به گزارش مشرق، روز دوشنبه هشتم آذر ماه (۲۹ نوامبر) قرار است شهر وین میزبان دور جدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) با حضور «انریکه مورا» هماهنگ کننده اتحادیه اروپا باشد؛ مذاکراتی برای رفع تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا. در همین خصوص تیم مذاکره‌کننده ایران به ریاست «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه امروز (شنبه) وارد وین شد.
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی پیش از این از برگزاری نشست‌های غیررسمی اعضای برجام در قالب‌های مختلف در وین در روزهای شنبه و یکشنبه و پیش از مذاکرات روز دوشنبه خبر داده بود.
در آستانه دور جدید مذاکرات و در این روزها مقام‌های ایرانی و همچنین کشورهای درگیر در این مذاکرات اظهاراتی را عنوان کرده‌اند و از سوی دیگر اظهاراتی از سوی مقامات دولت کنونی آمریکا که قرار است به ریاست «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در وین حضور یابند، نیز به گوش می‌رسد.
پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از برجام خارج شد، که به گفته رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران (+) «با خروج از این توافق، ما بحران را به خود نزدیک‌تر کردیم»، جمهوری اسلامی ایران یک سال صبر راهبردی را پیشه کرد و در این مدت عضو متعهد برجام بود و همچنان نیز هست. یک سال بعد (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸) بعد از اینکه وعده‌های سه کشور اروپایی عضو برجام (آمریکا، فرانسه و انگلیس) برای ۱۱ تعهدی که به ایران در پی خروج آمریکا از این توافق داده بودند، عملیاتی نشد، جمهوری اسلامی ایران براساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام اقدام به کاهش تعهدات هسته‌ای‌اش کرده و در پنج گام این تصمیم خود را عملیاتی کرد.
بعد از روی کار آمدن دولت جوزف بایدن در آمریکا و ارسال پیام‌هایی مبنی بر آمادگی این کشور برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، رایزنی‌هایی در نیمه‌های فروردین سال جاری (۱۴۰۰) بین ایران و گروه ۱+۴ به ریاست سید عباس عراقچی، معاون سابق وزیر امور خارجه و همچنین «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام در شهر وین کلید زده شد. مذاکراتی که به عنوان مذاکرات برای احیای برجام در ۶ دور انجام شد و به‌رغم پیشرفت‌هایی که در آن زمان صورت گرفت، ولی عملاً به بن‌بست انجامید و با تغییر دولت در ایران این مذاکرات متوقف و قرار شد در دولت جدید (دولت سیزدهم) درباره آن تصمیم‌گیری شود.
بالاخره بعد از رایزنی‌های حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با همتایان برجامی خود و از جمله جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و گفت‌وگوها و سفرهای «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رفت‌وآمدها بین باقری و مورا در تهران و بروکسل و مادرید، نهایت روز دوشنبه هشتم آذرماه بار دیگر قرار است پایتخت اتریش میزبان دور جدید مذاکرات ایران و این پنج کشور به همراه هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا باشد؛ مذاکراتی که هدفش رفع تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکاست و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در اظهارات مختلف عنوان کرده که ماحصلش باید توافقی خوب باشد، توافقی که حقوق و منافع ملت ایران را تامین و تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی را لغو کند.
در همین خصوص نیز علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه چندی پیش در گفتگویی در پاریس با بیان اینکه ما مذاکرات هسته‌ای نداریم، درباره مذاکرات هشتم آذر در وین گفته بود: موضوع اصلی پیامدهای ناشی از خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های غیرقانونی این کشور است.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه هم در اظهاراتی با بیان اینکه تمامی تحریم‌های آمریکا باید به صورت یک جا، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی و همراه با تضمین های عینی برداشته شود، گفت که همه تمرکز ایران و ۱+۴، در مذاکرات وین بر رفع این تحریم‌هاست.
اتحادیه اروپا نیز ۱۲ آبان ماه در بیانیه‌ای درباره نشست روز دوشنبه در وین اعلام کرد: «شرکت‌کنندگان به بحث‌های خود درباره چشم‌انداز بازگشت احتمالی ایالات متحده به برجام و نحوه تضمین اجرای کامل و مؤثر توافق توسط تمامی طرف‌ها ادامه می‌دهند.»
