سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
"خبر خوب آذرماه" و الزامات رفع گرانی
محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور رئیسی روز یکشنبه گذشته در حاشیه حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس و در یک گفت‌وگوی تلویزیونی طی سخنانی گفته است: مهم ترین مسائل کنونی کشور، رسیدگی به مسائل اقتصادی مانند معیشت، رفاه و بهبود زندگی مردم، رشد اقتصادی و... است.
به گزارش اعتمادآنلاین، او با بیان اینکه برنامه های جدیدی برای بهبود شرایط داریم، تأکید می‌کند: برای کنترل گرانی ها، ستاد تنظیم بازار شکل گرفته و اکنون در همه استان ها مستقر شده است و برای جبران هزینه هایی که به زندگی مردم تحمیل شده نیز برنامه ریزی هایی انجام شده و امیدوارم در این زمینه در آذرماه؛ خبرهای خوشحال کننده ای برای مردم داشته باشیم.[۱]
*دکتر رضایی در اقتفای این سخنان؛ در یک توییت به فرایند حل مشکل کسری بودجه اشاره کرد که به نظر می‌رسد خبر خوب آذرماه همین مقوله بوده باشد.
مع‌الوصف باید اشاره کرد که به زعم برخی کارشناسان و تحلیلگران؛ مشکل گرانی بیقاعده فعلی در بازار ایران نه با رفع کسری بودجه حل می‌شود و نه با تشکیل این ستاد و آن جلسه!
دکتر رضایی در سخنان خود تصریح کرده است که "ستاد تنظیم بازار شکل گرفته و در همه استان‌ها مستقر شده"...
اما باید به آقای رضایی این نکته را هشدار داد که اگر "ستاد تنظیم بازار" به معنی ستاد فراوان سازی پرتقال و مرغ و لیمو شیرین در بازار است؛ عملا هیچ اتفاق محسوسی در بحث قیمت‌ها نخواهد افتاد. زیرا قیمت‌های فعلی به دلایلی غیر از بازار و تورم و دلار و تحریم بالا رفته‌اند.
به دیگر سخن اینکه اگر مقامات اشاره شده همچون امیرالمؤمنین(ع) با تازیانه به بازار نروند و قوانین را به گرانفروشان لانه کرده میان کاسبان امین و فروشندگان منصف تذکر ندهند و مجازات‌های عبرت‌آموز برای گرانی در نظر نگیرند؛ از آتش تشکل ستاد و استقرار قرارگاه؛ آبی برای مردم و اقتصاد کشور که درگیر "معضل قیمت‌ها" است گرم نخواهد شد.
گفتنیست، کانال تلگرامی امتداد (وابسته به اصلاح‌طلبان) اخیراً در اشاره به صحبت‌های دکتر رضایی نوشته است: بالاترین کاری که دولت در این شرایط انجام داده است وعده ای است که محسن رضایی برای شنیدن خبرهای خوب در دو ماه آینده داده است. در حالی که دولت مدعی بود با انجام نظارت ها می‌تواند قیمت ها را کنترل کند و در این امر دولت قبل را سرزنش و نکوهش می‌کرد امروز می‌بینیم حتی قیمت مصوب تخم‌مرغ را هم نمی‌تواند کنترل کند. تا آنجا که صدای مشاور قالیباف هم در آمده و در توییتی نوشته: تخم مرخ ۴۳هزار تومان است. همین تخم مرغ را دیشب خریدم ۶۵ هزار تومان! جای نظارت میدانی خالی است.
امتداد می‌افزاید: اما مگر این دولت در نظارت میدانی به وظایف خود عمل نمیکند؟ پس چرا قیمت تخم مرغ اینگونه بالا می‌رود؟ چرا در زمانی که بیرون از قدرت بودند مدعی بگیر و ببند و سامان دادن به بورس و نظارت بر قیمت‌ها بودند اما امروز ناتوان هستند؟ آیا وقت آن نرسیده است درس بگیرند و بفهمند اقتصاد با دستور کار نمیکند.
