به گزارش مشرق، اخبار خوش حوزه انرژی در چند روز اخیر همزمان با سفر رئیس جمهور و هیئت عالی‌رتبه همراه به کشور قطر بیشتر از گذشته نتایج تغییر ریل‌گذاری دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی اقتصادی با اولویت‌دهی به توسعه روابط با همسایگان را بر همگان آشکار کرد.
بر این مبنا انتشار دو خبر مهم پیرامون صنعت برق، چشم‌انداز بسیار روشنی برای تحقق یکی از اهداف قدیمی کشور در حوزه انرژی را محقق کرد.
*اتصال شبکه برق ایران و قطر، گام اول در مسیر تبدیل شدن ایران به قطب برق منطقه
در این راستا اولین خبر منتشر شده از جلسات هیئت عالی رتبه ایرانی، امضای سند همکاری میان ایران و قطر در بخش اتصال شبکه برق دو کشور بود.
در حقیقت خبر اتصال شبکه برق ایران و قطر با استفاد از خط انتقال دریایی می‌تواند گام ابتدایی برای بازگشت به مسیر تبدیل ایران به قطب انرژی منطقه به حساب بیاید. مسئله‌ای که در سال‌های گذشته به دلیل بی‌توجهی متولیان این موضوع از دستور کار کشور خارج شده و زمینه ایجاد موضع پایین دیپلماسی انرژی را مهیا کرده بود.
علاوه بر خبر امضای سند همکاری اتصال دریایی شبکه برق ایران و قطر، یک خبر خوش دیگر از آخرین ساعات حضور هیئت ایران در همسایه جنوبی منتشر شد. این خبر بسیار مثبت در حاشیه اجلاس مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز اتفاق افتاد و وزاری انرژی روسیه، آذربایجان به همراه وزیر نیروی ایران در دوحه دیدار کردند.
*دیدار مقامات عالی حوزه انرژی ایران، روسیه و آذربایجان برای پیگیری اتصال برقی
در این دیدار صمیمانه هر سه تن از مقامات عالی‌رتبه حوزه انرژی سه کشور بر توسعه همکاری منطقه‌ای در حوزه انرژی الکتریک و همچنین تاثیر قابل توجه آن بر امنیت اقتصاد انرژی کشورهای منطقه تاکید کردند.
از جمله مباحث اصلی در این دیدار بحث و بررسی در خصوص پروژه سنکرون‌سازی و اتصال شبکه برق سه کشور ایران، آذربایجان و روسیه بود که در این زمینه هر سه وزیر بر لزوم عملیاتی کردن پروژه مذکور، اتمام فاز مطالعاتی آن در اولین فرصت ممکن و متعاقبا عملیاتی کردن پروژه تاکید کردند.
وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران ضمن اعلام آمادگی وزارت نیروی ایران بر حمایت و عملیاتی کردن اجرای پروژه مذکور، تاکید کرد: «ایران با دارا بودن جایگاه برتر و قدرت اول منطقه در تاسیسات تولید، انتقال و توزیع برق و همچنین دارا بودن شاخص‌های ممتاز بین‌المللی در زمینه برق‌رسانی روستایی و شهری، این پروژه را از اولویت‌های خود دانسته و در راستای گسترش مبادلات برقی نه‌تنها با کشورهای همسایه بلکه با کشورهای منطقه و خصوصا کشور بزرگ روسیه، آن را مهم ارزیابی می‌کند.»
وزیر انرژی روسیه نیز با تاکید بر اهمیت این موضوع، خواستار بررسی بیشتر و دقت مشاور پروژه در ارائه نتایج بررسی‌های اقتصادی، فنی و زیست محیطی پروژه مذکور شد و خاطرنشان کرد: «این پروژه مطالعاتی با فوریت و با دقت می‌بایست به اتمام برسد تا پس از تکمیل نقشه سنکرون کردن شبکه برق سه کشور، اجرایی شود.»
همچنین شهبازوف، وزیر انرژی آذربایجان نیز ضمن تاکید بر حمایت کامل از این پروژه، اعلام کرد:« همانگونه که شبکه برق کشورهای اروپایی به یکدیگر متصل شده و در شرایط اضطراری قادر به کمک به یکدیگر هستند، چشم‌انداز پروژه حاضر نیز نه‌تنها افزایش قابلیت اطمینان شبکه‌های برق سه کشور را به همراه دارد، بلکه در بلندمدت نیز برای امنیت انرژی منطقه حائز اهمیت است.»
