به گزارش مشرق، روزنامه ایران در گزارشی نوشت: پروژه باستیل‌سازی از زندان اوین شکست خورد. باستیل نام زندانی است که تسخیر آن به منزله لحظه وقوع انقلاب ۱۷۸۹ فرانسه قلمداد می شود. این گزاره تبیین‌کننده آشوب و شورشی است که شنبه شب باعث آتش‌سوزی بخش‌هایی از زندان اوین در شمال تهران شد. در این آشوب منتهی به آتش‌سوزی ۴ زندانی جان خود را از دست دادند و تا لحظه تنظیم گزارش، حال ۴ نفر دیگر نیز وخیم گزارش شده است. شواهد و قرائن نشان می‌دهد شورش زندان اوین را نمی‌توان جدا از اغتشاش‌های اخیر در نظر گرفت، بلکه باید آن را بخشی از پازل آشوب‌ها دانست.
شورش در این زندان، درست شامگاه همان روزی اتفاق افتاد که آخرین فراخوان جریان‌ها و رسانه‌های ضدانقلاب برای تداوم آشوب‌های خیابانی با شکستی سنگین روبه‌رو شد. شنبه گذشته تهران روز کاملاً آرامی را سپری کرد و این امر به همراه شواهد دیگر نشان می‌دهد که آشوب‌ها کاملاً از نقطه اوج خود گذشته و وارد فرایند حضیض خود شده است. شامگاه همین روز و پس از این شکست سنگین بود که شورش در زندان اوین رقم خورد، شورشی که می‌توان آن را به مثابه یک تنفس مصنوعی به آشوب‌های چند هفته گذشته دانست. زیرا این اتفاق می‌خواست آتش سرد شده اغتشاش‌ها را بار دیگر داغ کند. از این‌رو بیراه نیست اگر جان باختن زندانیان در جریان آتش‌سوزی را بخشی از این پروژه دانست، امری که تداعی‌گر پروژه کشته‌سازی‌ها در دیگر اغتشاش‌های روی داده در شهرهای کشور است.
چرا زندان اوین؟
آنچه شنبه شب در زندان اوین رخ داد را نباید یک حادثه یا رویدادی پیش‌بینی نشده و اتفاقی دانست. مروری بر ابعاد مختلف آن، پیش و پس از شورش در اوین، نشان می‌دهد آنچه مهار، یا به عبارت دقیق‌تر خنثی شد، پازلی از نقشه پیچیده گسترش اغتشاش‌ها در کشور و مسیری بود که جریان‌های ضدانقلاب به همراهی سرویس‌های اطلاعاتی خارجی برای ادامه آن پیش‌بینی می‌کردند.
از ابتدای آغاز آشوب‌ها، زندان اوین به‌عنوان نماد از سوی اغتشاشگران مطرح شد، واقعیتی که می‌توان رد پای آن را در شعارهای اولیه جست‌وجو کرد. در ادامه، هرچه بر تعداد بازداشت‌ها از میدان اغتشاشات افزوده می‌شد، نمادسازی نیز با قوت و قدرت بیشتری دنبال می‌شد. از این‌رو نیروهای باقی مانده در میدان اغتشاشات یا کسانی که در شبکه‌های مجازی به‌عنوان اتاق عملیات روانی اغتشاشات فعالیت می‌کردند، همواره تلاش کردند این نماد را برجسته و تازه نگه دارند.
در این میان، یک مسأله هم این است که زندان اوین، محل نگهداری جاسوس‌های دوتابعیتی یا جاسوس‌های دارای تابعیت کشورهای غربی است. این نیز به نوبه خود واقعیتی بود که طراحان، جریان‌های رسانه‌ای و فعالان فضای مجازی و میدانی اغتشاشات اخیر از نظر دور نداشتند. زیرا می‌دانستند وقوع هر اتفاقی در این زندان، به‌دلیل حضور این جاسوس‌های دوتابعیتی یا جاسوس‌هایی که شهروند کشورهای غربی هستند، حساسیت این کشورها را نیز به‌دنبال خواهد داشت. این دو، علت‌های اصلی انتخاب زندان اوین برای شورش بود. زیرا در این صورت، هر اتفاقی در این زندان، به سرعت مورد توجه جریان‌های رسانه‌ای داخلی و خارجی قرار می‌گرفت و این اتفاقی بود که پس از شورش در اوین کاملاً به واقعیت پیوست.
