به گزارش مشرق، منابع طرح کتابخوان ماه اردیبهشت ۱۴۰۱ با هدف تبیین منویات رهبر معظّم انقلاب برای ارتقای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه، دسترسی همگانی به کتاب، لزوم معرفی کتاب‌های مفید برای پرورش فکری آحاد مختلف مردم جامعه و همچنین ارتقای فضایل اخلاقی و فرهنگ عمومی از طریق مطالعه کتاب‌های مفید و فاخر، در سطح کشور معرفی شد.
«دسته‌های گل بوته‌های خار، دوران امام علی علیه‌السلام»
پدیدآور: سیدمحمد مهاجرانی
ناشر: انتشارات عروج اندیشه
دوره ۱۵ جلدی
مطالعه تاریخ موجب درک چرایی و چگونگی وقوع بسیاری از وقایع و اتفاقات و در نهایت شناخت و فهم بهتری از زمانِ حال خواهد شد. به‌همین سبب خوب است کودکان و نوجوانان نیز با متون ساده تاریخی آشنا شده و پیش‌زمینه‌ای برای مطالعه جدی‌ترِ آینده در آن‌ها ایجاد شود.
دسته‌های گل بوته‌های خار مجموعه‌ای ۱۵جلدی است که حوادث و اتفاقات دوران ائمه معصومین علیهم‌السلام را روایت می‌کند. شخصیت‌ها و رویدادهای این داستان‌ها هر کدام به‌گونه‌ای بر زندگی امامان علیهم‌السلام تأثیرگذار بودند و به‌نوعی قطعه‌ای از تاریخ اسلام را شکل می‌دهند. جلد چهارم از این مجموعه که خود دارای دو مجلد است به دوران امیرالمؤمنین علیه‌السلام اختصاص دارد. بیان فرازهایی از زندگی امام اول شیعیان، ماجرای بدعهدی برخی یاران، مظلومیت امام در عین اقتدار و صلابت، تعامل و ارتباط با مردم و ... از مهم‌ترین موضوعات اشاره شده در کتاب به‌شمار می‌رود.
بعد از مرگ عثمان، مردم دور خانه امام علی علیه‌السلام جمع شدند و با او بیعت کردند. طلحه اولین کسی بود که بیعت کرد. ولی بعداً پیمان خود را شکست و از دشمنان امام شد.
طلحه با همکاری دوست دیرینه‌اش زبیر و نیز با یاری عایشه به سوی شهر بصره رفتند و آن شهر را تصرف کردند. آن‌ها بسیاری از یاران امام علی علیه‌السلام را در بصره به شهادت رساندند و جنگ جَمَل را به راه انداختند.
مهاجرانی نویسنده کتاب در این اثر، همچون دیگر آثارش وقایع تاریخی را با در نظر گرفتن خصوصیات و حساسیت‌های کودکان، با نثری ساده و شیرین بیان می‌کند.
«سرزمین خارج از نقشه»
پدیدآور: علی نورآبادی
ناشر: قدیانی
تعداد صفحات: ۶۵۶
معلم است، مقاوم و استوار چون زاگرس؛ زندگی‌اش را صرف روشن کردن چراغ علم و دانش در دورافتاده‌ترین نقاط ایران‌زمین و رسیدگی به امور دانش‌آموزانش کرده. کارش پیدا کردن روستاهای کوچک و کم‌جمعیت است که گاهی در برخی از آن‌ها ده یا پنج خانوار سکونت دارد. او برای رسیدن به این روستاها چندین روز و گاهی تا یک هفته پیاده‌روی می‌کند، چون راه دسترسی دیگری وجود ندارد. «سرزمین خارج از نقشه» روایت بخش‌هایی از زندگی عزیز محمدی منش، معلم آموزش و پرورش منطقه عشایری لرستان است.
روستاهایی که او پیدا می‌کند نه آب دارد و نه برق؛ اما این محدودیت‌ها مانع حرکت عزیز نمی‌شود. او بدون این امکانات، مدرسه را برپا می‌کند؛ با کمک بچه‌ها از کوه سنگ می‌آورد، چهار دیواری درست می‌کند و روی آن را با پلاستیک می‌پوشاند تا کلاس درسی برپا کند.
محمدی‌منش پس از کشف روستاهای دورافتاده برای اتصال آن‌ها به شبکه آموزش و پرورش به هر سختی و زحمتی که شده برایشان مدرسه می‌سازد. در سال اول خودش به بچه‌ها درس می‌دهد و از سال بعد معلم دیگری را به جای خودش می‌گذارد تا به روستاهای دیگر برود. ساختن مدرسه با چوب و سنگ و گِل، سختی راه و عدم دسترسی، تعامل با اهالی روستا، انتقال کانکس با هلی‌کوپتر به روستا، شوق کودکان برای یادگیری و... همگی تصاویر روشنی حاصل خاطرات محمدی‌منش از زندگی در سرزمین‌هایی خارج از نقشه است.
«عید گُنجشک‌ها»
پدیدآور: کلر ژوبرت
ناشر: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر با همکاری نشر رودآبی
تعداد صفحات: ۲۴
بهتر است آموزش سنت‌ها، رسم‌ها، تکالیف و مناسک دینی و فرهنگی به شیوه‌های غیرمستقیم به کودکان آموخته شود. از آنجا که کودکان در سنین پایین نقش‌پذیری بسیار بالا و ارتباط خوبی با داستان‌ها و قصه‌ها دارند، می‌توان از ظرفیت بالای داستان در این زمینه استفاده کرد. مواجهه کودک با موضوع دینی، تاریخی، فرهنگی و... در داستان و تجربه آن در جهان واقعی، باورپذیری و تأثیر آن موضوع و پیام را در کودک دوچندان می‌کند.
