سرویس جنگ نرم مشرق - بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در یادداشتی به قلم مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی و متیو تسوایگ از اعضای ارشد این اندیشکده تندرو و ضدایرانی نوشت: انتخابات پیامدهایی دارد. پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات فرمانداری و مجلس نمایندگان ویرجینیا، همراه با رقابت سخت و غیرمنتظره در انتخابات فرمانداری نیوجرسی، فقط نشانگر یک زلزله سیاسی داخلی نیست، بلکه احتمالاً تلاش‌های دولت بایدن برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران را نیز مختل خواهد ساخت.
مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه می‌خوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارش‌ها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
بایدن برای توافق با ایران نیاز به حمایت دوحزبی دارد
این اندیشکده که نقشی کلیدی در تعیین سیاست‌های تحریمی علیه ایران دارد می‌نویسد: اگر بایدن بخواهد توافق با ایران عمر طولانی‌تری از زمان حضور خودش در کاخ سفید داشته باشد، باید با حمایت دوحزبی از جانب سنا مبنی بر مناسب بودن معاهده‌ای که دولت انجام می‌دهد، وارد مذاکرات شود. در غیر این صورت، تاریخ تکرار خواهد شد و رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه بعدی از توافق خارج خواهد شد، درست همانطور که دونالد ترامپ توافقی که باراک اوباما با تهران منعقد کرده بود را رد کرد.
چشم امید جمهوری‌خواهان به انتخابات آتی کنگره و ریاست جمهوری
هیچ چیز در سیاست‌های آمریکا ماندگار نیست. در ۲۰ ژانویه، بایدن با اکثریت اندک و نزدیک به ۶۰ درصد محبوبیت در مجلس نمایندگان و سنا تحلیف شد. ده ماه بعد، نفوذ سیاسی رئیس‌جمهور به وضوح ضعیف شده نرخ محبوبیت وی کاهش یافته است. بر اساس نتایج انتخابات در ویرجینیا و نیوجرسی، جمهوری‌خواهان اکنون انتظار دارند که بتوانند در انتخابات میان‌دوره‌ای ۲۰۲۲، کنترل مجلس نمایندگان و سنا را به دست گیرند و شاید بتوانند در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ نیز پیروز شوند.
این نتایج، برای ایران که می‌خواهد بایدن ضمانت کند که ایالات متحده بار دیگر از توافق هسته‌ای خارج نخواهد شد، مشکل‌ساز است. در حال حاضر، تهران به لطف تصمیم بایدن مبنی بر عدم اعمال بسیاری از تحریم‌های دوران ترامپ، در حال کسب میلیاردها دلار درآمد ناشی از فروش نفت و سایر تجارت‌های خارجی است. اما ایران می‌خواهد که تحریم‌ها به صورت کامل برداشته شده و شرایط برای همیشه اینگونه بماند.
لغو تحریم‌ها نیازمند تغییر قانون است
دوبوویتز افزود: با این حال، برای این که لغو تحریم‌ها به صورت جامع و دائمی امکان‌پذیر شود، لازم است که اکثریت دوحزبی، هم در مجلس نمایندگان و هم در سنا حامی آن باشند، زیرا لغو تحریم‌ها یکبار برای همیشه، نیازمند تغییر قانون است. اگر لغو تحریم‌ها تبدیل به یک موضوع دوحزبی شود (همانطور که اکنون هست)، موفقیت آن بسته به موفقیت سیاسی هر کدام از احزاب، بالا و پایین خواهد رفت.
تیم مذاکره‌کننده بایدن از تاریخ ۲۹ نوامبر، همراه با نمایندگانی از چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و ایران که سایر طرفین برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام هستند، در وین حضور دارند.
