به گزارش مشرق، هشتمین جلسه نقد کتاب کانون ادبی راوی گیلان با نقد و بررسی کتاب "یکی میان زندگی ما راه می‌رود" به قلم سمیه عالمی، با حضور پوریا قویدل، سرپرست اداره کتابخانه‌های عمومی رشت و جمعی از بانوان نویسنده استان در کتابخانه مجتمع خاتم الانبیاء رشت برگزار شد.
عالمی نویسنده قمی که تاکنون چندین کتاب نظیر غریبه، دو خط آب و باغ سیب را با محوریت وقف برای گروه سنی کودک و نوجوان در کارنامه نویسندگی خود دارد بعد از انتشار رمان موفق "مسافر جمعه" که داستانی را از بطن وقایع سال ۴۱ و ۴۲ روایت می‌کند، در رمان "یکی میان زندگی ما راه می‌رود" مخاطب را در سفری زمانی به مناسک حج تمتع درسال ۶۶ می‌برد و حادثه کشتار حجاج ایرانی و نفوذ منافقین را در قالب یک داستانی با چند خط موازی روایت می‌کند.
نویسنده کتاب "یکی میان زندگی ما راه می‌رود" در پاسخ به سوال مرضیه ذاتی، مجری کارشناس جلسه، راجع به ایده نگارش کتاب و چگونگی شکل‌گیری آن، گفت: مادرم در سال ۶۶ و آن زمان که من ۸ ساله بودم، در مناسک حج شرکت کردند و اسم ایشان جزء کشته شدگان این حادثه اعلام شده بود که البته بعدا تکذیب شد. اما قرار گرفتن در آن شرایط بحرانی به عنوان یک تجربه زیسته، من را ماهها به کتابخانه مرکز اسناد تهران کشاند تا با تکمیل اطلاعات‌ام راجع به آن واقعه، وارد دنیای تخیل شوم و داستان را خلق کنم.
وی افزود: دو برابر زمان برای نگارش یک کتاب را صرف پژوهش راجع به موضوع مد نظر خود می‌کند و گاهی برای جست و جوی یک کلمه یا صحت سنجی عبارتی ساعتها وقت صرف می‌کند تا مطالب را درست و دقیق به نگارش درآورد. چرا که رمان تاریخی از حساسیت بالایی برخوردار است و باید برای نگارش آن تحقیق و پژوهش کافی انجام شود.
ذاتی در ادامه با بیان اینکه در این کتاب نقش محوری زنان در جامعه به خوبی به تصویر کشیده شده است، با اشاره به سه شخصیت ریحان، شیرین و مارتا، راجع به چگونگی خلق این شخصیتها نظر عالمی را جویا شد. او پاسخ داد : من با روایتی زنانه، مواجهه زنان با بحران را به تصویر کشیدم و از طرفی ریحان که شخصیت اصلی داستان است را نه به عنوان قهرمان بلکه زنی معمولی که استقلالی ندارد و نمی تواند حرف‌هایش را بزند نشان دادم که در سیر داستان ٬ رویاروئی او با شرایط دشوار و افتادن‌ها و بلند شدن‌ها او را به رشد، بالندگی و استقلال می‌رساند.
طاهره مشایخ، استاد دانشگاه و منتقد در ادامه این جلسه در پاسخ به سوال مجری کارشناس در مورد به تصویر کشیدن شخصیت زن در این رمان گفت: شخصیت ریحان که نماد ایران است در این رمان با شخصیت مرسوم قهرمان فاصله دارد. اگرچه این نکته از لحاظ ویژگیهای داستانی می‌تواند محل اشکال باشد اما مخاطب معمولی می‌تواند با او همذات پنداری کند. ریحان یک زن معمولی است و منِ نوعی به راحتی با او همذات پنداری می‌کنم، زنی که مشکلات او را به بلوغ و رشد می‌رساند مانند بسیاری از زنان جامعه که این مسیر و روال را طی کرده‌اند.
وی همچنین در مقایسه‌ای، شخصیت ریحان در رمان "یکی میان زندگی ما راه می‌رود" را با شخصیت زری در کتاب سووشون سیمین دانشور مقایسه کرد و گفت: زری در سووشون زنی با اعتماد به نفس بود که ما دوست داریم به آن ویژگی دست یابیم. ولی ریحان دیر به این اعتمادبه‌نفس می‌رسد که او را از شخصیت قهرمان دور می‌کند و ممکن است در حافظه خواننده ماندگاری کمتری داشته باشد.» سپس این نکته مطرح شد که ظاهرا اقتضائات زمانی و دوره زیستی و اجتماعی نویسندگان در خلق شخصیتهای قهرمان بی‌تاثیر نیست.