کتاب «عید گُنجشک‌ها» کودکان را با مفهوم روزه ماه رمضان، بخشش و صدقه و همچنین عید فطر آشنا می‌کند. این داستان با روایتی ساده و نتیجه‌گرا تصویر زیبا و قابل فهمی از عید فطر را در ذهن کودک می‌آفریند. بخش پایانی این کتاب نیز به شکلی طراحی شده که کودکان می‌توانند با انجام کاردستی، ایده‌ای عملی و خلاقانه داشته باشند و همچنین با تصویر و پیامی از امام موسی صدر آشنا می‌شوند.
«خدا صدقه روز عید فطر را به ما واجب کرده تا دیگران را در خوشحالی عید شریک کنیم...» این پیام جمله‌ای از امام موسی صدر است که نویسنده ایده اصلی کتاب را از آن گرفته است.
«متاستاز اسرائیل»
پدیدآور: کورش علیانی
ناشر: موسسه فرهنگی مطبوعاتی جام‌جم
تعداد صفحات: ۳۱۱
صهیونیسم جنبش سیاسی و ملی‌گرای یهودی در اواخر سده ۱۹ میلادی شکل گرفت. عمده‌ترین هدف این جنبش، تشکیل میهنی برای یهودیان بود که با تکیه بر منابع تاریخی و مذهبی، یهودیان را به سرزمین اسرائیل ارتباط می‌دهد.
«متاستاز اسرائیل»؛ شاید در نگاه اول نام این کتاب کمی عجیب به نظر برسد اما با کمی درنگ در معنای متاستاز و آگاهی از تاریخ صهیونیسم این ابهام برطرف می‌شود. هنگامی‌که سلول‌های سرطان از نقطه شروع به سایر قسمت‌های مختلف بدن گسترش می‌یابد پزشکان می‌گویند سرطان «متاستاز» یافته است؛ یعنی دگرنشینی یا فراگستری ایجاد شده. نویسنده در این کتاب می‌خواهد بگوید ارتباط بین دین یهود و اسرائیل مثل متاستاز است و صهیونیسم سرطانی است که در دل یهودیت شکل گرفته. درباره کسی که به سرطان مبتلا شده، کل بدن را نباید متهم کرد، بلکه همان غده سرطانی را باید شناخت و برای درمان، بایستی آن را از بین برد.
این کتاب روایتی تاریخی است که در آن چیستی و چرایی موجودیت اسرائیل، پیوستگی- ناپیوستگی تبعیض، ترور و تعدی آن به بوته نقد و بررسی گذاشته می‌شود. اشتباه است که یهودیت را به خاطر اسرائیل یعنی سرطانی در دل یک دین الهی، مقصر بدانیم. فرازهایی از تاریخ اسرائیل، نخستین مهاجرت یهودیان، یهودستان و سرزمین موعود یهودیان، هلوکاست، یهودیانی که از سراسر جهان به اسرائیل مهاجرت کردند، جنگ‌های لبنان، آژانس یهود، انتفاضه و هرآن چیزی که به شکل‌گیری اسرائیل مربوط می‌شود به گونه‌ای خلاصه و موجز، با بیانی ساده و لحنی روایی در این کتاب آمده است و اطلاعات بسیار خوبی را در اختیار خواننده قرار می‌دهد.
«نقل ضحّاک ماردوش»
پدیدآور: عباس جهانگیریان
ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
تعداد صفحات: ۵۰
«ضحّاک فرمان‌بُردار اهریمن است و اهریمنان نباید بر ایران و ایرانیان حکومت کنند که اینجا سرزمین اهورامزداست...» شاهنامه از غنی‌ترین آثار ادبی - حماسیِ به جای مانده از تاریخ ادبیات ایران، همواره نقشی ستودنی در حفظ و ماندگاری زبان فارسی داشته است.
«نقل ضحّاک ماردوش»، عنوان نمایش‌نامه‌ای است مصوّر، برگرفته از داستان‌های شاهنامه که با هدف آشنایی کودکان و نوجوانان با گنجینه‌های فرهنگ و میراث ادبی سرزمین ایران نوشته شده است. ورود این متن‌ها به عرصه تئاتر و نمایش، موجب اثرگذاری و آشنایی بیشتر این گروه از مخاطبان با سرمایه ادبیات می‌شود. این کتاب برای نوجوانان بالای پانزده سال بازنویسی و با نگاه به ابعاد نمایشی و با توجه به جذابیت‌های نهفته در موضوع و روایت، تنظیم شده است. نمایش‌نامه دارای چهار نقّال و نقشگَرانی در نقش‌های ضحّاک، ابلیس، پیرخردمند، خواب‌گزار، فرانک، ارمایل، گرمایل، کاوه آهنگر، فریدون و کندور (وزیر بزرگ ضحاک) است. رسم نقّالی که از هنرهای قدیمی مردمان ایران زمین محسوب می‌شود در این اثر پُررنگ و نمایان شده، به‌گونه‌ای که می‌تواند مخاطبان بسیاری را به همین روش به شاهنامه و سایر متون کهن فارسی علاقه‌مند سازد.