به گزارش مشرق، یک سال از شیوع کرونا ویروس در کشور می‌گذرد و مردم روزهای سختی را پشت سر گذاشته‌اند و البته کادر بهداشت و درمان، به مراتب روزهای سخت‌تری را نسبت به اقشار مختلف جامعه تجربه کرده‌اند. مدافعان سلامت، یک سال است که شب و روز مشغول خدمت به بیمارانی هستند که مرگ را جلوی چشمان خود دیده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اولویت‌های بعدی واکسیناسیون کرونا چه کسانی هستند؟
هیچ وقت روزهای پایان سال ۹۸ را فراموش نخواهیم کرد که چگونه از کرونا وحشت داشتیم و می‌ترسیدیم که مبادا مبتلا شویم و بمیریم. در همان روزها بود که بحران ماسک و دستکش و محلول‌های ضد عفونی کننده در کشور آغاز شد و کادر بهداشت و درمان بیمارستان‌ها درگیر کمبودهای لوازم محافظتی بودند. روزهایی که خیلی سخت گذشت. اما، در کوران همان روزهای سخت و مشقت بار بود که شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی کشور دست از تلاش بر نداشتند و توانستند با اقدامات جهادی، در مدت کمتر از چند ماه، بحران ملزومات مصرفی بیمارستان‌ها و مردم را مهار کنند. تولید شبانه روزی ماسک و محلول‌های ضد عفونی کننده به همراه تولید دستکش و گان برای کادر درمان و همچنین ساخت ونتیلاتور برای بیماران و…، باعث شد تا علاوه بر خروج از بحران تجهیزات و ملزومات مصرفی، به صادر کننده برخی از این اقلام نیز تبدیل شویم.
گام‌های موفق نظام سلامت کشور
محمدرضا شانه ساز رئیس سازمان غذا و دارو، با اشاره به آسیب‌های کرونا بر نظام سلامت دنیا، گفت: بیماری کووید ۱۹ با همه آسیب‌هایی که داشته است، اما زیرساخت‌های کشورهای موفق در صنعت داروسازی را نمایان ساخت. به طوری که ما در شرایط سخت تحریم‌ها توانسته‌ایم به تولید روزانه ۴۰ میلیون عدد ماسک سه لایه دست یابیم.
وی همچنین از ۱۵ تا ۲۰ برابر شدن تولید محلول‌های ضد عفونی کننده خبر داد و افزود: ساخت کیت‌های آزمایشگاهی و دستگاه‌های ونتیلاتور، از جمله دستاوردهای تلاشگران ایرانی در عرصه مبارزه با کرونا بوده است.
در شرایط سخت تحریم‌ها توانسته‌ایم به تولید روزانه ۴۰ میلیون عدد ماسک سه لایه دست یابیم رئیس سازمان غذا و دارو گفت: در همین دوران کرونایی توانستیم هر دارویی که در دنیا تولید شد، در کمتر از سه ماه همان دارو را در داخل کشور تولید کنیم.
کرونا با همه سختی‌ها و بحران‌هایی که با خود آورده است، اما یک ویژگی برای نظام سلامت کشور داشت و آن، سربلند بیرون آمدن از مبارزه با کمبودها برای مقابله با چنین بیماری‌هایی بوده است.
تنها نگرانی از کووید ۱۹
حالا در شرایطی قرار داریم که تنها نگرانی ما از بیماری کووید ۱۹، چرخش ویروس در کشور است. متأسفانه در یک سال گذشته قریب به ۵۹ هزار نفر از هموطنان در اثر ابتلاء به این بیماری جان باخته‌اند و قریب به یک میلیون و ۵۰۴ هزار نفر نیز تاکنون درگیر این بیماری شده‌اند. به نظر می‌رسد افت و خیزهای کرونایی همچنان ادامه دارد و در ماه پایانی سال شاهد خیز دوباره این بیماری در کشور هستیم. به طوری که برخی از رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی در مناطق مختلف کشور عنوان داشته‌اند که با افزایش مجدد موارد ابتلاء مواجه شده‌اند.