کدام «نخبگان» در اوین هستند؟
مطابق گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، در ۹ بند زندان ۵۷ هکتاری اوین، بجز محکومین امنیتی، محکومین مالی با عناوین مجرمانه کلاهبرداری، صدور چک بی‌محل، فروش مال غیر، جعل سکه، اختلاس، رشوه، اعمال نفوذ در دستگاه‌های اقتصادی، کلاهبرداری الکترونیکی، مجرمان امنیتی خطرناک و تروریست‌ها نیز نگهداری می‌شوند. به این ترتیب، به نظر می‌رسد منظور جریان‌های رسانه‌ای ضدانقلاب و اتاق فکر آشوب از زندانی بودن نخبگان در اوین، افرادی است که در اقدامات غیرقانونی و فساد اقتصادی دارای توانمندی‌های ویژه هستند. این مسأله از آنجا روشن می‌شود که اساساً آتش‌سوزی شنبه‌شب در اوین، در کارگاه خیاطی اشتغال زندانیان رخ داد که مددجویان این کارگاه، همگی از محکومین سرقت هستند. از اینجا می‌توان دریافت که همچون صحنه‌های میدانی آشوب که اتاق‌های فکر آنها، نقش برجسته‌ای برای اراذل و اوباش تعریف کرده بودند، در شورش زندان اوین نیز روی این نخبه‌های ادعایی خود، حساب ویژه‌ای باز کرده بودند.
در اوین چه گذشت؟
گزارش‌ها از شورش زندان اوین نشان می‌دهد همچون اغتشاش‌های خیابانی، طراحان و اتاق‌های فکر آشوب در ایران، در اینجا نیز روی اراذل و اوباش سرمایه‌گذاری کرده بودند، هرچند تلاش کردند یک تصویر نخبگانی از این رویداد ضدامنیتی که منجر به جان باختن ۴ زندانی شد، مخابره کنند. به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، درگیری شنبه‌شب در زندان اوین، میان برخی از زندانیان بند ویژه سرقت و محکومیت‌های مالی زندان رخ داد. هرچند نوع پوشش خبری این رویداد در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، نوعی آمادگی پیش از وقوع را نشان می‌دهد، اما گزارش‌ها حاکی است که محکومان پیش از آغاز این درگیری، برخی ملزومات مورد نیاز خود، همچون چاقو را تهیه کرده بودند. در ادامه این درگیری، آتش‌سوزی نیز در کارگاه خیاطی این زندان به وقوع پیوست که مجموعه این رویدادها منجر به ورود سریع و بموقع نیروهای انتظامی و امدادی شد. به‌دنبال این حضور نیروهای انتظامی و امدادی، تعداد قابل توجهی از زندانیان نجات پیدا کرده و از صحنه آتش‌سوزی به نقطه امن منتقل گردیدند، اما ۴ زندانی بر اثر استنشاق دود ناشی از آتش‌سوزی‌ها درگذشتند و ۶۱ زندانی نیز مجروح شده‌اند.
نکته مهم اینکه هر ۴ زندانی فوت شده جزو محکومین ناشی از سرقت بودند که در زندان اوین دوران محکومیت خود را طی می‌کردند. همچنین اکثر زندانی‌های مجروح شده به‌صورت سرپایی مداوا شدند و تنها ۱۰ نفر از آنان در مراکز درمانی بستری هستند که تا لحظه تنظیم این گزارش، حال ۴ نفر آنان وخیم گزارش شده است.
تماس زندانیان با خانواده
پس از ورود بموقع دادستان تهران، رئیس سازمان زندان‌ها در محل زندان اوین با همکاری مسئولان زندان، نیروهای انتظامی، آتش‌نشانی و اورژانس بیش از ۷۰ زندانی که در معرض خطر آسیب‌دیدگی بودند نجات پیدا کردند. در عین حال، در جریان درگیری و آتش‌سوزی زندان اوین تعدادی از زندانیان جرایم خشن و خطرناک، قصد فرار از زندان را داشتند که با توجه به تمهیدات حفاظتی اتخاذ شده موفق به فرار نشدند.