اعلام این نشست، پس از بیانیه مشترک رهبران فرانسه، آلمان، انگلیس و ایالات متحده صورت گرفت که در آن متعهد شدند «بازگشت ایرانیان به برجام، موجب لغو تحریم‌ها با پیامدهای ماندگار برای رشد اقتصادی ایران خواهد شد.» بایدن می‌داند که ایران چه می‌خواهد و مصمم است که آن را انجام دهد. اما بدون جلب موافقت جمهوری‌خواهان و انعقاد قراردادی که ۶۷ رأی لازم برای حمایت از تصویب را در سنا دریافت کند، دولت آمریکا نمی‌تواند ماندگار بودن لغو تحریم‌ها را تضمین کند.
برجام یک توافق سیاسی بود تا یک معاهده
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: ایرانیان خواهان ضمانت‌هایی هستند که دولت‌های بعدی آمریکا از توافقی که با بایدن حاصل شود، خارج نخواهند شد. این مسئله احتمالاً غیرممکن خواهد بود، مخصوصاً اگر تهران صرفاً محدودیت‌های موقت روی برنامه هسته‌ای خود را بپذیرد، اقدامات ضعیفی برای راستی آزمایی انجام دهد و هیچ محدودیتی روی برنامه موشک‌های بالستیک خود اعمال نکند. اوباما با اعطای همه این امتیازها توافق ۲۰۱۵ را امضا کرد، با این حال همین‌ها دلایلی بود که باعث شد جمهوری‌خواهان برجام را تقریباً به اتفاق آرا رد کنند و حتی بعضی از دموکرات‌ها هم از آن حمایت نکنند.
برجام به جای یک معاهده، یک توافق سیاسی بود که عناصر قانونی الزام‌آور نداشت. حتی مذاکره‌کنندگان سند برجام را امضا هم نکردند. این همان مدل توافقی بود که روسای جمهور امضا می‌کنند و در صورت لازم زیر آن می‌زنند، بنابراین احتمالاً دولت بایدن گزینه‌های مناسبی برای ارائه ضمانت‌های قانونی مبنی بر اینکه دولت‌های بعدی به توافق پایبند خواهند بود، در اختیار نخواهد داشت.
لغو برجام توسط کنگره و دولت بعدی نه تنها امکان‌پذیر، بلکه محتمل
بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در پایان گزارش خود به کاخ سفید توصیه کرد: دولت آمریکا باید به جای آن که با عجله به یک توافق ناقص، موقت، و از لحاظ سیاسی مشاجره آمیز بازگردد، رویکرد خود را بازبینی کرده و با داشتن یک ذهنیت دوحزبی، برای ایجاد پارامترهای یک توافق جدید قابل قبول که جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها بتوانند آن را به عنوان یک معاهده الزام‌آور تصویب کنند، تلاش کند.
در غیر این صورت، نتیجه انتخابات هفته گذشته ویرجینیا به این معناست که رد شدن برجام توسط کنگره و دولت بعدی نه تنها امکان‌پذیر، بلکه محتمل است، مگر این که بایدن متوجه شود که سازش و مصالحه تنها راهی است که وجود دارد.
پیروزی مهم جمهوری‌خواهان در انتخابات فرمانداری
لازم به ذکر است جمهوری‌خواهان آمریکا در انتخابات فرمانداری ویرجینیا به پیروزی مهمی دست یافتند. در انتخاباتی که نتیجه آن به معنای شکست حزب جو بایدن تلقی می‌شود، گلن یانکین، نامزد جمهوری‌خواه در انتخابات فرمانداری ایالت ویرجینیای آمریکا پیروز شد. گلن یانکین، نخستین جمهوری‌خواهی است که در ۱۲ سال گذشته به عنوان فرماندار ایالت ویرجینیا انتخاب می‌شود. یانکین، سرمایه‌دار و سیاستمدار نوظهور، با تری مک آولیف، نامزد دموکرات برای کسب کرسی فرمانداری که در اختیار رالف نورتهام از حزب دموکرات است، رقابت کردند. او مورد حمایت دونالد ترامپ بوده هرچند فاصله خود را با رئیس‌جمهوری سابق آمریکا حفظ کرده است. به گفته ناظران نتیجه انتخابات را می‌توان به عنوان یک همه‌پرسی درباره عملکرد جو بایدن در نظر گرفت.