به گزارش مشرق، امسال قبل از اعلام سعودی‌ها درباره وضعیت حج تمتع ۱۴۴۲، گمانه‌زنی‌هایی درباره حضور حداقلی زائران کشورهای اسلامی با رعایت نکات بهداشتی در سرزمین وحی مطرح شد و پس از آن مسؤولان حج و زیارت کشورمان به افزایش هزینه‌های سفر به حج تمتع اشاره کردند؛ به طوری که علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به افزایش قیمت سوخت و مالیات بر ارزش افزوده در کشور عربستان، گفت که این امر در روند دریافت خدمات تاثیرگذار است و با توجه به لزوم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، کاهش تعداد نفرات در اتوبوس‌های شهری و اسکان در اتاق‌های هتل‌ها افزایش هزینه‌ها دور از انتظار نیست.
بیش از ۷۴ هزار زائر خانه خدا هزینه حج را به صورت کامل پرداختند
این امر در حالی بود که سازمان حج و زیارت، سال گذشته پس از لغو حج تمتع برای زوار خارجی، به تثبیت نرخ ارز عملیات حج تمتع برای زواری که هزینه حج را به طور کامل بپردازند، اشاره کرد و بیش از ۷۴ هزار نفر از مشمولان تشرف به خانه خدا این مبلغ را واریز کردند تا دیگر در زمان اعزام هزینه بیشتری پرداخت نکنند.
با این وجود، امسال هم حج تمتع از سوی عربستان برای زائران کشورهای خارجی ممنوع شد و با توجه به نبود روابط سیاسی با عربستان، هیچ زائر ایرانی در مناسک حج سال جاری حضور نخواهد داشت. حتی پیگیری‌های ایران برای اختصاص سهمیه ویژه به ایران نیز بی‌نتیجه ماند.
حضور ۶۰ هزار زائر ساکن عربستان در حج امسال و افزایش هزینه حج تمتع از سوی سعودی‌ها
بر اساس اعلام سعودی‌ها، امسال ۶۰ هزار نفر از افراد ساکن عربستان که واکسینه شده باشند، به حج تمتع مشرف می‌شوند. به گفته یک منبع آگاه، با توجه به اینکه سعودی‌ها در دو سال اخیر از پذیرش زائران خارجی در ایام حج تمتع امتناع کرده‌اند، برای جبران هزینه‌های ناشی از نبود زوار خارجی، حج تمتع را برای زائران درجه‌بندی کردند و هزینه‌های حج را نسبت به سال‌های گذشته بالا بردند.
حج تمتع ۱۴۴۲ در سه گروه قیمتی از ۸۵ تا ۱۱۶ میلیون تومان
بر همین اساس، سه گروه قیمتی از سوی عربستان برای عملیات حج تمتع پیش‌بینی شده است که گروه اول با عنوان «برج ویژه میهمانان» است و بیش‌ترین هزینه را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که در این گروه قیمتی، افراد در برج‌های منا اسکان داده می‌شوند و به صورت ویژه به زیارت خانه خدا خواهند پرداخت. هزینه در نظر گرفته شده برای این گروه، ۱۶ هزار و ۵۶۰ ریال سعودی است که با احتساب ریال سعودی با قیمت حدود ۷ هزار تومان به صورت آزاد، هزینه این گروه حدود ۱۱۶ میلیون تومان خواهد بود.
گروه دوم قیمتی با عنوان «چادر ویژه میهمان» پیش‌بینی شده که هزینه این گروه نیز ۱۴ هزار و ۳۸۱ ریال سعودی (حدود ۱۰۰ میلیون تومان) است. در این گروه قیمتی زائران در چادرهای نزدیک جمرات اسکان می‌یابند و خدمات غذایی آنها نسبت به گروه‌های عمومی ویژه است. در گروه سوم قیمتی با عنوان «چادر عمومی میهمان» نیز زائران به صورت معمولی در فضای باز خواهند بود و هزینه آن نیز ۱۲ هزار و ۱۱۳ ریال سعودی (حدود ۸۵ میلیون تومان) اعلام شده است.