امیرعبداللهیان: همه مقدمات را برای رسیدن به یک توافق خوب و سریع فراهم کردیم
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در آخرین اظهارنظرش درباره این مذاکرات در ویدئویی با تشریح اقدامات انجام‌شده در یکصد روز گذشته در زمان وزارتش در دستگاه سیاست خارجی درباره دور جدید مذاکرات وین اظهار داشت: از این هفته گفت‌وگوهای وین را کلید خواهیم زد. ما همه مقدمات را در صورتی که طرف‌های مقابل به تعهدات کامل‌شان برگردند، برای رسیدن به یک توافق خوب و سریع فراهم کردیم و به‌صراحت مواضع و مطالبات خودمان را در ادامه گفت‌وگوهایی که از گذشته وجود داشته و سندی که به عنوان برجام و قطعنامه سازمان ملل به تصویب رسیده، بیان کردیم. نظر صریح و روشن جمهوری اسلامی ایران این است که در میز مذاکره حقوق و منافع ملت ایران باید تأمین شده و تحریم‌ها باید لغو شود و ما امیدواریم که در مسیر گفت‌وگوهای وین بتوانیم گام‌های اساسی و موفقیت آمیز رو به جلویی را داشته باشیم.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان تصریح کرد: قطعاً دست جمهوری اسلامی ایران بسته نخواهد بود. گزینه‌های مختلفی در مقابل ما قرار دارد. ما از گزینه گفت‌وگو و مذاکره در وین کار را شروع می‌کنیم. در مذاکره جدی هستیم و در رسیدن به توافق جدی هستیم و امیدواریم آن‌گونه که طرف‌های مقابل ما در کلام به ویژه غربی‌ها می‌گویند، جدیت آنها را هم ببینیم. ما با صراحت به آنها گفتیم که ما یک دولت عملگرا و نتیجه‌محور هستیم و امیدواریم که در میز مذاکرات وین چنین اتفاقی رخ دهد.
در این میان نیز «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که سفری به منطقه داشت در اظهاراتی اعلام کرد که کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهان احیای برجام به منظور توسعه روابط دیپلماتیک و اقتصادی با ایران هستند. مالی همچنین گفت: «اما اگر آنها (ایران)، به توافق بازنگردند. اگر به تشدید و افزایش پیشرفت‌های هسته‌ای خود ادامه دهند، این درب بسته خواهد شد. ایران بار دیگر عامل بحران عدم اشاعه خواهد شد».
نماینده آمریکا اظهار داشت: تمرکز ما بر دیپلماسی است و این که ببینیم آیا می‌توانیم به توافق برگردیم و به آن تکیه کنیم یا خیر؛ اما اگر چنین نشود، و اگر ایران بخواهد و در حال حاضر در این نقطه قرار گرفته‌ایم و فکر می‌کنم که این انتخاب ایران است که اگر آنها تصمیم بگیرند که به توافق بازنگردند، آن وقت قطعاً باید شاهد تلاش‌های دیپلماتیک دیگری باشیم، در غیر این صورت، باید به جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران رسیدگی کنیم.»
البته این اظهارات مالی در حالی بیان می‌شود که این کشور در هفته های اخیر و بر خلاف تعهدات برجام، طی دو مرحله اشخاص و شرکت‌های ایرانی را تحریم کرده است که البته با واکنش ایران مواجه شد.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران همچنین گفت: «ما در یک هتل خواهیم بود و منتظر خواهیم بود که دیگران و آن‌هایی که ایران موافقت کرده با آنها صحبت کنند، چه گزارش‌هایی می‌دهند. بنابراین این شیوه‌ای نسیت که امور باید پیش برود و ما بارها به طور مستقیم یه ایران گفته‌ایم چون آنها مستقیماً به ما گوش نمی‌دهند، که اگر می‌خواهند نتیجه بگیرند و اگر می‌خواهند سریع‌تر به نتیجه برسند، شیوه بهتر این است که رو در رو با ما نشست برگزار کنند.»
