برای تهیه آش ترخینه برای چهار نفر
لوبیاچیتی؛ نصف استکان
نخود؛ نصف پیمانه
عدس؛ نصف استکان
ترخینه دوغ؛ سه عدد
سبزی آش و اسفناج؛ نیم‌کیلو
نمک و فلفل و زردچوبه به اندازه لازم
نعناع داغ، سیر داغ و پیاز داغ به اندازه دلخواه
طرز درست کردن آش ترخینه
ابتدا ترخینه را در ظرف آب سرد بخیسانید. حدود سه ساعت کفایت می‌کند تا خیس بخورد. حبوبات را از شب قبل بخیسانید و روز بعد با همراه آب روی اجاق گاز بپزید.
زمانی که حبوبات نیم‌پز شد، ترخینه خیس خورده را اضافه کنید و وقتی که حبوبات پخت، عدس و سبزی (تره، جعفری، گشنیز، اسفناج) را اضافه کنید.
بلغور گندم را حدود ۱۲ ساعت داخل دوغ ترش بخیسانید و داخل فریزر نگهداری کنید.
داخل تابه‌ای جدا پیاز بزرگی را پوست بگیرید و بشویید. سپس خلالی برش بزنید یا خرد کنید و در روغن سرخ کنید. زمانی که پیاز داغ طلایی شد فلفل و ادویه و زردچوبه و فلفل سیاه (دلخواه) اضافه کنید. اجازه دهید آش با حرارت ملایم جا بیفتد. (من در این مرحله کشک سفت استفاده کردم و داخل آش مقداری کشک ریختم).
ترخینه با مخلوط کردن گندم شکسته با ماست یا دوغ در کنار چاشنی‌ها به دست می‌آید.
بعد از جا افتادن آش آن را داخل ظرف مورد نظر بکشید و با نعناع داغ، سیر داغ و پیاز داغ تزیین و مورد استفاده قرار دهید.
نکته
در صورتی که راغب هستید، ترخینه را در منزل درست کنید بهتر است یک لیوان بلغور گندم یا جو را بشویید و ۷ ساعت داخل آب سرد بخیسانید. بعد از آن داخل دوغی که چند برابر گندم است بریزید و اجازه دهید روی حرارت بپزد. کمی زردچوبه، فلفل، پونه و زعفران اضافه کنید و زمانی که احساس کردید حالت خمیری به خود گرفته زیر حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید سرد و خنک شود. بعد مقداری با دست بردارید و به شکل گلوله درآورید و جلوی آفتاب تند و تیز داخل سینی خشک کنید.