عامل اصلی افزایش هزینه حج تمتع
همه هزینه‌های در نظر گرفته شده از سوی سعودی‌ها بدون اعمال مالیات بر ارزش افزوده است و در زمان پرداخت هزینه حج در هر گروه قیمتی، زائران باید هزینه مالیات را نیز بپردازند. غذاهای اختصاص داده به زائران نیز به صورت بسته‌بندی خواهد بود تا از اجتماع جلوگیری شود. البته به گفته متولیان مسجدالحرام، یکی از دلایل افزایش هزینه‌های حج تمتع در سال جاری، تغییرات در اسکان و تغذیه و حتی حمل و نقل زوار است؛ چرا که همه زائران باید بر اساس دستورالعمل‌های بهداشتی فاصله اجتماعی را در همه مراحل حج تمتع رعایت کنند و همین امر موجب افزایش هزینه‌ها می‌شود.
وقتی حج برای سعودی‌ها هم لاکچری می‌شود
علاوه بر این، تشرف زائران به خانه خدا بر اساس زمان‌بندی خاص است و زمان حضور نیز در گروه‌های قیمتی تأثیرگذار خواهد بود و هر گروه قیمتی، زمان خاصی به سوی خانه خدا مشرف می‌شوند. به گفته برخی از سعودی‌ها، هزینه حج تمتع امسال برای بسیاری از مردم عربستان نیز بالاست و با وجود درآمد مناسب در این کشور، برخی حج امسال را لاکچری عنوان کرده‌اند.
با این وجود، در صورتی که عربستان امکان تشرف زائران خارجی همچون ایرانیان را فراهم می‌کرد، با توجه به افزایش هزینه حج تمتع سال جاری، زائران باید مبالغ بسیاری را به عنوان مابه‌التفاوت هزینه حج می‌پرداختند. چرا که وقتی هزینه حج تمتع برای افراد ساکن عربستان از حدود ۸۵ تا ۱۱۶ میلیون تومان است، برای زائران خارجی با احتساب هزینه پروازهای بین‌المللی به طور حتم افزوده می‌شد.
چهارشنبه دوم تیر، آخرین مهلت ثبت‌نام افراد ساکن عربستان برای تشرف به خانه خدا بود که پس از اتمام این زمان، از بین متقاضیان ۶۰ هزار نفر با اولویت خارجی‌های ساکن عربستان در ایام حج به سرزمین وحی اعزام خواهند شد. امسال نیز همچون سال گذشته به دلیل شرایط کرونا زمان برپایی حج تمتع به صورت حداقلی خواهد بود. البته قرنطینه زائران و انجام مجدد آزمایش کرونا نیز پس از ورود به مکه مکرمه انجام می‌شود.
قانون حضور محارم با بانوان زائر خانه خدا امسال لغو شد
یکی دیگر از تغییراتی که عربستان امسال اعمال کرده، حضور بانوان در مناسک حج بدون محارم است. این امر در حالی است که در سال‌های گذشته باید بانوانی که به حج تمتع مشرف می‌شدند، با محرم خود در این مناسک شرکت می‌کردند که عربستان در حج سال جاری این قانون را برداشته است و بانوان بدون نیاز به محارم می‌توانند برای تشرف به سرزمین وحی ثبت‌نام کنند.
با توجه به تصمیم عربستان برای نپذیرفتن زائر کشورهای خارجی در ایام حج تمتع ۱۴۴۲، ابتدا ایران با سهمیه ۸۷ هزار و ۵۰۰ نفری و پس از آن اندونزی با سهمیه بالغ بر ۲۲۰ هزار نفری نسبت به این امر اعتراض کردند و خواستار برنامه‌ریزی همه جانبه در زمینه برپایی حج تمتع شدند. حتی مسؤولان پاکستان با سهمیه ۱۸۰ هزار نفری نیز از اعزام نشدن زوار این کشور به حج تمتع گلایه کردند. با این وجود، سعودی‌ها اعتراض کشورها را نادیده گرفته و برنامه‌های خود را اجرایی می‌کنند.