به گزارش مشرق، منابع خبری گزارش دادند یک روز بعد از گفت‌وگوی تلفنی وزیران خارجه جمهوری آذربایجان و ایران، باکو دو زندانی ایرانی را آزاد کرده است.
وبگاه شبکه خبری «بلومبرگ» می‌نویسد جمهوری آذربایجان دو زندانی ایران را آزاد کرد که این نشان می‌دهد دو کشور هم‌مرز به منظور جلوگیری از درگیری‌های احتمالی بر سر مسیرهای مهم ترانزیتی و حضور اسرائیل در منطقه، در تلاش برای کاهش تنش‌ها هستند.
برخی از منابع خبری مدعی شده‌اند که جمهوری آذربایجان دو راننده ایرانی را آزاد کرده است که سخنگوی وزارت خارجه ایران این خبر را تکذیب کرده است.
سعید خطیب‌زاده شامگاه چهارشنبه گفت: «سخنگوی وزارت‌خارجه: با رایزنی ایران، دو زندانی ایرانی برای ادامه گذراندن محکومیت خود از آذربایجان به ایران منتقل خواهند شد. این دو نفر ارتباطی با رانندگان بازداشت‌شده ندارند اما رایزنی‌ها در مورد دو راننده بازداشت‌شده همچنان ادامه دارد.»
این خبر یک روز بعد از گفت‌وگوی تلفنی «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با «جیحون بایراموف»، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان گزارش شده است. این نخستین تلاش مستقیم برای کاستن از تنش‌هایی بود که از دو هفته پیش آغاز شد.
در بیانیه‌ای از وزارت خارجه جمهوری آذربایجان که روز چهارشنبه منتشرشده آمده است: «طرف‌ها خاطرنشان کردند لفاظی‌های مضر اخیر تناسبی با سطح روابط دوستانه میان دو کشور ندارند و بر ضرورت حل و فصل تمامی اختلافات از طریق گفت‌وگو تأکید کردند.»
وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک هم در دیدار با همتای آذربایجانی درباره تسهیل ترانزیت و تردد کامیون‌های ایرانی و موضوعات کنسولی از جمله دو راننده ایرانی بازداشتی در آذربایجان رایزنی کرد و توافق شد این موضوع در تماس بین دو طرف حل و فصل شود.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه ۱۹ مهر ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره روابط ایران و جمهوری آذربایجان گفت: روابط ایران و آذربایجان یک روابط کاملا طبیعی است و به هم زدن آن یک کار غیرطبیعی است. روابط دو کشور همواره از منطق درستی پیروی کرده و آن منطق درست ارتباطات چندلایه مردمی و دو دولت بوده است. در عین حال نگرانی‌های ایران گفته شده و این در چارچوب حسن همجواری و روابط خوب دو کشور است. نگرانی‌های ما به دوستان در باکو گفته شده و البته آنها همواره گفته‌اند این نگرانی‌ها را مرتفع می‌کنند و یا این نگرانی‌ها در یک مسیر گفت‌وگوهای دوجانبه قابل حل است.
خطیب‌زاده بیان کرد: در برخی نکات و موضوعات انتظاری که از طرف جمهوری آذربایجان داشتیم، برآورده نشده است. اما ما یک اصل اساسی داریم و آن این است که با همسایگان رفتار برادرانه داشته و خواهیم داشت. حتی وقتی جنگ آذربایجان و ارمنستان بود تلاش کردیم ضمن احقاق حقوق آذربایجان در یک مسیری حرکت کنیم که از مسیر گفت‌وگو به نتیجه برسیم.
تنش‌های میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان بعد از رزمایش مشترک ترکیه و آذربایجان شدت گرفت. ایران قبل از آن رزمایشی برگزار کرده بود.
«حسین امیرعبدالهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان تقدیم رونوشت استوارنامه سفیر جدید جمهوری آذربایجان در ایران، تصریح کرده بود که حضور فعال رژیم صهیونیستی در آذربایجان علیه امنیت ایران را برنمی‌تابیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران چندی پیش در خصوص رزمایش‌های ایران در مرز جمهوری آذربایجان تصریح کرده بود که این گونه رزمایش‌ها در داخل اراضی ایران در چارچوب حق حاکمیت ملی ایران است و در ارتباط با تحرکات رژیم صهیونیستی در کنار مرزهای مشترک ایران و جمهوری آذربایجان تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران حضور و فعالیت رژیم صهیونیستی علیه امنیت ملی خود را تحمل نمی‌کند و در این رابطه هر اقدامی که لازم باشد انجام می‌دهد».
امیرعبداللهیان در پاسخ به اتهام‌زنی‌های اخیر «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان به ایران در مصاحبه با خبرگزاری «آناتولی» ترکیه، چنین اظهاراتی را مطرح کرده بود.
رئیس جمهوری آذربایجان در خصوص رزمایش نظامی ایران در مرز جمهوری آذربایجان گفته بود: «این یک رویداد بسیار تعجب‌آور است. هرکشوری می‌تواند هرگونه رزمایش نظامی را در قلمرو خود انجام دهد. این حق حاکمیتی آنها است اما چرا حالا و چرا در مرز ما؟ چرا زمانی که ارامنه در جبرائیل، فضولی و زنگلان بودند، چنین رزمایش‌هایی در کار نبود؟ چرا پس از آزادسازی این زمین‌ها پس از ۳۰ سال اشغال برگزار می‌شود؟»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان تأکید کرد: «مصونیت مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی یکی از اصول بنیادینی است که همیشه راهنمای [جمهوری] آذربایجان بوده است. مبرهن است که آذربایجان چندین دهه است که از اشغال نظامی بخش‌هایی از اراضی‌اش و نقض مرزهای بین‌المللی‌اش ضربه خورده است.»
وی در ادامه مدعی شد: «به خصوص، بیش از ۱۳۰ کیلومتر از مرز ما با ایران سال‌هاست که تحت اشغال ارمنستان است. متأسفانه طی این سال‌ها ما شاهد واکنش قدرتمندی از طرف کشور دوست ایران به اشغال آن بخش از مرزمان نبوده‌ایم.»
او در بخش دیگری از ادعاهایش اضافه کرد: «مایلیم این را هم خاطرنشان کنیم که جمهوری آذربایجان چنانکه از مواضع فعالش در سازمان همکاری اسلامی هم مشخص است حساسیت زیادی روی مسئله همبستگی اسلامی دارد.»