در حالی که قرار است این مذاکرات در وین برگزار شود، رسانه‌های صهیونیستی گزارش داده‌اند که وزیر جنگ رژیم صهیونیستی برای رایزنی درباره ایران در آینده نزدیک به واشنگتن سفر خواهد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز که در این مدت کشورش باز به ایفای نقش پلیس بد در مذاکرات روی آورده، در آستانه این مذاکرات نسبت به پیشرفت سریع در این مذاکرات و بازگشت آمریکا به برجام و بازگشت ایران به پایبندی کامل به تعهداتش ابراز امیدواری کرده است.
در آستانه این مذاکرات نیز روز جمعه پنجم آذرماه، امیرعبداللهیان و «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تلفنی گفت‌وگو کردند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این گفت‌وگو عنوان کرد: اگر طرف‌های مقابل آماده بازگشت به تعهدات کامل خود و رفع تحریم‌ها باشند، دستیابی به یک توافق خوب و حتی فوری امکان‌پذیر است. به‌رغم عهدشکنی آمریکا و سه کشور اروپایی در برجام، ما با حسن نیت و جدیت در مذاکرات وین حضور می‌یابیم و خواهان توافق خوب و قابل راستی آزمایی هستیم. بازگشت به برجام در عمل باید به معنی پایبندی به تمام مفاد و محتوای آن باشد.
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این گفت‌وگوی تلفنی عنوان کرد: در مذاکرات وین بحث‌های فشرده و مفصلی بویژه بر روی موضوعات معوق و رفع تحریم‌ها باید انجام بگیرد و احتمال اینکه همه بتوانند به شکل اصلی برجام بازگردند، وجود دارد. تنها راه برداشتن تحریم‌ها احیای برجام است که از این طریق هم ایران به حقوق خود می‌رسد و هم جامعه بین‌الملل از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران اطمینان پیدا می‌کند. (اینجا بخوانید)
بورل علاوه بر این در توئیتی درباره این گفت‌وگو تأکید کرد که بازگرداندن برجام به مسیر اصلی بیش از همیشه ضروری است.
در آستانه این دور از مذاکرات اخباری مطرح شده درباره تلاش برای حصول توافقی موقت که سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به پرسش خبرنگاری در این باره گفت: درباره اظهارات مبهم و گمانه‌زنی رسانه‌ای موضع نمی‌گیرم. آنچه باید بر آن متمرکز شویم گفت‌وگوهای ما در وین است. ایران با اراده جدی برای رفع تحریم‌هایی که بر ضد مردم ایران اعمال شده، با یک تیم کامل براساس همین هدف عازم وین خواهد شد و امیدواریم طرف‌های مقابل به جای این شبهه‌افکنی‌های رسانه‌ای و یا برخی عملیات‌های روانی که به‌زعم خودشان در نزدیکی مذاکرات وین شاید بتوانند ماهی‌ای از آب‌های آلوده بگیرند، به جای آن سعی کنند با اراده جدی و نیت خوب و دستیابی به توافق عملی و جامع الاطراف در خصوص رفع تحریم‌های ظالمانه که بر ضد مردم ایران اعمال کردند به وین بیایند. اگر این اراده جدی را نداشته باشند و بخواهند این اراده جدی را با نیت‌های غیرسازنده همراه کنند، قطعاً پاسخ ایران هم متناسب با آن خواهد داد.
وی همچنین در توئیتی نوشت: آنها روایت‌های تحریف‌شده سر هم کرده و بر تحریم‌ها می‌افزایند، ولی ایران تیم مذاکره‌کننده جدی و سطح بالا تشکیل می‌دهد و خواستار توافق خوب فوری و اجرای کامل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ می‌شود.
هرچند تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران، با سناریوهای دقیق و هوشمندانه و با امیدواری برای رفع تحریم‌ها پا به میدان مذاکرات وین گذاشته اما هنوز پالس مثبتی از سوی طرف‌های غربی دیده نشده و همچنان پیش‌بینی می‌شود که با کارشکنی‌ها و خلف وعده طرف‌های غربی، مذاکرات به دوره‌های بعد هم کشیده شود.