*جزئیاتی از پروژه کریدور برقی ایران، روسیه و آذربایجان «AIR»
مسئله اتصال شبکه‌های برق به منظور افزایش اطمینان‌پذیری شبکه موضوعی است که در کشورهای توسعه یافته پییگری می‌شود. بر این اساس عمده شبکه برق کشورهای اروپایی به هم اتصال دارد و در صورتی که تامین برق در یک کشور دچار مشکل شود، با استفاده از واردات از یک کشور دیگر مشکل انجام شده مدیریت می‌شود.
به استناد مستندات موجود، اتصال شبکه برق ایران، روسیه و آذربایجان تحت عنوان پروژه کریدور انرژی شمال ایران از مسیری تحت عنوان خط اتصال برق «AIR» در دستور کار سه کشور است. در سال‌های گذشته با موافقت هر سه همسایه مقرر شده بود، مطالعات فنی این کریدور برقی توسط شرکت مشاور ایرانی انجام شده و هر 3 کشور به طور مساوی هزینه‌های این پروژه را بر عهده بگیرند. بر این مبنا، برای تدوین طرح توجیه فنی و اقتصادی اتصال شبکه‌های انرژی برق ایران و روسیه و آذربایجان، شرکت بین المللی مهندسی مهندسین مشاور موننکو ایران مشغول بکار شده شده و در حال حاضر کارها در زمینه تدوین این سند ادامه دارد.
بر اساس آخرین جزئیات موجود از پروژه اتصال شبکه برق ایران روسیه و آذربایجان، در حال حاضر قراردادهای مرتبط با این پروژه منعقد شده و نیمی از مطالعات مربوط به همراه گزارش‌های تخصصی برای مراجع متخصص سه کشور ارسال شده است. در این خصوص، اگر این نظرها برای شرکت مشاور ایرانی بازگردد، طبق قرارداد باید تا حدود اردیبهشت ماه سال 1401 این کار انجام و تدارکات برای عملیاتی اجرا آغاز خواهد شد.
*یک تیر و دو نشان دولت با تبدیل شدن ایران به قطب برق منطقه
بر مبنای دو خبر مخابره شده از دوحه قطر، اتصال برقی کشور به همسایگان شمالی و جنوبی در حال انجام بوده و پس از اجرای این پروژه‌ها ایران به عنوان کلید اتصال کریدور برقی شمال به جنوب می‌تواند نقش بسیار موثری در حوزه انرژی منطقه ایفا کند.
تبدیل ایران به قطب تولید و توزیع برق غرب آسیا در کنار اهمیت عمیق سیاست‌خارجی و مسئله تامین امنیت انرژی، نقش قابل توجهی در تامین پایدار برق کشور دارد، زیرا میزان اوج مصرف در ایران مرتبط با بازه زمانی خاصی در فصل تابستان است و در شرایطی که اتصال شبکه برق ایران و شبکه برق کشورهای همسایه وجود داشته باشد، این میزان اوج مصرف با استفاده از انرژی تولید سایر کشورهایی که پیک انرژی متفاوتی نسبت به ایران دارند، تامین می‌شود.
در واقع، مسئله اتصال شبکه‌های برق به منظور افزایش اطمینان‌پذیری شبکه موضوعی است که در کشورهای توسعه یافته پییگری می‌شود. بر این اساس عمده شبکه برق کشورهای اروپایی به هم اتصال دارد و در صورتیکه تامین برق در یک کشور دچار مشکل شود، با استفاده از واردات از یک کشور دیگر مشکل انجام شده مدیریت می‌شود.
تغییر رویکرد دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی انرژی با انتشار اخبار یاد شده در مسیر بسیار صحیح حرکت کرده و تداوم این روند با در دستور کار قرارداد اتصال شبکه برق به همه کشورهای همسایه می‌تواند مسیر نوینی در حوزه انرژی کشور بازگشایی کند و مردم نیز در قالب اطمینان‌پذیری شبکه برق و جذب سرمایه بسیار، شیرینی دستاوردهای دولت را احساس کنند.