به گزارش مشرق، روزنامه لبنانی «الاخبار» در گزارشی به تحلیل مواضع دولت سوریه در مقابل تلاش ترکیه برای عادی‌سازی روابطش با دمشق پرداخت. الاخبار در این گزارش، ضمن اشاره به نقش منفی ایالات متحده آمریکا و گروه‌های تروریستی در روند عادی‌سازی روابط آنکارا-دمشق، تاکید کرد که تلاش‌ها برای این نزدیکی روابط توسط ایران و روسیه در چارچوب روند آستانه پیگیری می‌شود؛ با این حال حصول توافق و رضایت دمشق، یک شرط اساسی دارد و آن‌ هم خارج شدن نظامیان ترکیه از خاک سوریه است.

از عجله انتخاباتی اردوغان تا صبر راهبردی اسد...

برخلاف عجله ترکیه برای دستیابی به جهش‌ها و پیشرفت‌هایی سریع در نزدیک‌شدن به سوریه، دمشق در این مسیر تامل و صبر نشان می‌دهد؛ صبر و تاملی که بر روی آن شرط‌بندی کرده تا از طریق آن، یک نقشه راه روشن و تضمین‌شده را به دست آورد. نقشه‌راهی که ابتدا آنکارا نیروهای نظامی خود را از شمال سوریه خارج کند.

این در شرایطی است که واشنگتن کارزار سیاسی جدیدی را با هدف ایجاد مانع بر سر مسیر ازسرگیری روابط بین آنکارا-دمشق و فضای باز ایجادشده بین دو کشور آغاز کرده است. هدف دیگر آمریکایی‌ها مبهم کردن «روندهای روسیه» برای رسیدن به راه‌حلی در سوریه است که تنها باعث می شود تا این صحنه پیچیده‌تر شود. در شرایطی که حدود دو هفته پیش وزرای دفاع سوریه و ترکیه در مسکو، پایتخت روسیه گرد هم آمده بودند و این نشست حاکی از آن بود که مسیر عادی‌سازی دو کشور در حال پیگیری است؛ به ویژه با توجه به اینکه صحبت‌هایی هم در مورد نشست دوم وزرای خارجه آن‌ها وجود دارد.

تلاش‌ها در چارچوب «آستانه»؛ اول از همه خروج نظامی ترکیه

واکنش سوریه صبورانه به نظر می‌رسد و می‌توان منتظر فعالیت‌هایی از سوی مقامات «روند آستانه» با مشارکت روسیه، ایران و ترکیه طی هفته آینده بود. دست‌اندازهای زیادی در این مسیر وجود دارد که رفع آن‌ها به زمان بیشتری نیاز دارد، به ویژه پس از اینکه واشنگتن آستین‌ها را بالا زد و وارد این پروسه شد تا مسیر روبه‌رشد عادی‌سازی بین دو کشور را خنثی کند. «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه در اولین اظهارنظر رسمی به عنوان بالاترین تصمیم‌گیر در این کشور، در دیدار با «الکساندر لاورنتیف»، فرستاده ویژه «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در دمشق بر این موضوع تاکید کرد.

او در ادامه می‌گوید که دیدارهایی با مقامات آنکارا و با میانجیگری روسیه با آنکارا انجام می‌شود، که «باید براساس هماهنگی و برنامه‌ریزی قبلی بین سوریه و روسیه باشد تا به اهداف و نتایج ملموسی که از آن جلسات می‌خواهیم برسیم؛ آن هم براساس اصول و قواعد ملی دولت و مردم‌مان که مبتنی بر پایان دادن به اشغالگری و توقف حمایت از تروریسم است». همین اظهارات حاکی از پایبندی دمشق به خواسته اصلی خود از آنکارا است؛ بنابراین هرگونه نزدیکی روابط بین آنکارا-دمشق، با خروج ارتش ترکیه از شمال سوریه و توقف حمایت خود از جناح‌های مسلح است.

پرونده دمشق در انتخابات ترکیه

این سخنان رئیس‌جمهور سوریه ساعاتی پس از افشای اطلاعاتی درباره موضع دمشق در خصوص برگزاری نشست وزیران خارجه دو کشور انجام شد. پیش‌تر آنکارا اعلام کرده بود که منتظر تکمیل آن گفت‌وگوها در اواسط ماه جاری است؛ زیرا دولت سوریه از طریق یک منبع بلندپایه رسمی به صراحت اعلام کرده بود که تاریخ دیدار هنوز تعیین نشده است. دلیل آن هم امتناع دمشق از برگزاری آن قبل از تعیین اهداف مورد نظر بود که مهم‌ترین آن‌ها خروج ارتش ترکیه از تمام خاک سوریه است. این علاوه بر امتناع دمشق از سرمایه‌گذاری در روند انتخابات ترکیه بود؛ انتخاباتی که به پرونده سوریه یکی از برجسته‌ترین عناوین تبلیغاتی آن تبدیل شده است.