پس از گذشت ساعتی، یعنی از نیمه‌شب، شرایط زندان اوین عادی شد. اما از آنجا که انتشار خبر، بویژه انتشار تصاویر آتش‌سوزی موجب بروز نگرانی‌هایی در خانواده‌های زندانیان شده بود، از ساعات پایانی شنبه شب، امکان تماس زندانیان با خانواده، بویژه زندانیان امنیتی فراهم شد تا نگرانی‌های احتمالی آنان رفع شود. این تماس‌ها تا ظهر و عصر دیروز نیز ادامه داشت و این زندانیان در تماس با خانواده‌های خود، آنان را از سلامت خود مطمئن کردند. این تماس‌ها نیز به نوبه خود نشان داد که شورش، جایی دور از محل نگهداری زندانیان امنیتی بوده است. در ادامه، هویت زندانیان فوت شده نیز به اطلاع خانواده آنان رسیده است.
رشت و اشنویه؛ تناظرهای شکست‌خورده
شورش مهار شده زندان اوین، اولین نمونه از این دست اتفاقات در آشوب‌های اخیر نبود. پیش از این، دست‌کم در دو زندان لاکان رشت و زندان شهرستان اشنویه نیز اتفاقات و شورش‌های مشابهی رخ داد، شورش‌هایی که نشان می‌دهد برنامه‌ریزی‌ها برای ایجاد آشوب و اغتشاش در کشور تا چه اندازه پیچیده بوده است.
اوایل مهرماه و درست هنگامی که اغتشاش‌ها در برخی نقاط کشور، بویژه در استان کردستان گسترش یافته بود، برخی جریان‌های معاند مدعی هجوم اغتشاشگران به زندان مرکزی شهر اشنویه و آزاد کردن زندانیان شدند که مشخص شد این خبر عاری از صحت است. چندی بعد اما زندان لاکان رشت شاهد درگیری میان زندانیان بود. درگیری‌ها در این زندان میان تعدادی از زندانیانی آغاز شد که اغلب مرتکب قتل و به قصاص محکوم شده و در انتظار مجازات هستند. در این زندان، درگیری زندانیان از یک بند به راهروهای زندان کشیده شد و تعداد دیگری از زندانیان نیز در حمایت از دوستان‌شان به این زد و خورد پیوسته و این دعوا به یک درگیری تمام‌عیار تبدیل شد. در این ناآرامی، تعدادی از زندانیان، تأسیسات موجود در راهرو و سالن زندان را تخریب کردند که در نتیجه پلیس در محل حاضر شد و برای آرام و پراکنده کردن زندانیان از گاز اشک‌آور استفاده کرد. چه خبر ادعایی درباره زندان اشنویه و چه شورش مقطعی در زندان لاکان رشت، نشان می‌دهد زندان، یک بخش ویژه در طراحی‌های مربوط به آشوب‌های اخیر بوده است که البته زندان اوین، جایگاه ویژه‌ای داشت. اما در نهایت، همه این تلاش‌ها با شکست سنگینی مواجه شد.
«اوین» در مرحله عملیات روانی
نکته مهم در این میان که مورد توجه برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی هم قرار گرفت، این واقعیت بود که ساعاتی پیش از وقوع شورش در زندان اوین، برخی اکانت‌های ناشناس، پیشاپیش از وقوع آتش‌سوزی و به صدا درآمدن آژیرهای خطر در این زندان خبر دادند. این امر، گمانه برنامه ریزی و طراحی بودن این شورش را تقویت می‌کند، به ویژه اینکه پس از وقوع آن، با پوشش خبری سنگین رسانه‌های ضدایرانی فارسی زبان هم همراه شد. روز گذشته درحالی که گزارش‌ها نشان می داد ۴ زندانی جان خود را از دست دادند، این زیرنویس در شبکه ایران اینترنشنال دیده شد: «تیتر فعلاً این باشه ۴۰ کشته و صدها زخمی...» هرچند این زیرنویس به عنوان گاف این رسانه مورد توجه کاربران قرار گرفت، اما واقعیت این است که این امر نشان دهنده یک طراحی برای تحت تأثیر قراردادن افکارعمومی است، طراحی که بر فیک نیوز و اخبار جعلی استوار است.