این یادداشت امتداد در حالی است که رئیس‌جمهور رئیسی در ایام تبلیغات انتخاباتی خود صراحتا تأکید کرده بود که "معتقدیم نمی‌توان بازار را دستوری و در اتاق‌های دربسته اداره کرد بازار باید در تصمیمات اقتصادی نقش داشته باشد. "
***
اصلاح‌طلبان و معضلی به نام "چین"!
شرط و شروط اصلاح مناسبات جریان چپ با نظام اسلامی
اسماعیل گرامی‌مقدم، فعال چپ و عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفته است:
"اصلاح‌طلبان باید مناسبات‌شان را با حاکمیت تنظیم کنند و نقاط کور ارتباط با حاکمیت را برطرف کنند تا بتوانند نامزدهای خودشان را از فیلتر شورای نگهبان عبور دهند، البته این بدان معنا نیست که اصلاح‌طلبان از مواضع اصلاحی خودشان عقب‌نشینی کنند. "
او در بخش دیگری از مصاحبه خود همچنین اظهار می‌کند: کشوری مانند چین با آمریکا دشمنی و سر ناسازگاری دارد اما اقتصادش را به این امر گره نزده است و کار و فعالیت خودش را با آمریکا انجام می‌دهد بنابراین ما هم می‌توانیم با حفظ منافع ملی ضمن این که سیاست‌های ظالمانه را در دنیا محکوم کنیم و حامی مستضعفین و جنبش‌های آزادی بخش باشیم، با آمریکا و اروپا ارتباط داشته باشیم تا چرخ اقتصاد ایران بچرخد زیرا هنگامی که چرخ اقتصاد ایران چرخید، مردم اعتمادشان به حکومت بیشتر خواهد شد.[۲]
*مشخص نیست آقای گرامی‌مقدم از کدام مناسبات سخن می‌گویند!؟
مسئله روشن است!
حاکمیت و دموکراسی و عقلانیت بر "حضور در انتخابات" تأکید داشتند اما اصلاح‌طلبان بصورت رسمی دست به تحریم انتخابات‌های ۹۸ و ۱۴۰۰ زده‌اند.
راه این تناقض هم حرف باطلی مثل بازتنظیم مناسبات نیست. بلکه "توبه رسمی" و اصلاح و تبیین از سوی جریان چپ است تا بتوانند وارد فرایند بازتنظیم شوند.
البته دقت شود که در فرایندهای سیاسی، بخشش جریانات تحریم‌کننده انتخابات، پس از مجازات ممکن است و آنها باید به دلیل خدشه‌ای که بر قانون و امنیت و دموکراسی و انتخابات زده‌اند به اشد مجازات برسند.
بیان این نکته نیز ضروریست که مردم ایران تجربه نادیده گرفتن توبه فتنه‌گران ۸۸ و به کارگیری برخی از آنها را در دولت آقای روحانی به خوبی به یاد دارند و دیدند که به‌کارگیری این افراد چگونه به گرانی و رخدادهایی مثل مهندسی ایجاد فتنه اقتصادی در آبان ۹۸ منجر شد.
و اما چین...
اولا قیاس ایران و چین بنا به فرایندهای استراتژیک، ایدئولوژیک و اکونومیک، قیاس مع‌الفارق است.
ثانیا اما باید به استحضار آقای گرامی‌مقدم بعنوان یک مدافع چین رساند که حکومت چین اجازه ظهور و بروز هیچ منتقد و بدتر از آن هیچ طیف و حزب منتقدی را نمی‌دهد و تصور حیات اصلاح‌طلبان در چنین حکومتی محال است!
ثالثا چینی‌ها مثل عده‌ای در داخل ایران نیستند که در فرایند انتخاباتی؛ دولت و مقاماتی را در دامن رأی مردم بگذارند که در مقابل آمریکا خاضع و لبخند به لب باشند و دائما و حتی تندتر از آمریکا؛ در تریبون‌های دولتی از اثر تحریم‌ها بزرگنمایی کنند و قوت روزانه‌شان سیاه‌نمایی از اوضاع کشور باشد!