فرشاد علامه معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران، در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه آیا با خیز جدید بیماری مواجه هستیم یا خیر، گفت: در شرایطی که در حضیض موج سوم همه‌گیری کووید ۱۹ بودیم، بر اساس آمارها، به نظر می‌رسد وارد خیز چهارم خواهیم شد و باید تمهیدات لازم را پیش‌بینی کنیم.
در همین حال، علیرضا دلاوری معاون بهداشتی ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، با اشاره به افزایش نسبی مراجعه کنندگان سرپایی به مراکز خدمت دهی کووید ۱۹، اظهار داشت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که میزان رعایت فاصله گذاری اجتماعی در استان تهران کاهش یافته است.
بر اساس آمارها، به نظر می‌رسد وارد خیز چهارم خواهیم شد و باید تمهیدات لازم را پیش‌بینی کنیم وی، رها شدن پروتکل‌ها و عادی انگاری را خطرناک دانست و گفت: باید بتوانیم با رعایت پروتکل‌ها، زمستان را به سلامت و با کمترین مشکل سپری کنیم تا دغدغه کمتری برای ورود به سال نو داشته باشیم.
همانطور که روزهای پایانی سال ۹۸ را با شیوع ویروس کرونا به پایان رساندیم و وارد سال ۹۹ شدیم، به نظر می‌رسد که اگر نخواهیم عادی انگاری را کنار بگذاریم، باید نوروز ۱۴۰۰ را نیز به مانند نوروز ۹۹ تحویل کنیم. یعنی همان قرنطینه خانگی و منع دید و بازدیدها نوروزی که برای مردم خیلی سخت بود اما پذیرفتند که برای مقابله با بیماری، راهی جز رعایت پروتکل‌ها ندارند.
روایت روزهای سخت کرونایی
برای شنیدن سختی‌های روزهای کرونایی در کشور، قطعاً باید سراغ کسانی رفت که در تیم سلامت حضور داشته‌اند و بحران را از نزدیک لمس کرده‌اند. پزشکان، پرستاران، پرسنل و کادر غیر درمانی حاضر در بیمارستان‌ها و خیلی از کسانی که امروز شاید نباشند که روزهای سخت گذشته را برای ما روایت کنند.
محمدرضا صالحی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، از پاندمی کووید ۱۹ به عنوان یک تجربه خاص برای تمامی گروه‌ها نام برد که برجسته‌ترین نکته آن انسجام و همدلی سطوح مختلف علمی در گروه‌های بهداشتی و درمانی است.
وی، مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) را به عنوان ویترین و آبروی حوزه سلامت کشور دانست که نقش کلیدی در مدیریت بحران کرونا داشته است.
صالحی گفت: فداکاری افراد در کرونا با نگاه ملی و بیش از تعهد حرفه‌ای بود. به طور ویژه بخش عفونی بیمارستان امام خمینی (ره) با بیش از نیم قرن سابقه درخشان در کشور با داشتن زیرساخت‌های علمی قوی به عنوان بهترین مرکز بیماری‌های عفونی از گذشته تاکنون در حال خدمت‌رسانی است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مراقبت از بیماران کرونا، حمایت‌های روحی و فکری مناسب بیماران از سوی تیم‌های درمانی بود وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مراقبت از بیماران کرونا، حمایت‌های روحی و فکری مناسب بیماران از سوی تیم‌های درمانی بود. دیده شدن تلاش‌های گروهی که من به نمایندگی آنها انتخاب شدم بسیار با ارزش است. سعی ما این است خدمتی به مردم ارائه دهیم که خود انتظارش را داریم.
رضوان هاشمی مسئول تغذیه بالینی بیمارستان ضیائیان، با مرور روزهای ابتدایی شیوع کرونا در کشور، گفت: از اوایل اسفند ۹۸ و به دنبال شیوع پاندمی کووید ۱۹ بیمارستان ضیائیان به عنوان مرکز ارجاعی کرونا مشخص شد و تمامی بخش‌ها به درمان بیماران کووید ۱۹ اختصاص یافت.
وی افزود: شرایط خاص آن زمان موجب تعطیلی همه درمانگاه‌های تخصصی شد و همکاران پزشک از تخصص‌های مختلف موظف به ویزیت بیماران سطح ۳ و ۴ تنفسی شدند. با توجه به مدرک پزشکی عمومی من نیز بر اساس برنامه درمانگاه‌ها ملزم به ویزیت بیماران تنفسی در درمانگاه بیمارستان شدم.