بازدید دبیر ستاد حقوق بشر از زندان اوین
روز گذشته کاظم غریب‌آبادی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه از زندان اوین بازدید کرد. وی پس از این بازدید با بیان اینکه درگیری و آتش سوزی صرفاً از سوی زندانیان بند مخصوص سرقت و جرائم خشن و در کارگاه خیاطی همین بند روی داده و به بندهای دیگر سرایت نکرده است، اظهارکرد: آرامش در زندان اوین برقرار شده و بلافاصله امکان تماس تلفنی تمامی زندانیان، شامل زندانیان بند سرقت، با خانواده‌هایشان فراهم گردید و مصدومین این درگیری نیز رسیدگی‌های لازم پزشکی دریافت کردند. وی تأکید کرد: سلامتی، ایمنی و امنیت زندانیان در درجه بالای اهمیت برای سازمان زندان‌ها قرار دارد.
کلیدداران گوانتانامو و ابوغریب نگران جان زندانیان
پس از خبر آتش‌سوزی در زندان اوین رئیس جمهور امریکا بار دیگر با اعلام حمایت از اغتشاشگران گفت که برای آنها احترام قائل است. جو بایدن رئیس جمهور امریکا بامداد روز یکشنبه در جریان یک سفر در پاسخ به سؤالی درباره حادثه پیش آمده در زندان اوین گفت که احترام زیادی برای مردم و زنانی قائل است که به خیابان‌ها می‌آیند و همچنین ایران را متهم به ستمگری کرد. این سومین بار است که بایدن به دخالت در امور داخلی ایران پرداخته و با قلب واقعیت ماجرا سعی در فضاسازی ضدایرانی می کند. سخنگوی وزارت اخارجه امریکا در واکنش به حادثه پیش آمده در زندان اوین در ایران گفت که واشنگتن گزارش‌های مربوطه را با فوریت دنبال می‌کند و با سوئیس به‌عنوان حافظ منافع خود (در ایران) در ارتباط است.
فقط نگران دوتابعیتی‌ها!
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه امریکا با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر صرفاً برای زندانیان دوتابعیتی امریکایی ابراز نگرانی کرد و نوشت: ایران به‌طور کامل مسئول ایمنی شهروندان زندانی ماست که باید هر چه زودتر آزاد شوند. همین دخالت‌های مکرر باعث شد سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روز یکشنبه به اظهارات مداخله جویانه امریکا واکنش نشان دهد.
کنعانی با اشاره به چندین بار حمایت بایدن از اغتشاشگران نوشت: «نه اظهارات بایدن و نه مداخله جویی‌های امریکا هرگز ما را متعجب نمی‌کند، زیرا مداخله، تجاوز و کشتار، ماهیت حقیقی نظام امریکاست، اما، ما مردمان تاریخیم و در عمق تاریخ ریشه دوانده‌ایم.
از کودتای آگوست ۱۹۵۳ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲ خورشیدی) تا به امروز به خوبی سیاست‌های ضدایرانی دولت امریکا در ذهن‌هایمان ثبت شده است و البته تاریخ و نقطه نقطه دنیا شهادت می‌دهد که زخم جنایت و خشونت امریکا بر تن دنیاست.»
کنعانی یادآور شد: «عادت شما ماهی گرفتن از آب‌های گل آلود است. اما یادتان باشد، اینجا ایران است: سرزمین مردان و زنان سرفراز. در خانه خویش، با هم گفت‌وگو می‌کنیم، با هم کار می‌کنیم، با هم برای ترمیم زخم‌های کوچک و بزرگ ایران خواهیم کوشید، با هم برای استقلال ایران خواهیم ایستاد و صدالبته شکست دیگری بر انبوه شکست‌هایتان افزوده خواهد شد.»
میانداری آلمان در حمایت از آشوب
آنالنا بربوک، وزیرخارجه آلمان هم که بارها از اغتشاشگران حمایت کرده و از تحریم ایران به این بهانه گفته است در توئیتی به آتش‌سوزی اوین واکنش نشان داد و دولت ایران را مسئول حفظ جان زندانیان خواند.
او در توئیتی نوشت «دولت ایران در قبال جان تمام کسانی که در آنجا زندانی هستند از جمله بسیاری از زندانیان سیاسی و تظاهرکنندگان مسئول است.»
گفتنی است حادثه آتش‌سوزی در زندان اوین و تلاش برخی اراذل و اوباش در بعضی از بندهای این زندان جدیدترین دستاویز برای دشمنان ایران برای سناریونویسی ضدایرانی شده است.