در این زمینه خوبست آقای گرامی مقدم نگاهی به مواضع سخنگویان ادوار مختلف وزارت خارجه کشور چین و تودهنی‌های جانانه آنها به زیاده‌گویی‌های آمریکا در بحث تحریم‌ها داشته باشند؛ تا بدانند در چین چه خبر است و توفیقات این کشور از چه مسیری به دست آمده است؟
شاهد مثال آنکه شخص آقای گرامی‌مقدم در همین مصاحبه پیرامون تحریم‌ها اظهار کرده‌اند:
"من برخلاف بسیاری از افراد که می‌خواهند پوششی بر عوارض و تبعات تحریم‌ها بگذارند می‌گویم تحریم‌ها خسارت‌های زیادی را به اقتصاد کشور وارد کرده است و این گونه نیست که بگوییم تحریم‌ها را همانطور که تا امروز پیش رفتیم خنثی می‌کنیم! امروز هر خنثی‌سازی که در تحریم‌ها صورت گرفته از جیب ملت خرج شده است که باعث شده میلیون‌ها انسان به خط فقر رانده شوند"!
این در حالی است که اثر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران به گواه تمام کارشناسان کمتر از میانگین ۳۰ درصد است.
همچنین باید دانست که برخی شاخص‌های اقتصادی ایران مثل ضریب جینی از کشور چین هم حتی بهتر است. [۳] اما مشخص نیست چرا آقای گرامی‌مقدم و دوستان ایشان از بیان این مثبتات امتناع دارند؟
***
این مظلومیت ناتمام...
مرجع تقلیدی که بیش از دیگران باید حرف‌هایش را شنید
محمد سروش‌محلاتی که رسانه‌های اصلاح‌طلب گاهی از او با عنوان آیت‌الله یاد می‌کنند، اخیراً و به بهانه دفاع از نهاد مرجعیت طی اظهاراتی گفته است: آیا اسلام به ما اجازه داده است که بر اثر قهر کردن با بسیاری از کشورها ملت مسلمان را تحت فشار قرار بدهیم!؟ اگر فقر، محرومیت، گرسنگی و عوارض آن به اشکال مختلف، مثل فساد، در میان مردم شایع شود، اسلام چنین حقی را به ما داده است؟ !
به گزارش جماران، او همچنین تأکید می‌کند: اگر مسئولین خدمت مراجع بیایند و –مراجع- نتوانند چیزی بگویند، برای چه بیایند؟ در این صورت بهتر است همان تجربه تلخی که در عراق اتفاق افتاده اینجا هم اتفاق بیفتد. آن تجربه تلخ این است که مدتی هست آیت الله سیستانی در منزلش را به روی کلیه مسئولین عراقی بسته و هیچ کسی از مسئولین عراق را به حضور نمی پذیرد.
سروش‌محلاتی می‌افزاید: اگر بنای بر این باشد که –مرجع تقلید- نتواند حرفی بزند، یا بزند و اثری نداشته باشد و این ملاقات‌ها جنبه تشریفاتی و صوری داشته باشد، چه بهتر که انجام نگیرد. ما باید تکلیفمان با این نهاد را مشخص کنیم. آیا این ظرفیت هست که از نظرات آنها استفاده کنیم؟ این به معنای این نیست که هرچه آنها می گویند درست است و باید عمل شود. ولی به معنای این است که آنها زبان گویای قشر وسیعی از مردم هستند که حرف مردم و دین خدا را می‌زنند.[۴]
*در باب بخش اول اظهارت این فرد باید دانست که طعنه او به نظام اسلامی در بحث تحریم و گرسنگی و فساد هرگز صحیح نیست و به گواه آمار موجود؛ جمهوری اسلامی ایران با کاستن مؤثر از اثر تحریم‌ها هم‌اکنون در جایگاه سیرترین کشورهای جهان قرار دارد [۵] و میزان فقر مطلق (به معنی گرسنگی) در آن حتی از کشور انگلیس هم کمتر است. [۶]
در بحث فساد هم ایران اسلامی یکی از جدی‌ترین حکومت‌ها در برخورد با فساد در هر سطحی است و نظام ما هرگز مثل ممالک دیگر نیست که رئیس‌جمهور مالیات نداده را از مجازات برهاند و یا به نفع ثروتمندان و علیه مستضعفان قوانین مالیاتی تصویب کند. (نظیر مقوله‌ای که در فرانسه رخ داد و منجر به تظاهرات دامنه‌دار جلیقه‌زردها شد)
ضمن اینکه باید دانست امثال سروش‌محلاتی در بحث فساد به این حقیقت تاریخی و فلسفی اشاره نمی‌کنند که فساد در حکومت امام معصوم(ع) نیز وجود داشته و حکومتی باید در بحث فساد مورد مؤاخذه قرار گیرد که با آن برخورد نکند نه حکومتی که اهل برخورد جدی با فساد است.
