سرویس ورزش مشرق - اهالی فوتبال همیشه با شعار استقلال خود فرار از سیاسی شدن حرکت کردهاند اما واقعیت این است که فوتبال به عنوان یک پدیده جهانی هرگز نتوانسته بدون سیاست باشد و برخی مواقع تصمیمات و اتفاقات سیاسی نقش خود را ایفا کرده اند.
در این فرصت نگارشی با هم نگاهی می اندازیم به سیاسیترین جام های جهانی و یا سیاسی ترین بازی های فوتبال در تاریخ این پدیده جهانی. وقتی قرار است به بازیهای سیاسی فوتبال در تاریخ این رشته ورزشی نگاه کنیم در اولین گام فکر ها به سمت کشورهایی می رود که به خاطر نوع رابطه خود با یکدیگر مشکل داشتند و حالا قرار است در زمین فوتبال از یکدیگر انتقام بگیرند و یا پاسخ مناسبی به زبان فوتبال به یکدیگر بدهند.
گل مارادونا به انگلیس
شاید یکی از اولین خاطرات از فوتبال سیاسی در ذهن اهالی فوتبال ماجرای دو تیم انگلیس و آرژانتین باشد. انگلستان در جزایر فالکلند جنایت کرده بود و دو کشور آرژانتین و انگلیس در جام جهانی ۱۹۸۶ مقابل یکدیگر طوری صفآرایی کرده بودند که گویا قرار است ماکت کوچکی از آن جنگ را به نمایش بگذارند. مارادونا با دست خود گل زد و البته بعد از آن از دست خود به دست خدا یاد کرد. آرژانتین در آن بازی طوری مقابل انگلیس بازی کرد که مشخصاً خود را نماینده مردم کشور آرژانتین می دانست و آمده بود تا پیروزی چپهای فالکلند بر لیبرال های انگلیس و تاج را جشن بگیرد.
اتریش حیاط خلوت آلمان
وقتی اتریش و سوئیس به طور مشترک میزبان جام ملتهای اروپا در سال ۲۰۰۸ شدند اولین چیزی که به فکر نویسندگان قدیمی افتاد ماجرای اتریش و آلمان بود. کشوری که یک روز از دید هیتلر حیاط خلوت آلمان نام گرفته بود و با خاک یکسان شده و از دید حزب فاشیسم به تلی از خاکستر تبدیل شده بود اکنون یک کشور مستقل نیمه ثروتمند در حال توسعه و میزبان جام ملتهای اروپا لقب داشت.
هیتلر وقتی وین را با خاک یکسان کرد فقط از کلیسای جامع شهر و چرخ و فلک بزرگ شهربازی وین شگفت زده شده بود و غیر از این دو همه چیز را ویران کرد. حالا تیم ملی فوتبال آلمان که البته وارد اندیشه هیتلر نبوده و نیست قرار بود وارد خاک اتریش شود. مردم اتریش هنوز دلخوشی از آلمان ندارند و در هر تک بازی آلمان چنان در استادیوم علیه آنها شعار میدادند که روی بازی بازیکنان تیم ملی فوتبال آلمان نیز اثر گذاشتند.
ماجرای حمایت ایتالیاییها از موسولینی
در سال ۱۹۳۸ تیم ملی فوتبال ایتالیا تحت سلطه کامل موسولینی قرار داشت. اولین بازی مسابقات ایتالیا مقابل نروژ قرار گرفت و با لباس یکدست سیاه به سبک فاشیستی ادای احترام کرد. پوتزو سرمربی ایتالیا آنقدر به ادای احترام فارسی ادامه داد که حتی و تماشاگران ایتالیایی نیز شروع به فحاشی به سرمربی تیم خود کردند.
ایتالیا در آن بازی به پیروزی رسید و در آن جام به فینال رسیده و قهرمان شد اما این جام جهانی آخرین اتفاق فوتبالی قبل از جنگ جهانی و خرابیهای ناشی از آن بود بعد از آن بازی فوتبال به مدت ۱۲ سال واقعاً سیاهپوش شد.
فینال ۱۹۶۶ انگلیس و آلمان
یکی دیگر از سیاسی ترین بازی های تاریخ فوتبال به جام جهانی ۱۹۶۶ و بازی فینال برمی گردد. انگلیس مقابل آلمان به برتری رسید و البته این برتری به لطف یک گل جنجالی صورت گرفت و هنوز هم عدهای معتقدند در آن صحنه توپ از خط دروازه عبور نکرده بود. در آن بازی انگلیسی ها شعار می دادند ما یک جام جهانی را بردیم و دو جنگ جهانی . پدر رودی فولر بعد از باخت سنگین آلمان به انگلیس با شنیدن این شعارها از شدت ناراحتی سکته کرد.
جام جهانی ۱۹۹۸ ایران و آمریکا
جهان باور نمی کرد دو تیم ملی فوتبال ایران و آمریکا قرار است مقابل یکدیگر بازی کنند. بسیاری از روزنامه ها و وبسایت های خبری معتبر در جهان از این بازی به عنوان سیاسی ترین بازی قرن یاد کردند. ایران توانست آمریکا را با نتیجه دو بر یک شکست دهد و اولین پیروزی خود در جام جهانی را جشن بگیرد. گل حمید استیلی هم به عنوان گل قرن انتخاب شد.
ایران مراکش جام جهانی ۲۰۱۸
وقتی قرار شد ایران مقابل تیم ملی فوتبال مراکش در جام جهانی ۲۰۱۸ قرار بگیرد برخی از نویسندگان به سراغ مناقشه صحرای غربی رفتند.
زمانی که حمایت ایران از جبهه پلیسارو خشم مقامات مراکش را در پی داشت و البته از آن زمان تا جام جهانی ۲۰۱۸ زمان زیادی گذشته بود آنقدر که هر چقدر رسانهها بر آن کوبیدند صدای شنیده نشد و دو تیم ملی فوتبال ایران و مراکش در کمال آرامش در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه مقابل یکدیگر بازی کردند و اثری از یک بازی سیاسی در کار نبود.
جام جهانی ۲۰۲۲ قطر
اکنون در جام جهانی به میزبانی کشور قطر ایران و قرار است مقابل سه تیم ولز انگلیس و امریکا صفآرایی کند. بدون تردید هر دو بازی مقابل آمریکا و انگلیس میتواند با توجه به فضاسازی رسانه های معاند با جمهوری اسلامی ایران یک بازی سیاسی تلقی شود اما مردان هوشیار کارلوس کی روش، با تجربه خود از این بازی ها یک اتفاق زیبا خواهند ساخت.
مهم است که از بازی تمام احساسی فاصله بگیریم بدانیم که هر بازیکن باید بهترین خودش باشد. فوتبال هیچ وقت از سیاست جدا نبوده و این ادعا که قرار است یک بازی کاملا غیرسیاسی تماشا کنیم، عملاً غیرممکن است.