سرویس جهان مشرق _ بیش از ۱۰ سال از آغاز جنگ سوریه میگذرد و از دورانی که بیش از ۷۰ درصد خاک سوریه سقوط کرده و به دست گروه‌های مختلف تروریستی افتاده بود به زمان حال رسیده‌ایم که تمامی گروه‌های تکفیری در محدوده استان ادلب محصور شده و آخرین روزهای حیات خود را تا زمان عملیات نهایی ارتش سوریه در این منطقه سپری میکنند.

عملیات بزرگ ارتش سوریه در زمستان سال ۲۰۲۰ میلادی در استان ادلب و حاشیه بزرگراه‌های M۴ و M۵ موجب عقب نشینی هر چه بیشتر گروه‌های مسلح به عمق استان ادلب شد اما از آن زمان تا کنون حدود ۱ سال است که با مداخله ترکیه و قراراد آتش بس موقت این منطقه جنگ بزرگی را به خود ندیده است.

اما این موضوع باعث توقف کامل عملیات ارتش سوریه و متحدینش علیه تروریست‌ها نشده است. با ادامه آرامش نسبی بر روی زمین منطقه نبرد، آسمان شمال سوریه به عرصه رقابتی داغ میان طرف‌های درگیر در جنگ تبدیل شده است.

از یکسو در جبهه مخالفین، دو کشور امریکا و ترکیه به عنوان حامیان تروریست‌های ضد دولتی طرح خطرناکی را برای آینده استان ادلب و منطقه شمالی سوریه ترسیم کردند. آنها به خوبی میدانستند که قدرت اصلی ادلب در میان مسلحین، سازمان تروریستی هیات تحریر الشام به رهبری ابومحمد الجولانی است و بدون حضور و حمایت موثر از این گروه، سایر مخالفین شانسی برای دفاع در برابر ارتش سوریه نخواهند داشت.

از این رو طی مذاکرات و هماهنگی‌های فشرده میان سازمان اطلاعات ترکیه MIT و سران تحریرالشام، مقرر می‌شود در ازای به رسمیت شناختن این گروه توسط امریکا و ترکیه و تضمین امنیت جانی رهبران و فرماندهانشان، جولانی و گروه هیات تحریرالشام شروع به همکاری امنیتی با امریکا برای کسب اطلاعات و ترور فرماندهان گروه‌های وابسته به القاعده نظیر سازمان حراس الدین کنند.

این همکاری‌ها که از بهار سال گذشته میلادی آغاز شد موجب چندین عملیات ترور توسط پهپادهای امریکایی در استان ادلب شد. بر اساس شواهد موجود، اطلاعات اولیه از رفت و آمد فرماندهان حراس الدین و موقعیت نسبی خودرو یا محل تجمع آنها در این مناطق توسط هیات تحریرالشام به سازمان اطلاعات ترکیه داده میشد. سپس پهپادهای شناسایی ترکیه اقدام به کشف هدف و دادن اطلاعات مربوطه به فرماندهی مرکزی ارتش امریکا میکردند و پهپادهای رزمی سری MQ۹ امریکایی با استفاده از موشک‌های فاقد مواد منفجره R۹X و به منظور جلوگیری از تلفات جانبی، اهداف مورد نظر را نابود میکردند.

مشهورترین موارد عملیات پهپادهای امریکایی ترور ۲ فرمانده حراس الدین یعنی ابوعلی المصری و ابویعقوب المغربی در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰ میلادی و بمباران جلسه نیروهای حراس الدین و کشته شدن ۱۷ تن از اعضای این سازمان تروریستی در روز ۲۲ اکتبر بود.

اما در سوی مقابل نیز نیروهای ارتش سوریه و متحدینش نظیر ایران و روسیه با هدف گذاری متفاوت نسبت به رقیب در ۱ سال گذشته اقدام به طراحی عملیات در شمال سوریه کردند.

شیوه کلی اجرای این عملیات‌ها بدین صورت بود که در مواردی پهپادهای شناسایی ایرانی یا روسی اقدام به کشف اهداف و دادن مختصات لازم به نیروی هوایی روسیه یا سوریه برای بمباران میکردند، که مهمترین و با ارزش ترین مورد از این حملات، در روز ۲۶ اکتبر سال گذشته میلادی به مقر گروهک فیلق الشام در شهر کفر تخاریم استان ادلب بود که منجر به کشته شدن بیش از ۱۲۰ نفر از نیروهای این گروه تحت حمایت ترکیه شد.

در این حمله از ترکیب ۱ فروند پهپاد ایرانی برای شناسایی هدف و جنگنده سوخو۲۴ روسی برای بمباران استفاده شده بود.

اما در مواردی نیز، پهپادهای رزمی به شکل مستقل و بدون حضور جنگنده‌های نیروی هوایی، عملیات شکار مسلحین را اجرا می‌کردند. از آنجایی که در میان قوای متحد در خاک سوریه تنها ایران مجهز به پهپادهای رزمی است، طبیعتا این عملیات‌ها توسط یکی از دو مدل پهپاد رزمی ایران در خاک سوریه یعنی مهاجر۶ یا شاهد۱۲۹ انجام شده بود.

مشهورترین این موارد شکار موفق ماهر کوجاک از برترین اپراتورهای موشک تاو مخالفین و هشام ابواحمد فرمانده تیپ ۱ جبهه وطنی تحریر به ترتیب در ماه آوریل و می سال گذشته میلادی بودند که توسط پهپادهای رزمی ایران انجام شد.

بررسی وضعیت ترافیک هوایی شمال سوریه بر اساس داده‌های منتشر شده در وبسایت‌هایی نظیر Flight radar۲۴ نشان میدهد پروازهای متعدد و همزمان هواگردهای کشورهای خارجی بر فراز استان ادلب همچنان ادامه دارد.

در تصاویری که ظهر امروز بر فراز استان ادلب ضبط شده است میتوان حضور همزمان جنگنده‌ سوخو۳۵ روسی و پهپاد مهاجر۴ ایرانی را مشاهده نمود که احتمالا در هماهنگی کامل و به منظور انجام عملیات مشترک در صورت کشف اهداف مربوطه صورت گرفته است.

همچنین در این تصاویر حضور پهپادهای رزمی Bayraktar TB۲ و MQ۹ امریکایی نیز دیده می‌شود که مرتبط با بحث نابودی اعضای گروه‌های مخالف با این دو کشور در میان تروریست‌های تکفیری استان ادلب است.