و اما بیان سخن دین خدا از لسان مراجع عظام...
بدیهیست که برخی مراجع عظام تقلید، انتقاداتی را از ساختار دولت دارند که بجای خود آنرا مطرح می‌کنند و اگر این مقولات پیگیری نمی‌شد؛ مراجع هم اصراری بر بیان آنها نداشتند و از طریقی دیگر حرفشان را بیان می‌کردند.
اما آشکار است که این میانه هیچ جایی برای کاسبان و مثلا برای کسانی مثل شخص سروش‌محلاتی که معتقدند نظام جمهوری اسلامی (که شخص آیت‌ا... صافی از کارگزاران آن بوده‌اند) مشکل عقل دارد، نیست. [۷]
و حتما در حاشیه بیان آیت‌الله صافی و منتقدان آن، هیچ جایی برای امثال سروش‌محلاتی که تأکید دارد: "عده زیادی در حوزه به حکومت بدون ولی فقیه فکر می‌کنند! " نیست. [۸]
برای روشن شدن تناقضات پنهان شده در لابه‌لای جملات سروش‌محلاتی خوبست به این مسئله نیز اشاره کنیم که امثال او در حالی بصورت اقتضا و عنداللزوم مدافع مراجع تقلید می‌شوند و تأکید دارند که حرف مراجع حرف دین خداست؛ که مقام معظم رهبری هم مرجع تقلید هستند و در عین حال بارها و بارها اعلام کرده‌اند نظام جمهوری اسلامی در شرایط بدر و خیبر قرار دارد، انقلاب اسلامی پیشرفت‌های بزرگی دارد و مهمتر از همه اینکه "با وجود انبوه مشکلات، جمهوری اسلامی در قله‌ی عزت قرار دارد و مایه‌ی افتخار و مباهات برای اسلام است. "
آیا امثال سروش‌محلاتی قدرت آنالیز این سخنان دین خدا را دارند!؟
اصلا آیا این افراد ولو یکبار هم شده دست به تکرار و تبیین بیانات مقام معظم رهبری پیرامون پیشرفت‌های کشور بزنند!؟
پاسخ به این سؤالات یقینا مشخص خواهد کرد که امثال سروش‌محلاتی در ادعای خود پیرامون دفاع از مرجعیت و نهاد مرجعیت تا چه اندازه صادق هستند و چه اهدافی را دنبال می‌کنند!؟
تأکید می‌شود که اظهارات سروش‌محلاتی مبنی بر اینکه بهتر است تجربه عراق (نپذیرفتن مسئولان توسط برخی مراجع) در اینجا هم تکرار شود! در واقع یک آرزوست که البته محقق نخواهد شد زیرا نهاد انقلاب اسلامی و حکومت ایران برخاسته از دین است و آرزوکنندگان جدایی مراجع تقلید از نظام اسلامی؛ شاهد تحقق این آرزو در فرایند فعلی نخواهند بود چون این مسئله به لحاظ فلسفی دچار تناقض است و وقوع آن ولو در فرض هم محال است.
***
1_ https://etemadonline.com/content/520358
2_ https://www.ilna.news/fa/tiny/news-1150758
3_ https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/11/14/1645720
4_ https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1529833
5_ mshrgh.ir/944980
6_ https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/11/22/1944648
7_ mshrgh.ir/1187027
8_ https://www.mashreghnews.ir/news/1187027