در پی این شفاف سازی، ترکیه مواضع خود را مجددا تنظیم کرد؛ به طوری که «مولود چاووش اوغلو»، وزیر امور خارجه این کشور، اظهارات جدیدی را بیان و در آن از احتمال دیدار خود با همتای سوری‌اش در اوایل ماه آینده صحبت کرد. این نشستی است که امارات هم ممکن است به آن بپیوندد یا بسته به تحولات سیاسی بعدی در این کشور برگزار شود. در این زمان، واشنگتن اظهارات خود را علیه مسیرهای نزدیک شدن به دمشق تشدید کرد و در این راه حتی سیاست‌های باز امارات را نیز نادیده گرفت؛ آن هم در بحبوحه تهدید غیرمستقیم به استفاده از قانون تحریم‌های آمریکا علیه سوریه (قانون قیصر) به منظور جلوگیری از این روند.

آمریکا، تحریم و تروریسم

این در حالی است که انتظار می‌رود وزیر امور خارجه ترکیه با «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی خود در واشنگتن دیدار کند تا درباره چند موضوع از جمله عادی‌سازی با دمشق گفت‌وگو کند؛ و این دیدار پس از سلسله نشست‌های امنیتی و دیپلماتیک مقامات دو کشور در یک ماه گذشته برگزار می‌شود. طی آن واشنگتن طرحی متقابل را در مقابل طرح روسیه ارائه کرد که هدف آن تثبیت خودمدیریتی کُردها و گشودن کانال‌های ارتباطی مستقیم بین خود و آنکارا بود. علاوه‌بر این بلینکن ادعا می‌کند که در حال تلاش برای دستیابی به نوعی احیای موازی اقتصادی در مناطق «خودمختار» و مناطق تحت‌کنترل ترکیه در شمال سوریه هستند؛ به نحوی که گشایش اقتصادی هر دو طرف تسهیل شود.

به همین ترتیب، آمریکایی‌ها با حمایت از مؤلفه‌های عربی و احیای جناح‌های مخالف عرب، از جمله «مخالفان/انقلابیون رقه» به دنبال ایجاد توازن میدانی قابل قبول‌تر برای ترکیه بودند. در این زمینه، منابع آگاه میدانی به الاخبار تأیید کردند که واشنگتن پیش از این اولین محموله تسلیحات را در اختیار گروه مذکور قرار داده و همچنین پرداخت‌های مالی به رهبری آن را نیز ارائه کرده است. واشنگتن حتی یک طرح آموزشی برای اعضای آن در مقر «لشکر هفدهم» رقه سازماندهی کرد؛ موضعی که ایالات متحده حدود چهار سال پس از خروج از آن، دوباره در پیش گرفت.

ابتکار میانجی‌گری در دست ایران

پیش از نشست ترکیه و آمریکا در واشنگتن، اعلام شد که نشست دیگری برگزار می‌شود که «سرگئی لاوروف» وزرای خارجه روسیه و «حسین امیرعبداللهیان» ایران در هفدهم ماه جاری در مسکو گرد هم می‌آیند. جایی که آن‌ها در مورد طیف وسیعی از موضوعات از جمله روابط سوریه و ترکیه گفت‌وگو خواهند کرد. با در نظر گرفتن این نکته که وزیر ایرانی که پیش‌تر رضایت کشورش را از افق‌های باز بین آنکارا و دمشق اعلام کرده بود، امروز از بیروت به دمشق سفر کرد.

در تحولات میدانی، مناطق حائل در حومه ادلب شاهد تشدید مداوم درگیری‌ها در نتیجه حملات افراد مسلح وابسته به «تحریر الشام» (جبهه النصره) بوده‌اند. این پس از آن اتفاق افتاد که «ابومحمد الجولانی» رهبر این گروه تروریستی، مخالفت خود را با نزدیکی روابط سوریه و ترکیه اعلام کرد و از تمایل خود برای مدیریت این صحنه با بهره‌برداری از موقعیت ائتلافی هماهنگش با ترکیه گفت. اما با افرایش درگیری‌ها و مخالفت‌ها منابع میدانی به الاخبار خبر دادند که این که ارتش سوریه به مجموعه‌ای از حملاتی که شبه نظامیان سعی در انجام آن داشتند، پاسخ داد که منجر به کشته شدن تعدادی از آن‌ها شده است.