هاشمی گفت: از خاطرات جالبی که در روزهای اول رخ داد مراجعه یکی از بیماران با شکایت خارش پوست بود که بعد از گرفتن شرح حال مشخص شد، ایشان برای ضدعفونی بهتر بدن و جلوگیری از ابتلاء به کرونا اقدام به شستشوی سر و بدن با پودر آنزیم دار کرده‌اند و این مسئله موجب بروز حساسیت پوستی شده است. به مرور زمان و با مشخص شدن راهنماهای تغذیه‌ای مشاوره بخش‌های مختلف از جمله بخش‌های ویژه بیماران کووید ۱۹ از سر گرفته شد. قطعاً برای من به عنوان عضوی از تیم درمان مشاهده بیمارانی که بعد از دریافت دوره درمان و حمایت تغذیه‌ای مناسب با حال عمومی خوب به آغوش خانواده باز می‌گردند، از شیرین‌ترین خاطرات این دوران است.
وی ادامه داد: بحران کووید ۱۹ به لحاظ ناشناخته بودن ماهیت بیماری و گسترش سریع و عدم آمادگی جهانی برای مقابله با آن موجب شد تا در دوره زمانی کوتاهی بحث مهم تغذیه بالینی تحت الشعاع قرار گیرد، هرچند همکاران ما در حوزه خدمات غذایی بیمارستان‌ها تلاش قابل‌توجهی را در تأمین نیازهای غذایی بیماران و کارکنان انجام دادند.
مسئول تغذیه بالینی بیمارستان ضیائیان، گفت: به نظر من امروز با گذشت نزدیک به یک سال از شروع پاندمی و آشنایی بیشتر با ماهیت بیماری ضرورت توجه به نقش تغذیه بیماران در شرایط حاد بیش از پیش مشخص‌شده است. بروز سوءتغذیه در بیماران مبتلا به علت بی‌اشتهایی و نیز افت وزن آنها با انجام مداخلات به موقع تغذیه‌ای قابل پیشگیری است و این امر می‌تواند تجربه خوبی برای مقابله با بحران‌های احتمالی در آینده باشد.
با گذشت یک سال از شروع پاندمی و آشنایی بیشتر با ماهیت بیماری ضرورت توجه به نقش تغذیه بیماران در شرایط حاد بیش از پیش مشخص‌شده است اتابک نجفی متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، با اشاره به گذشت یک سال از شیوع بیماری کووید ۱۹ در کشور، گفت: در این مدت با بیماری ناشناخته‌ای روبه‌رو شدیم که به هیچ وجه شبیه بیماری‌های مشابه نبود. بیماران با افت شدید اکسیژن مواجه می‌شدند. از این رو به روش‌های جدید درمانی رو آوردیم که حتی در دنیا هم تجربه‌ای نسبت به آن وجود نداشت.
وی ادامه داد: روش‌های مختلف تهویه و پلاسما فریز را بر روی بیماران کرونا انجام دادیم تا بتوانیم واکنش‌های التهابی ریه را کاهش دهیم.
نجفی گفت: نکته مهم در بیماران کرونا این بود که برخی از این بیماران با وجود افت شدید اکسیژن بدون هیچ احساس اضطراب و تنگی نفسی تنها احساس تشنگی داشتند و این ممکن بود پزشکان را دچار اشتباه کند.
وی افزود: مهم‌ترین دستاورد درمانی ما این بود که اگر بیماران کووید ۱۹ زود به بیمارستان بیایند احتمال بهبود آنها بیشتر است.
کابوس نوروز ۱۴۰۰
مسئولان و مدیران نظام سلامت کشور، متفق القول بر این عقیده اند که عادی انگاری و رهاسازی پروتکل‌های بهداشتی، مهم‌ترین عامل خیز چهارم بیماری کووید ۱۹ در روزهای پایانی سال است. اگر موج جدیدی از بیماری در این روزها شکل بگیرد، قطع به یقین نوروز ۱۴۰۰ مثل نوروز ۱۳۹۹ برای ما تکرار خواهد شد.