منتقد جلسه در پاسخ به این سوال که آیا نویسنده در به تصویر کشیدن چهره‌ی منافقین موفق بوده است یا نه، ضمن بیان اینکه جریان‌های منافقین و جنایت‌های آنها اعم از کشتن یک بقال پیر در محل سکونت‌شان در خیابان کرمان تهران و شنیدن اخباری راجع به ورود منافقین به خانه‌ها و به رگبار بستن زن‌ها و بچه‌ها، جزء تجربه‌های زیسته کودکی او محسوب می‌شود که شاید برای نسل جوان باورپذیر نباشد، افزود: خانم عالمی به خوبی توانست اطلاعات مربوط به منافقین را به صورت دراماتیک و باورپذیر درآورد.
او سپس با اشاره به سیر تاریخی این رمان از واژه "مهندسی ادبی" استفاده کرد و افزود: واژه مهندسی از اندازه گیری می‌آید و ما شاهد یک اندازه‌گیری تاریخی در کتاب بودیم مثلا بخش اول رمان دقیقا از روز حادثه در حج یعنی ۹ مرداد ۶۶ شروع می‌شود و در بخش بعد مخاطب به ۶ ماه و ۲۰ روز قبل از آن حادثه می‌رود و قرار دادن این تاریخ‌ها کنار هم کار راحتی نیست و در واقع نویسنده با تاریخ رند فصل اول در باغ سبز به خواننده نشان داده است. بعد از آن تاریخهای مندرج در بالای صفحه مخاطب را درگیر می‌کند و او را به حلاجی وقایع وا می‌دارد. در همین رابطه نویسنده راجع به سیر زمانی داستان که بخش‌هایی مخاطب را به جلو می‌برد و گاهی به عقب می‌کشاند گفت: با توجه به اینکه ما در کشوری زندگی می‌کنیم که باید تاریخ بخوانیم و بدانیم، می‌خواستم خواننده رمان من را مثل یک تقویم ورق بزند و گاهی به جلو برود و گاهی به عقب باز گردد و یک روایت گردشی از آن واقعه را داشته باشیم.
مشایخ در ادامه گفت: من از عنوان کتاب دو برداشت خرد و کلان دارم. در برداشت خرد ریحان، شیرین و مارتا را داریم که کسی میان زندگی‌شان راه می‌رود و آن را به هم می‌ریزد و در برداشت کلان، ریحان به عنوان شخصیت اصلی داستان را می‌توان، کشور ایران دانست که در طول تاریخ کشورهای بیگانه در امور کشور مداخله کرده و از ایرانیان سلب آرامش نمودند.
همچنین در این جلسه علاوه بر برقراری تماس تصویری با سمیه عالمی نویسنده رمان "یکی میان زندگی ما راه می‌رود"، امکان شرکت علاقه‌مندان به این جلسه نقد در قالب یک اتاق گفتگو در فضای مجازی فراهم شد و در پایان جلسه شرکت کنندگان نقطه نظرات خود را راجع به رمان مذکور با نویسنده در میان گذاشتند که نکات حائز اهمیتی مطرح شد از جمله: اشاره یکی از حضار به حدیث امیرالمومنین «المراه ریحانه و لیست بقهرمانه» و تاکید آن توسط مقام معظم رهبری در بیاناتشان در دیدار با بانوان و تحسین نویسنده اثر در انتخاب هوشمندانه اسم شخصیت «ریحان»، حضور شخصیت عالیه که در همان اولین صفحه کتاب هم اسمش آمده و می‌تواند نقش مکملی باشد از برآیند تمام شخصیتهای رمان که نویسنده هم آن را تایید کرد. همچنین نویسنده «یکی میان زندگی ما راه می‌رود» در جواب یکی از حاضرین که استفاده نویسنده از زاویه دید دانای کل، عرصه را برای قضاوتهای پی در پی نویسنده باز گذاشته گفت اقتضائات این رمان و حوادث آن اقتضاء می‌کرد از موضع دانای کل به موضوع و شخصیتها نگاه کند.
لازم به ذکر است کانون ادبی راوی گیلان از آذر ماه سال ۹۹ فعالیت خود را آغاز کرد. اعضای این کانون جمعی از بانوان ارزشی استان گیلان بوده که نگارش رمان، داستان کوتاه، جستار، یادداشت نقد کتاب و برگزیده شدن در جشنواره های استانی و کشوری را در کارنامه فعالیت های خود دارند.